ترجمه ی سوره نساء توسط قرآن پژوهان و یادگیری نکات قواعدی آیات نورانی این سوره

[گل مريم]

سلام بر شما قرآن پژوهان گرامی

بزودی در این تاپیک ترجمه ی آیات سوره ی مبارکه ی نساء همراه با نکات قواعدی آن آیات گذاشته خواهد شد.






لطفا همکاری فرمایید و ترجمه های زیبای خوذتون را در این تاپیک قرار دهید.



اجرتان نزد خداست ان شاءالله

[گل مريم]

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَ‌بَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِ‌جَالًا كَثِيرً‌ا وَنِسَاءً ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْ‌حَامَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَ‌قِيبًا ﴿١﴾ وَآتُوا الْيَتَامَىٰ أَمْوَالَهُمْ ۖ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ ۖ وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَىٰ أَمْوَالِكُمْ ۚ إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرً‌ا ﴿٢﴾ وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُ‌بَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَلَّا تَعُولُوا ﴿٣﴾ وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً ۚ فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِ‌يئًا ﴿٤﴾ وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّـهُ لَكُمْ قِيَامًا وَارْ‌زُقُوهُمْ فِيهَا وَاكْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُ‌وفًا ﴿٥﴾ وَابْتَلُوا الْيَتَامَىٰ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُ‌شْدًا فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ ۖ وَلَا تَأْكُلُوهَا إِسْرَ‌افًا وَبِدَارً‌ا أَن يَكْبَرُ‌وا ۚ وَمَن كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ ۖ وَمَن كَانَ فَقِيرً‌ا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُ‌وفِ ۚ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّـهِ حَسِيبًا ﴿٦﴾

خانم سجادي, [05.12.15 22:30]
ای مردم تقوا پیشه کنید پروردگارتان را ،آنچنانه ایست که آفرید شما را از یک جان ، و آفرید از او ،همسرش را و منتشر ساخت (پراکند) از آن دو مردانی بسیار را و زنانی را ، و پروا کنید از خدا ، که از یکدیگر درخواست میکنید ، با سوگند به او و ارحامتان ، همانا خدا هست (همیشه) بر شما مراقب.



نکات دستوری آیه .
یا :حرف ندا . ای : منادا .- ها : حرف تنبیه - الناس : بدل برای ای -
اتقوا : امر ، باب افتعال ،و ق ی ، لفیف مفروق ،واو فاعل ،
رب : م .به - کم : م : الیه -
الذی : اسم موصول - خلق : ماضی ،صله -
کم : م.به - من نفس : ج ومجرور -
واحده : صفت -

خانم عزيزاني, [05.12.15 22:31]
2/ وبدهید یتیمان را مالهایشان را
وجایگزین نکنید(مالهای نامرغوب خود را)
پست را با پاکیزه(مال مرغوب یتیمان) و نخورید مالهایشان رابا مالهایتان،همانا آن هست گناهی بزرگ.

ءاتوا:فعل امر حاضر،باب افعال،جمع مذکر مخاطب، متعدی،معلوم واو فاعل
الیتمی. مفعول اول،اموال مفعول دوم،هم مضاف الیه
لاتتبدَّلوا:نهی باب تفعل،جمع مذکر مخاطب،واو فاعل،الخبیث. مفعول
بالطیب:جارومجرو
لاتأکلوا: فعل نهی مجرد،مهموز الفاء،واو فاعل،اموال مفعول،هم مضاف الیه
الی اموال :جار ومجرور،کم مضاف الیه
انَّ :از حروف مشبهه بالفعل ،ه. اسمش،کان حوباکبیرا: خبرش
کان :فعل ناقصه ،هو مستتر
اسمش
حوبا:خبرش
کبیرا:صفت حوبا

خانم سجادي, [05.12.15 22:42]
و اگر بترسید اینکه به عدالت رفتار نکنید در باره ی یتیمان ، پس ازدواج کنید آنچه را که پاک است برای شما از زنان ،در حالیکه 2 و(یا) 3 و (یا) 4 (همسر بگیرید.)، پس اگر بترسید اینکه به عدالت رفتار نکنید ؛ پس یک همسر، یا آنچه که مالک آن هستید(کنیز) ،آن نزدیکتر است اینکه از عدل و اعتدال منحرف نشوید.
فعلهای تقسطوا ، تعدلوا ، تعولوا ،
در مفهوم با هم فرق میکنند.

معصومه اصغری فرد, [05.12.15 22:47]
آیه 5 سوره نساء:
و ندهید نادانان را اموالتان،که قرار داد خداوند برای شما قوام زندگی وروزی دهید ایشان را در آن وبپوشانید آنها را و بگویید برایشان یک نوع گفتاری شایسته.

لا توتواء ت ی) مهموزلفاء ناقص یایی فعل نهی متعدی معلوم

قولا:مفعول مطلق
السفهاء:مفعول
جعل:فعل صحیح سالم ص1 ماضی مجرد معلوم
الله:فاعل
لکم:جار ومجرور
ورزقوا:فعل
واکسوا:فعل(ک س و) ناقص واوی فعل ماضی ص3 معلوم مجرد

sh a, [05.12.15 22:48]
آیه 4-وبدهید مهریه زنان را کامل( بدهی) دین را
پس اگر بامیل بخشدند برای شما ازان مقداری را خودشان پس بخورید ان را گواراباد

خانم عزيزاني, [05.12.15 22:49]
4/وبدهید آن زنان را مهریه هایشان را به عنوان هدیه،اگر با میل ورضا بخشیدند برای شما چیزی از آن را خودشان،پس بخورید آنرا (نوشیدنی)گوارا(خوردنی)گوارا .

نحله:حال برای مفعول اول ءاتوا
طبن. ماضی مجرد،جمع مونث غایب،ن فاعل
هنیئا جانشین مفعول مطلق
مریئا صفت هنیئا

خانم سجادي, [05.12.15 22:52]
و بیازمایید یتیمان را تا زمانی که برسند به سن ازدواج ، پس اگر احساس بکنید از آنها بلوغی را ، پس برگردانید به آنها اموالشان را ، و نخورید آن را از روی اسراف و عجله ، که (مبادا) بزرگ بشوند ، و هر کس باشد بی نیاز پس باید خوداری کند ، و هر کس باشد نیازمند پس باید بخورد به شایستگی (مطابق عرف)، پس زمانی که برگرداندید بسوی آنها مالهایشان را ، پس گواه بگیرید بر آنها ؛ و کفایت میکند خداوند را از حیث حسابرسی . 6

خانم سجادي, [06.12.15 00:09]
[in reply to خانم سجادي]
اصلاحیه آیه 6.
کافی است (بس است )خداوند ، از حیث حسابرسی .
بنده لفظ جلاله الله را مفعول گرفته بودم .

[هندیانی]

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَ‌بَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِ‌جَالًا كَثِيرً‌ا وَنِسَاءً ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْ‌حَامَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَ‌قِيبًا ﴿١﴾

ای مردم تقوا پیشه کنید پروردگارتان را ،آنچنانه ایست که آفرید شما را از یک جان ، و آفرید از او ،همسرش را و منتشر ساخت (پراکند) از آن دو مردانی بسیار را و زنانی را ، و پروا کنید از خدا ، که از یکدیگر درخواست میکنید ، با سوگند به او و ارحامتان ، همانا خدا هست (همیشه) بر شما مراقب.

نکات دستوری آیه . یا :حرف ندا . ای : منادا .- ها : حرف تنبیه - الناس : بدل برای ای - اتقوا : امر ، باب افتعال ،و ق ی ، لفیف مفروق ،واو فاعل ، رب : مفعول به - کم : مضاف الیه - الذی : اسم موصول - خلق : ماضی ،صله و هو مستتر فاعل و عائد- کم : مفعول به - من نفس : جار ومجرور - واحده : صفت -

بَثَّ: پراكنده ساخت.
رقيب: مراقب و نگهبان.

دوست عزیز

در مورد اتَّقُوا: بهتره پروا کنید یا بپرهیزید ( نافرمانی) پروردگارتان را در ترجمه بنویسیم

الَّذِي صفت برای رَ‌بَّ است و بهتره قبل "الذی" از " که" استفاده کنیم تا جمله ای زیباتر داشته باشیم و صفت بودن "الذی" هم مشخص شود. یا برای "آنچنانه ای که" فعل ربطی است نگذاریم.
یعنی آن چنانه ای که آفرید شما را ...

رِ‌جَالًا كَثِيرً‌ا: رجالا مفعول به و کثیرا صفت رجالا ونِسَاءً ۚ معطوف بر رجالا: در واقع می تونیم مثل ترجمه ی شما هم برای رجال علامت مفعول را بگذاریم و هم برای نساء که معطوف است. ولی از لحاظ ترجمه ی فارسی علامت مفعول " را" رو بعد نساء می آورند.
یعنی مردان و زنان بسیاری را

إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَ‌قِيبًا " جمله ی تعلیلی هست ومی تونیم از "به این دلیل" یا "چرا که" در ترجمه استفاده کنیم.

"تَسَاءَلُونَ" در اصل تَتَسَاءَلُونَ بوده که قاعده ی باب تفاعل به کار رفته و یکی از دو "تاء" بخاطر سبک شدن کلمه حذف شده است.

"رَ‌قِيبًا" صفت مشبهه است بر وزن فعیل


پناه می برم به خداوند از [شر] شیطان رانده شده
شروع می کنم با نام خدا (که) بخشایشگر و مهربان است

ای مردم! بپرهیزید [نافرمانی] پروردگارتان را! آن چنانه ای که آفرید شما را از یک [انسان] و آفرید از آن جان، جفتش[همسرش] را و پراکنده ساخت از آن دو، مردانی بسیار را و زنانی را [ مردان و زنان بسیاری را]، و پرهیز کنید[نافرمانی] خدای را که درخواست می کنید یکدیگر را به [نام] او، و خویشان را [ نیز پرهیز کنید: یعنی از جداشدن پیوندتان با خویشان پرهیز کنید]
همانا ( به این دلیل که) خدا همیشه هست بر شما مراقب.

[هندیانی]

وَآتُوا الْيَتَامَىٰ أَمْوَالَهُمْ ۖ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ ۖ وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَىٰ أَمْوَالِكُمْ ۚ إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرً‌ا ﴿٢﴾

2/ وبدهید یتیمان را مالهایشان را
وجایگزین نکنید(مالهای نامرغوب خود را)
پست را با پاکیزه(مال مرغوب یتیمان) و نخورید مالهایشان رابا مالهایتان،همانا آن هست گناهی بزرگ.

ءاتوا:فعل امر حاضر،باب افعال،جمع مذکر مخاطب، متعدی،معلوم واو فاعل
الیتمی. مفعول اول،اموال مفعول دوم،هم مضاف الیه
لاتتبدَّلوا:نهی باب تفعل،جمع مذکر مخاطب،واو فاعل،الخبیث. مفعول
بالطیب:جارومجرور
لاتأکلوا: فعل نهی مجرد،مهموز الفاء،واو فاعل،اموال مفعول،هم مضاف الیه
الی اموال :جار ومجرور،کم مضاف الیه
انَّ :از حروف مشبهه بالفعل ،ه. اسمش،کان حوباکبیرا: خبرش
کان :فعل ناقصه ،هو مستتر
اسمش
حوبا:خبرش
کبیرا:صفت حوبا

آفرین بر شما دوست عزیز

در تکمیل ترکیبتون

واو در "وَآتُوا" واو عاطفه
واو در "وَلَا تَتَبَدَّلُوا" واو عاطفه
واو در "وَلَا تَأْكُلُوا" واو عاطفه
جمله ی "إِنَّهُ كَانَ حُوبًا كَبِيرً‌ا" تعلیلیه

و

"حوباً" مصدر حاب (حَوَبَ) یحوب است.


در مورد ترجمه:

ترجمه مفهوم نیست

بهتره اول ترجمه ی لغتی رو که در آیه اومده بنویسید بعد مطلبی رو که برای بهتر شدن ترجمه لازمه، بنویسید و البته در داخل این علامت [البته اگر نقل قول از خودتون است].

مثلا این طور:

و [كالاهاى‏] پست [و وازده خود ]را با [كالاهاى‏] خوب و [باارزش آنان ]عوض نكنيد؛(مجمع البیان)

حال با ترجمه ی خودتون مقایسه کنید
وجایگزین نکنید(مالهای نامرغوب خود را) پست را با پاکیزه(مال مرغوب یتیمان)

کدام ترجمه بهتر است؟؟
شما می توانستید اینطور بنویسید:

وجایگزین نکنید(مالهای) نامرغوب (خود) رابا (مال های ) مرغوب ( یتیمان)

"إِلَىٰ" می تواند معنای "مع" بدهد، یعنی همراه با مالهایتان

اگرمرجع ضمیرها رو نیز در ترجمه بیاورید، مفهوم روانتری پیدا می کند.

و بدهید یتیمان را مالهایشان را[ یعنی وقتی یتیمان به سن رشد رسیدند، مال هایشان را برگردانید]
و تبدیل نکنید آن [ کالای] پست [ خویش] را با [ مال ] با ارزش [یتیمان]
و نخورید مال های (یتیمان) را همراه با مال های (خود)تان،همانا آن کار (همیشه) هست گناهی بزرگ.


@shahrenuraniquran

[هندیانی]

وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُ‌بَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَلَّا تَعُولُوا ﴿٣﴾

و اگر بترسید اینکه به عدالت رفتار نکنید در باره ی یتیمان ، پس ازدواج کنید آنچه را که پاک است برای شما از زنان ،در حالیکه 2 و(یا) 3 و (یا) 4 (همسر بگیرید.)، پس اگر بترسید اینکه به عدالت رفتار نکنید ؛ پس یک همسر، یا آنچه که مالک آن هستید(کنیز) ،آن نزدیکتر است اینکه از عدل و اعتدال منحرف نشوید.

فعلهای تقسطوا ، تعدلوا ، تعولوا ،
در مفهوم با هم فرق میکنند.

معانی واژه ها:

اقساط: عدالت و انصاف.
عول: ستم وبيداد. از اين واژه، فعلهاى «عال»، «يعول» و «عال»، «يعيل» مشتق مى‏شود؛ و مصدر آن «عيله»، به ‏معناى «نياز» است.
پاره‏ اى «اَن لاتعولوا» را، «اينكه نياز پيدا نكنيد» ترجمه كرده‏ اند كه درست نيست. همچنين عدّه ‏اى آن را، «تا عيالوار نشويد» معنا كرده ‏اند كه اين نيز نادرست است؛ چرا كه اين معنا با «الا تعيلوا» - كه اسم فاعل آن «معيل» است - سازگار است، نه با واژه مورد بحث.
مَثْنى: دو دو.
ثلاث: سه‏ سه.
رباعا: چهار چهار.
مفهوم عبارت «مثنى و ثلاث و رباع»
منظور اين است كه با دو، سه يا چهار زن پيوند زندگى مشترك ببنديد، نه اينكه با دو و سه و چهار - يعنى نُه نفر - ازدواج كنيد؛
زيرا هنگامى كه گفته مى‏ شود «دو دو ، سه سه ، و چهار چهار ، وارد اطاق شويد»، منظور اين است كه دونفرى، سه نفرى و چهارنفرى داخل شويد، نه 9 نفرى.
بعلاوه اگر مقصود آيه شريفه جز آن چه بود كه ترجمه و تفسير شد، چرا قرآن شريف اين مطلب را بروشنى عنوان نساخت؟
و چرا ششمين امام نور فرمود: «براى مرد، ازدواج و همسرى با بيشتر از چهار زنِ آزاد، روا نيست»؟ (مجمع البیان)

ممنونم دوست عزیز
آفرین عالی ترجمه کردید

در این آیه واو اول جمله استیناف است و
"إِنْ" حرف شرط جازم
"خِفْتُمْ " فعل ماضی و شرط( در معنا مضارع التزامی معنا می شود)
"فَ" حرف رابطه برای جواب شرط
"انكِحُوا " فعل امر و جواب شرط( چون فعل طلبی بوده، بر سر جواب شرط "فاء" آمده است.)
"مَا" اسم موصول در محل نصب، مفعول
"مَثْنَىٰ" حال و منصوب هست، " ثُلَاثَ وَرُ‌بَاعَ" هر دو معطوف هستند به "مثنی" به واسطه ی واو عطف

تا اینجا ترکیب بنده با ترجمه ی شما یکی بود
اما:

"فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً" در این جمله، إن شرط جازم داریم و فعل شرط، اما جواب شرط ما چیست؟
"فاء" همانطور که می دانید باید حرف رابط برای جواب شرط باشد که در هفت مورد بر سر جواب شرط می آید. اما در اینجا ما "واحدةً" داریم. اگر جمله ی اسمیه باشد که مبتدا و خبر هر دو مرفوع هستند ولی واحدة منصوبه
پس به آیه نگاه می کنیم و با توجه به ترجمه ی آیه، متوجه می شویم که فعلی در این قسمت محذوف است.

پس اگر بترسید اینکه به عدالت رفتار نکنید ؟؟؟؟ پس چکار کنید؟؟؟
پس بگیرید یکی را (یعنی یک همسر بگیرید)

با این حساب فعل " انکحوا" محذوف است و در تقدیر، و " واحدةً" نیز "مفعول به" می شود.

در جمله «فانكحوا ماطاب لكم»، بدان دليل بجاى «مَن»، «ما» مصدريه بكار رفته كه معناى جمله درحقيقيت «فانكحواالطّيّب» است؛ يعنى: با زنان پاك و پاكيزه‏ اى كه ازدواج با آنها براى شما روا و حلال شده و در رديف زنانى نيستند كه ازدواج با آنان تحريم شده است، پيمان زناشويى ببنديد. (مجمع البیان)

و اگر بترسید اینکه به عدالت رفتار نکنید در مورد یتیمان[ دختران یتیم]، پس ازدواج کنید آن [ زنی] را که پاک(شایسته) است برای شما از میان زنان،
در حالی که 2 و 3 و 4 [ همسر هستند]، پس اگر بترسید این که به عدالت رفتار نکنید! پس (بگیرید) یکی را [یعنی یک همسر بگیرید] یا آن [کنیز] که مالک آن هستید ،آن[ این روش ] نزدیک تر است، این که [ از راه عدالت] منحرف نشوید.

[عزیزانی]

4/وءاتوا النساء صدقاتهن نحله فان طبن لکم عن شیی منه نفسا فکلوه هنیئا مریئا.

بدهید آن زنان را مهریه هایشان را بعنوان بدهی(عطیه) پس اگر ببخشند برایتان از چیزی از آن خودشان . پس بخورید از آن یک نوع خوردنی گوارا (نوشیدنی وخوردنی گوارا)

[عزیزانی]

5/ولا توتوا السفها ء اموالکم التی جعل الله لکم قیاما وارزقوهم فیها واکسو هم وقولوا لهم قولا معروفا

لا تو توا:ندهید
سفها: نابخردان
جعل :قرار داد
قیاما:ایستادگی .قوام .پایداری
ارزقوهم:روززی دهید ایشان را
اکسوهم:بپوشانید ایشان را
قولوا:بگویید
قولا:گفتاری .سخنی
معروفا: نیکویی .مطابق شریعت



لا توتوا:فعل نهی باب افعال /جمع مذکر مخاطب/مهموز الفاء .ناقص یایی .اعلال به حذف/ //فعل وفاعل واو .لفظا مجزوم /علامت جزم حذف حرف عله
ارزقوا:امر حاضر /ثلاثی مجرد/جمع مذکر مخاطب/ //فعل .واو فاعل /مبنی برسکون
اکسوا:امر حاضر /ثلاثی مجرد /ناقص یایی(ک س و) جمع مذکر مخاطب// //فعل .واو فاعل /مبنی بر سکون


واو:عاطفه
لا:ناهیه /لاتوتوا:فعل نهی واو فاعل
السفهاء:مفعول به اول
اموال:مفعول به دوم /کم:مضاف الیه
التی:موصول اسمی /صفت اموال
جعل:فعل /صله التی ه مقدره عائد /مبنی برفتح
الله :فاعل /مرفوع
لکم:جار ومجرور حال برای قیاما
قیاما:؟
و:عاطفه
ارزقوهم:فعل واو فاعل هم مفعول
فیها : جار ومجرور متعلق به ارزقوا
و:عاطفه
اکسوهم:فعل واو فاعل هم مفعول
و :عاطفه
قولوا:فعل واو فاعل
لهم:جار ومجرور متعلق به قولوا
قولا :مفعول مطلق نوعی
معروفا:صفت قولا


وندهید آن نابخردان را مالهایتان را که قرار داده آنرا خداوند برایتان استواری وقوام (در زندگیتان) وروزی دهید آنها را از آن وبپوشانید آنها را وبگویید برایشان سخنی نیکو(مطابق شریعت)

[هندیانی]

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً ۚ فَإِن طِبْنَ لَكُمْ عَن شَيْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَّرِ‌يئًا ﴿٤﴾

4/وءاتوا النساء صدقاتهن نحله فان طبن لکم عن شیی منه نفسا فکلوه هنیئا مریئا.

بدهید آن زنان را مهریه هایشان را بعنوان بدهی(عطیه) پس اگر ببخشند برایتان از چیزی از آن خودشان . پس بخورید از آن یک نوع خوردنی گوارا (نوشیدنی وخوردنی گوارا)
نحله:حال برای مفعول اول ءاتوا
طبن. ماضی مجرد،جمع مونث غایب،ن فاعل
هنیئا جانشین مفعول مطلق
مریئا صفت هنیئا

ممنونم دوست خوبم

معانی برخی از واژه ها:

صداق و صدقه: "مهريه" بانوان.
نحله: بخشش و به زنبور عسل از آن رو «نحل» مى‏ گويند كه خدا بوسيله آن مادّه شفابخشى به ‏نام «عسل» را به بندگانش مى‏ بخشد.
هنيئاً: حلال و گوارا.
مريئاً: گوارا و شفابخش.


"نحلة" در اين آيه، حال است و مفعول به نیست.
شما در تركيب فرموديد:
"نحلة" حال است ولي چرا در ترجمه از " به عنوان" استفاده كرديد؟!

فإن طبن: إنْ شرط، و طبن جمله ي شرط، پس معناي ماضي را مضارع مي كند
نَفْسًا: در اینجا نقش تمیز را دارد. ولی معنای "از جهت خویش" خیلی جالب نیست و مفهوم آن، "خودشان" یا " با میل خویش" می شود. چون از فاعل گرفته شده.

فكلوه: "فاء" رابطه براي جواب شرط و "كلوه" جواب شرط

"هنيئا" حال اول و "مريئا" حال دوم
و چون دو نقش شبيه به هم و در كنار هم داريم، مي تونيم بين دو نقش "واو" بگذاريم

"هنيئا" مي تواند جانشين مفعول مطلق باشد، چون صفت است براي فعل محذوف "اكلا هنيئاً"، يعني بخوريد يك نوع خوردني گوارا
ولي "مريئاً" صفت "هنيئاً" نيست، بلكه از نظر نقش، شبيه "هنيئاً" هست يعني هر نقشي "هنيئاً" داشته باشد، "مريئاً" هم دارد
بهتر است نقش اين دو كلمه را حال بگيريم

صرف:

صدقاتهن: جمع صدقه، اسم براي مهريه
نحلة: مصدر سماعي
طبن: "طيبن" بوده در اصل، اعلال به قلب، "طابن" و اعلال به حذف شده "طبن"
هنيئاً: صفت مشبهه بر وزن فعيل
مريئاً: صفت مشبهه بر وزن فعيل


و بدهيد زنان را مهريه هايشان را، در حالي كه بخششی است
پس اگر با ميل ببخشند، پس براي شما چيزي را از آن[ مهریه]، از جهت خویش[خودشان]،پس بخوريد آن را در حالي كه نوشيدنى و خوردني گواراست.

[پس اگر خودشان(زنان) با میل و رغبت، چیزی را از آن مهریه، برای شما ببخشند، پس بخورید نوش جان ]

[هندیانی]

,
آیه 5 سوره نساء:
و ندهید نادانان را اموالتان،که قرار داد خداوند برای شما قوام زندگی وروزی دهید ایشان را در آن وبپوشانید آنها را و بگویید برایشان یک نوع گفتاری شایسته.

لا توتواء ت ی) مهموزلفاء ناقص یایی فعل نهی متعدی معلوم
قولا:مفعول مطلق
السفهاء:مفعول
جعل:فعل صحیح سالم ص1 ماضی مجرد معلوم
الله:فاعل
لکم:جار ومجرور
ورزقوا:فعل
واکسوا:فعل(ک س و) ناقص واوی فعل ماضی ص3 معلوم مجرد

افرين خيلي خوب ترجمه كرديد

( أ ت ي) از فعل هاي دو مفعولي است، بنابراين "السفهاء" مفعول به اول و "أموال" مفعول به دوم مي باشد

جعل نيز دو مفعوله است، ولي در اين آيه، مفعول به اول كه اتفاقا عايد براي صله ي التي هست، " ه " حذف شده است.
يعني بوده
"التي جعله" : كه قرار داد ( آن را)
و "قياماً" هم مفعول به دوم فعل "جعل" مي شود
اگر دقت کنید "اموال" چون جمع مکسر است مثل مؤنث عمل شده، یعنی اسم موصول ما "التی" و مؤنث است.

و اما " قولاً" مفعول به است برای فعل "قولوا" چون فعلمون متعدی هست و احتیاج به مفعول به دارد.
(بگویید:
چه چیزی را: گفتاری را)
"کثیرا" هم صفت برای "قولا " است.


صرف:

تؤتوا: در اصل "تُؤتِيُوا" بوده، به علت ثقيل بودن ضمه بر روي ياء، حركت ضمه بر روي تاء منتقل شده و به خاطر ساكن شدن "ياء" و ساكن بودن "واو" مدي، "ياء " حرف عله حذف مي شود
السفهاء: جمع سفيه و صفت مشبهه بر وزن فعيل
أكسوا: در اصل أكسوو يا أكسيون بوده و مثل فعل تؤتوا اعلال به حذف صورت گرفته



و ندهید بی خردان را، مالهایتان را که قرار داد آن را خداوند برایتان استواری را [ وسیله ی قوام را در زندگیتان]
و روزی دهید آن [بی خردان]را از آن[سود مالتان] و بپوشانید آن ها را و بگویید برایشان سخنی پسندیده را.

[هندیانی]

وَابْتَلُوا الْيَتَامَىٰ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُم مِّنْهُمْ رُ‌شْدًا فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ ۖ وَلَا تَأْكُلُوهَا إِسْرَ‌افًا وَبِدَارً‌ا أَن يَكْبَرُ‌وا ۚ وَمَن كَانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ ۖ وَمَن كَانَ فَقِيرً‌ا فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُ‌وفِ ۚ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّـهِ حَسِيبًا ﴿٦﴾

و بیازمایید یتیمان را تا زمانی که برسند به سن ازدواج ، پس اگر احساس بکنید از آنها بلوغی را ، پس برگردانید به آنها اموالشان را ، و نخورید آن را از روی اسراف و عجله ، که (مبادا) بزرگ بشوند ، و هر کس باشد بی نیاز پس باید خوداری کند ، و هر کس باشد نیازمند پس باید بخورد به شایستگی (مطابق عرف)، پس زمانی که برگرداندید بسوی آنها مالهایشان را ، پس گواه بگیرید بر آنها ؛

کافی است (بس است )خداوند ، از حیث حسابرسی .

معانی برخی از واژه ها:

ايناس: مشاهده، ديدن. اين واژه، از مادّه «انسان» كه يكى از معناهاى آن «مردمك چشم» است، گرفته شده؛ و واژه «آنستم» نيز از اين ريشه است.
اسراف: تجاوز از حدّ و مرزِ مباح و روا؛ خواه اين تجاوز از افراط كارى ببار آيد يا از تفريط؛ امّا درمورد افراط، بيشتر «اسراف» بكار مى ‏رود و درمورد تفريط، «سَرَف».
بدار: مبادرت، شتاب، پيشدستى در كار.
حسيب: بسنده. اين واژه را به‏ معناى «محاسب» نيز گرفته ‏اند. (مجمع البیان)


"النکاحَ": مفعول به، منصوب
"اسرافاً" مصدر و حال است
و يا مفعول له ( لاجله)

"بداراً" معطوف بر "اسرافاً"

"أن" حرف مصدري و نصب است
يعني "أن يكبروا" مصدر مؤول و مي تواند در محل نصب، مفعول به باشد يا مفعول له و مضاف حذف شده، يعني "مخافة ان يكبروا" به علت ترس ( از) بزرگ شدن

"مَن" اسم شرط جازم و در محل رفع مبتدا
"كان" فعل شرط و
"فاء" رابطه براي جواب شرط
و "لِيستعفف" هم فعل امر و جواب شرط

در این آیه دو "إذا" داریم که هردو ظرف و معنای شرطی را دارند و فعل شرط و جواب شرط نیز در آیه، آمده است.

قسمت اخر آیه " کفی بالله حسیباً": "باء" زاید است و و لفظ جلاله "الله"، لفظاً مجرور و در محل نصب مرفوع و فاعل است
"حسیبا" نیز منصوب و حال.
البته می تواند تمیز هم باشد. یا حال، یا تمیز، چون یک کلمه در آنِ واحد دو نقش نمی پذیرد.

صرف:

"بداراً": مصدر سماعي، مصدر قياسي مي شود "مبادرة"
"حسيباً": صفت مشبهه، وزن فعيل، به معني حسابگر

و بیازمایید یتیمان را تا هر زمان که برسند سن ازدواج را، پس اگر احساس بکنید از آن[یتیمان] رشد فکری را، پس برگردانید به سویشان مال هایشان را، و نخورید آن [مال] را به خاطر اسراف و عجله، و به علت ترس بزرگ شدن، و هر کس باشد بی نیاز، پس باید خوداری کند، و هر کس باشد نیازمند، پس باید بخورد به شایستگی [به طور پسندیده و عادلانه]، پس هر زمان که برگرداندید بسوی آن[یتیمان] مالهایشان را، پس گواه بگیرید بر آن ها؛ کافی است خداوند، در حالی که حسابگر است.[یعنی هر چند گواهی خداوند برای پس دادن دارایی یتیمان برای شما بس است.]