معارفی از سوره های قرآن (سوره انبیاء)

[دژدان]

نشانه‌هاى خدا در هستى‌

«أَوَ لَمْ يَرَ الَّذينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمواتِ وَالْأَرْضَ كانَتا رَتْقاً فَفَتَقْناهُما وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ كُلَّ شَىْ‌ءٍ حَىٍّ أَفَلا يُؤْمِنُونَ وَ جَعَلْنا فِى الْأَرْضِ رَواسِىَ أَنْ تَميدَ بِهِمْ وَ جَعَلْنا فيها فِجاجاً سُبُلًا لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ وَ جَعَلْنَا السَّماءَ سَقْفاً مَحْفُوظاً وَ هُمْ عَنْ آياتِها مُعْرِضُونَ وَ هُوَ الَّذى‌ خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ فى‌ فَلَكٍ يَسْبَحُونَ» (انبيا، آيات 30- 33)
آيا كافران نديده‌اند كه آسمانها و زمين، بسته بودند و ما آنها را گشوديم و هر موجود زنده‌اى را از آب قرار داديم، پس آيا ايمان نمى‌آورند، و در زمين، كوههاى استوارى قرار داديم، تا (به واسطه آن) زمين به اضطراب و لرزش نيفتد. و در آن كوهها، درّه‌ها و راههايى فراخ قرار داديم، تا شايد مردم (به مكانهاى مورد نظر خود) هدايت شوند، و آسمان را سقف محفوظى قرار داديم ولى ايشان (كافران) از آيات آن روگردانند، و اوست خدايى كه شب و روز و خورشيد و ماه را خلق كرد (كه) هر يك در مدارى شناورند.

پيوستگى آسمانها و زمين‌

رتق يعنى چسباندن دو چيز و فتق يعنى جداسازى دو چيز متّصل.

#در_ادامه: منظور از رتق و فتق آسمانها و زمين

1397/10/10
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

آب و حيات موجودات‌

در مورد اين قسمت از آيه شريفه كه مى‌فرمايد:

«وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ كُلَّ شَىْ‌ءٍ حَىٍّ»

معانى مختلفى بيان شده است:

الف- منظور آن است كه به وسيله آبى كه به صورت باران از آسمان نازل مى‌شود هر چيزى را زنده گردانيديم، يعنى حيات همه موجودات به آب بستگى دارد و علم امروز نيز آن را ثابت كرده است، چنان كه بعضى از صاحب نظران علوم زيست‌شناسى معتقدند كه 98 درصد حيات مرهون آب است و دو درصد مرهون عناصر ديگر، يعنى بدون آب هيچ موجود زنده‌اى نمى‌تواند به حيات خود ادامه دهد.

ب- مراد از آب، نطفه است، يعنى هر موجود زنده‌اى را از نطفه آفريديم.

ج- نخستين موجودى كه خداوند آفريد، آب بوده است، سپس انسانها را از آب آفريد.

#در_ادامه: نقش كوهها  

1397/10/12
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

نقش كوهها

كوهها دور تا دور زمين را فرا گرفته‌اند و ريشه‌هاى آنها به هم پيوسته و زره‌ نيرومندى را تشكيل داده است و در برابر فشارهاى داخلى زمين و حركات جذر و مد خارجى كه بر اثر جاذبه ماه، پيدا مى‌شود، مقاومت مى‌كند و نيز مانعى است براى توفانهاى عظيم كه آرامش زمين را بر هم مى‌زند.
دانشمندان مى‌گويند: اگر سطح زمين صاف بود، قشر هوا به هنگام حركت زمين روى آن مى‌لغزيد و توفانهاى عظيم ايجاد مى‌شد و ممكن بود اين اصطكاك دايمى، سطح زمين را داغ و سوزان و غير قابل سكونت كند.

#در_ادامه: اهميت راه‌ها 

1397/10/13
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

خلقت شب و روز

از آيات ديگر الهى كه در آيه آخر به آن اشاره شده آفرينش شب و روز است.
شب مايه آرامش و روز، مناسب جنبش و حركت است و اين دو با هم چرخهاى زندگى انسانها را به گردش منظم و متناوبى در مى‌آورند كه اگر هر كدام جاويدان و يا حتى طولانى مى‌بود، زندگى تمام موجودات زنده دستخوش فنا مى‌شد، از اين رو، كره ماه كه شبهايش معادل پانزده شبانه‌روز زمين و روزهايش به همين اندازه است، به هيچ وجه قابل سكونت نيست، چرا كه در شبهاى سرد و تاريكش همه چيز منجمد مى‌شود و در روزهاى سوزانش همه چيز آتش مى‌گيرد.

حركت خورشيد و ماه‌

اصل وجود خورشيد، از بزرگترين نعمتها براى انسان است، چرا كه بدون نور و حرارت آن، زندگى در منظومه شمسى غيرممكن است. سرچشمه اصلى هر جنبش و حركتى كه در كره خاكى، صورت مى‌گيرد، نور و حرارت خورشيد است، رشد و نمو گياهان و تمام مواد غذايى، بارش بارانها، وزش بادها، همه به بركت اين موهبت الهى است. ماه نيز به سهم خود، نقش مهمى را در حيات انسان ايفا مى‌كند، علاوه بر اينكه چراغ شبهاى تاريك است، جاذبه آن سرچشمه جزر و مدّ اقيانوسها و مايه تصفيه آب درياهاست.
«از ظاهر آيه بخوبى برمى‌آيد كه مى‌خواهد براى هريك از شب‌ و روز ... و براى هر يك از آفتاب و ماه، فلك اثبات كند و بنابراين قهراً بايد مراد از فلك، مدار هر يك از آنها باشد.» اين نظريّه قرآن با آخرين تحقيقات علم هيأت جديد كه براى خورشيد، سه حركت وضعى، طولى و دورانى ثابت كرده، موافق است.
پس بدين ترتيب يك معجزه ديگر علمى قرآن به ثبوت رسيده است.

#در_ادامه: موازين قسط در قيامت‌ 

1397/10/17
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

وضع مردم در مقابل ميزان‌

گفتنى است كه لفظ ميزان به صورت جمع آمده است و اين خود، بيانگر آن است كه براى هر چيزى ميزانى وجود دارد و ميزانهاى مختلفى براى هر انسانى گذاشته مى‌شود، از قبيل ميزان عقايد، ميزان اعمال، ميزان اخلاق و چنان كه از اخبار برداشت مى‌شود، مردم در جايگاه ميزان بر چهار دسته‌اند:

دسته اول_ نيكان و صالحانِ مؤمن كه براى آنها ميزانى نصب نمى‌شود و بدون ميزان، داخل بهشت مى‌شوند.

دسته دوم_ مشركان و كافران كه براى آنان نيز ميزانى نصب نمى‌شود و بدون ميزان داخل جهنم مى‌شوند.

دسته سوم_ كسانى كه ميزان عملشان سنگين است و از رستگارانند.
«فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ فَالئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُوُنَ»

دسته چهارم_ كسانى كه ميزان عملشان سبك است؛ اينان زيانكاران و گرفتار عذابند، مگر اينكه رحمت يا شفاعتى به واسطه ايمان، شامل حالشان شود و نجات يابند.

#در_ادامه: انبيا و تمدن بشرى‌ 

1397/10/19
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

انبيا و تمدن بشرى‌

---

«وَ عَلَّمْناهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَكُمْ لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ‌بَأْسِكُمْ فَهَلْ انْتُمْ شاكِرُونَ» (انبيا، آيه 80)
و به او (داود عليهم السلام) آموختيم تا برايتان زره بسازد، تا شما را به هنگام جنگيدنتان حفظ كند، پس آيا سپاسگذارى مى‌كنيد؟

دنيا و آخرت با يكديگر رابطه تنگاتنگ دارند و سعادت دنيا و آخرت با هم توأم است و پيامبران هم سعادت دنيوى و هم سعادت اخروى انسان را مورد توجه داشته‌اند و در تعاليم خود هر دو جنبه را مطرح كرده‌اند. پيامبران در تكامل و پيشرفت تمدن و علوم نيز سهم عظيمى داشته‌اند. آنها زمانى با كنترل انگيزه‌هاى بشرى و هدايت استعدادها به طريق صحيح، و زمانى با تأييد و تشويق دانشمندان و عالمان، و در مواقعى خاص با تعليم صنايع، تمدن را به سوى كمال سوق داده‌اند.
ظاهر آيه شريفه بالا حضرت داوود را به عنوان كسى كه بر اثر تعليم الهى، زره ساخت، معرفى مى‌كند. تا آن زمان لباس دفاعى سربازان، صفحه‌هاى آهنى بود كه حمل آنها مشكل بود و تحرّك رزمنده را كم مى‌كرده خداوند با آموختن روش ساخت زره به داوود (ع)، يك وسيله دفاعى پيشرفته را به بشر عطا كرد تا از آن براى دفاع و مبارزه با ظالمان و ستمگران استفاده كند. در آيه‌اى ديگر مى‌فرمايد:
«ما به نوح دستور داديم تا با نظارت و وحى ما كشتى بسازد» ظاهر اين آيه بيانگر آن است كه خداوند در مورد ساختن آن كشتى، دستورهاى خاصّى به حضرت نوح داده بود و ساخت آن فقط بر اساس تجربه‌هاى گذشتگان نبوده است.

#در_ادامه: نقش اسلام در پيشرفت علم و تمدن‌

1397/10/20
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

نقش اسلام در پيشرفت علم و تمدن‌

---

«عَلَيْنا الْقاءُ الْاصوُلِ الَيْكُمْ وَ عَلَيْكُمْ بِالتَّفَرُّعِ»

وظيفه ما آن است كه اصول (علوم) را به شما ياد دهيم و وظيفه شما استنباط فروعات است.

اين روايت، ناظر به القاى اصول در همه علوم از جانب خدا، پيامبر و امامان و استنباط فروع توسط مجتهدان هر علمى است و اختصاص به فقه ندارد؛ اگر كسى اهل تحقيق باشد، درمى‌يابد كه اصول و كلمات جامع قرآن و حديث درباره جهان و انسان، كمتر از روايات فقهى نيست و در حقيقت اگر دانشمندان علوم و فنون اسلامى فهم كليدى خود را با اصول ارزشى و دانشى دين هماهنگ كنند، مفسران تجربى قرآن كريم هستند. در سده‌هاى قبل، عالمان مسلمان با رجوع به آيات و روايات وارده در علوم مختلف و تعقل و تفكر و تحقيق، فروعات بسيارى را كشف كردند، ولى متأسفانه در سده‌هاى اخير در اين زمينه عقب مانده‌ايم و اين وظيفه عالمان مسلمان است كه در زمينه‌هاى مختلف به قرآن و سنت رجوع كنند و آيات و روايات وارده در رشته‌هاى مختلف علمى را به دست آورده، به منزله اصول علمى قرار دهند و پيرامون آنها به تحقيق و تفريع بپردازند.

#در_ادامه: دستورالعملى به صنعتگران‌ 

1397/10/23
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

سربار بودن، ممنوع‌

در روايتى آمده است كه خداوند به حضرت داوود (ع) چنين وحى كرد:
«تو بنده خوبى هستى، جز اينكه از بيت‌المال روزى مى‌خورى.
داوود با تضرع و زارى از خداوند راه نجات خواست. خداوند نيز خواسته او را اجابت كرد و آهن را براى او نرم گردانيد و علم زره‌سازى را به او تعليم داد.»
اين روايت نشان‌ دهنده اهميت كار، تلاش و صنعت است. خداوند نمى‌پسندد كه بندگانش با اينكه توانايى كار دارند و مى‌توانند روزى خود را كسب كنند، كار را رها كرده و از بيت‌المال روزى بخورند. البته كسانى هستند كه به دليل اشتغال در پستهاى اجتماعى، سياسى و حكومتى وقت كافى براى كسب روزى ندارند و بيت‌المال عهده‌دار تأمين مخارج زندگى آنهاست. هرچند كه همين افراد هم اگر بتوانند با انجام دادن كارى، درآمدى كسب كرده و با آن زندگى‌شان را اداره كنند، پسنديده‌تر است و به همين جهت پيامبران و اولياى خدا عليهم‌السلام سعى داشتند كه از دسترنج خويش روزى بخورند، براساس روايات، انبيا هر كدام به حرفه و كسبى اشتغال داشته‌اند. حضرت ادريس خياط، حضرت نوح نجّار، حضرت ابراهيم پارچه‌فروش، حضرت داوود زره‌ساز و حضرت آدم كشاورز بوده است و حضرت سليمان نيز در زمان حكومتش، زنبيل مى‌بافت و با فروش آن امرار معاش مى‌كرد.

#در_ادامه: داستان ذوالنون‌   

1397/10/25
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

داستان ذوالنون

خداوند ناله او را پاسخ گفت و به نهنگ دستور داد كه يونس را به ساحل اندازد. وقتى از شكم نهنگ خارج شد، بيمار بود.
خداوند بر بالين او بوته كدويى رويانيد تا سايبانش باشد و وقتى كسالتش برطرف شد، او را به سوى قوم خود باز فرستاد.
قوم يونس، بعد از خارج شدن او، با مشاهده طليعه عذاب، از كفر و الحاد خود پشيمان شدند و توبه كردند و به درگاه خدا روى آوردند و با تضرع و زارى، رهايى از عذاب را طلبيدند. خداوند نيز بر آنان ترحّم كرد و عذاب را از ايشان برداشت. وقتى حضرت يونس (ع) وارد شهر شد، او را تصديق كردند و به رسالتش ايمان آوردند و خداوند نيز، مرگ آنان را تا مدت معينى به تأخير انداخت.

#در_ادامه: ذكر يونسيه‌ 

1397/10/27
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

ايمان، شرط قبولى عمل

---

«فَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا كُفْرَانَ لِسَعْيِهِ وَإِنَّا لَهُ كَاتِبُونَ(انبيا، آيه 94)
هر كس از كارهاى شايسته انجام دهد، در حالى كه ايمان داشته باشد، كوشش او پوشيده نخواهد ماند و ما اعمالش را مى‌نويسيم.

خداوند متعال در آيه شريفه بالا، راه نجات را ايمان و عمل صالح شمرده است. مراد از ايمان در اين آيه با در نظر گرفتن آيات گذشته كه در مورد ربوبيت خدا بود، اعتقاد و ايمان به خداست. از سوى ديگر، از ايمان به انبياى الهى و اوصياى آنان و ايمان به آخرت، از ايمان به خدا جدا نيست. پس راه نجات، ايمان به توحيد، نبوت و معاد و انجام عمل صالح است.

#در_ادامه: آیا ايمان بدون عمل مفيد است؟ 

1397/10/30
20
https://t.me/shahrenuraniquran