چرا حضرت ابراهیم در یکی از ایات قران میفرماید انی سقیم . یعنی من مریض هستم

[هندیانی]

از دو پيشواى نور حضرت باقر(علیه السلام) و فرزند گرانمايه‏ اش حضرت صادق (علیه السلام) آورده ‏اند كه: واللّه ما كان سقيما و ما كذب» به خداى سوگند كه ابراهيم نه بيمار بود و نه دروغ گفت.
اين روايت را كه بيمارى و دروغ را نفى مى‏ كند، به يكى از دو صورت مى‏ توان تقسيم كرد:

1- ممكن است به يكى از ديدگاه‏هاى چندگانه‏ اى كه گذشت حمل كرد و بر آن اساس گفت: ابراهيم نه بيمار بود و نه دروغ مى ‏گفت.

2- و ممكن است بگوييم منظور آن حضرت اين بود كه: هركسى كه سرانجام مى ‏ميرد، و مرگ بر او نوشته شده است، اگرچه در حال حاضر بيمار هم نباشد، در حقيقت در تيررس بيمارى و مرگ است و اگر بگويد من بيمارم، دروغ نگفته است. و نيز پاره‏اى آورده ‏اند كه ابراهيم در سه مورد دروغ گفت:

1- نخست همانجا كه گفت من بيمارم و در مراسم آنان شركت نكرد.
2- آن گاه كه شكستن بتها را به بت بزرگ نسبت داد.
3- و زمانى كه همسرش «ساره» را براى نجات از خطرِ دشمنى، خواهر خويش خواند.

امّا اين روايت را نيز مى‏ تواند به «توريه» تفسير كرد و گفت آن حضرت در اين مورد نيز از اين واژه‏ ها و سخنان، مفهوم و منظور ديگرى داشت، چرا كه در مورد نخست منظورش اين بود كه: من هم همانند بسيارى از مردم بيمار خواهم شد؛ و در مورد دوّم مى ‏خواست آنان را به انديشه و تفكّر برانگيزد كه هان اى تيره ‏بختان! شما كه مى‏ دانيد كه از بت بزرگتان هم كارى ساخته نيست، پس چرا بتها را مى‏پرستيد؟!

و در مورد سوّم نيز منظورش اين بود كه: «ساره» خواهر دينى اوست و نه خواهر حقيقى او.

در روايت آمده است كه: «توريه» يا «معاريض» راه نجات از آلوده شدن به دروغ است و منظور از آن، اين است كه گوينده، سخنى را بر زبان مى ‏آورد كه ظاهرى دارد، امّا خودش چيز ديگرى را اراده مى ‏كند، گرچه شنونده همان ظاهر گفتار او را بگيرد و منظور حقيقى او را درنيابد.
اين شيوه از گفتار، دروغ نيست، بلكه چيز ديگرى است كه از آن به «توريه» تعبير مى ‏گردد، چرا كه دروغ كارى زشت و ناپسند است و به همين دليل هم نه زيبنده پيامبران خداست و نه آنان زبان به دروغ مى‏ گشايند؛ چرا كه دروغ آفت اعتماد است و پيامبران كه چهره ‏هاى مورد اعتماد و اطمينان مردم هستند، و برگزيده بارگاه خدا از اين شيوه ناپسند سخت به دور و پاك و پاكيزه‏ اند.(مجمع البیان)