غدير از ديدگاه معصومان (ع )

[گل مريم]

غدير از ديدگاه معصومان (ع )

اساس مذهب تشيع بر دو حديث پايه گذارى شده است :

يكى حديث ثقلين ⁽¹⁾ كه پيامبر اكرم (ص ) در كمتر از نود روز در چهار مكان آن را به مردم گوشزد كرد و ديگرى حديث غدير.

ممكن است گفته شود،حديث دوم ، مكمل حديث اول است . سفارش بيش از حد پيامبر (ص ) درباره قرآن و عترت و نيز اصرار آن حضرت بر امامت و جانشينى بلافصل امير مومنان (ع ) نمايانگر اين حقيقت است كه حضرتش نگران آشوبى بود كه امت اسلامى بعد از آن حضرت ،با آن رو به رو مى شود.

اهميت دادن به غدير، اهميت دادن به رسالت پيامبر گرامى اسلام است .
ما در اين قسمت ، واقعه غدير را از زبان عارفان واقعى غدير؛ يعنى امامان معصوم سلام الله عليهم اجمعين مورد مطالعه قرار میدهيم .

   

1- حديث ثقلين در بيشتر كتابهاى اهل سنت وارده شده است . ما به پاره اى از آنها اشاره مى كنيم . السنه ،شيبايى ص 337 و 629،حديث 1551؛ صحيح برمذى ، ج 3،ص 110-109؛ العلل الوارده ،دارقطنى ، ج 6،ص 236، حديث 1098، فضائل الصحابه ، احمد بن حنبل ، ج 1،ص 171، و ج 2،ص 585 و 786؛ المصنف ، ج 10،ص 505، حديث 1026؛ ابى داود، ج 2،ص 185 منتخب عبدين حميد،ص 107، حديث 240؛ طبقات كبرى ، اين سعد، ج 2،ص 194؛ صحيح مسلم ، ج 4،ص ‍ 1873.

[گل مريم]

1- حضرت رسول اكرم (ص ):

شيخ صدوق در كتاب امانى روايتى از امام باقر (ع ) و آن حضرت از پدرش و از جدش نقل مى كند كه :

روزى رسول اكرم (ص ) رو به امير مومنان (ع ) كرد كرد و فرمود:

اى على ، خداوند آيه شريفه يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربك را درباره ولايت تو، بر من نازل كرد، آنچه را كه به من امر شده از ولايت تو، اگر تبليغ نكنم هر آينه عملم باطل است و كسى كه خدا را بدون ولايت نو ملاقات كند، بدرستى عملش باطل است . اى على ، من نمى گويم جز قول خدا را ^{(امانى شيخ صدوق ،مجلس 74،ص 400.)}

[گل مريم]

11 - امام جواد (ع ):

ابن ابى عمير از ابى جعفر ثانى (ع ) در ذيل آيه يا ايها الذين آمنوا اوفوا بالعقود چنين روايت كرد: پيامبر گرامى اسلام در ده مكان به خلافت اشاره كرده است . سپس آيه شريفه يا ايها الذين آمنوا اوفوا بالعقود چنين روايت كرده است .
سپس آيه شريفه يا ايها الذين آمنوا اوفوا بالعقود نازل شد. ^{(تفسير قمى ، ج 1 ص 160.)}
توضيح اينكه : اين آيه شريفه در اول سوره مائده است و اين سوره ، آخرين سوره اى است كه بر قلب نبى اكرم (ص ) نازل شده است . در اين سوره آيه اكمال و آيه تبليغ وجود دارد كه ناظر به واقعه غدير است .

[گل مريم]

2- امير مومنان على (ع ):

سليم بن قيس هلالى به بيعت امير مومنان (ع ) با ابوبكر اشاره كرده مى گويد:
ثم اقبل عليهم على فقال : يا معشر المسلمين و المهاجرين و الانصار انشدكم الله اسمعتن رسول الله يقول يوم غدير خم كذا فلم يدع شيئا قاله عنه رسول الله الا ذكر هم اياه قالو نعم ^{(مجله ترائنا،شماره 4،سال پنجم به نقل از سليم بن قيس ،ص 41.)}؛ اى مسلمانان و مهاجران و انصار،آيا نشنيدند كه رسول خدا (ص ) روز غدير خم چنين و چنان فرمود. سپس تمام چيزهايى را كه پيامبر فرموده بود به مردم يادآورى كرد، همگى گفتند: بله .
در اين زمينه مى توان به احتياجات اميرالمومنان على (ع ) اشاره كرد. از جمله استدلال آن حضرت براى ابوبكر كه فرمود: بر اساس حديث پيامبر (ص ) در روز عيد غدير،آيا من مولاى تو و هر مسلمانى هستم يا تو؟ ابوبكر گفت : شما ^{(خصال شيخ صدوق ، ص 505، باب اربعين ، حديث 30.)}
و همچنين ابى الطفيل مى گويد: در روز شورا در خانه بودم و شنيدم كه على (ع ) گفت : آيا كسى غير از من در ميان شما هست كه پيامبر (ص ) به او گفته باشد: من كنت مولا فعلى مولاه اللهم و ال من والاه و عاد من عاداه همگى گفتند: نه ^{(امالى شيخ صدوق ، ج 1 ص 342.)}.

[گل مريم]

12 - امام هادى (ع ):

در كتاب ارشاد، كه زيارت امير مومنان على (ع ) را از امام حسن عسكرى (ع ) و ايشان از پدرش نقل مى كند و مى گويد:
امام جواد (ع ) در روز غدير، حضرت على (ع ) را زيارت كرد و فرمود: اشهد انك المخصوص ‍ بمدحة الله المخلص لطاعة الله ...
شهادت مى دهم كه تو مخصوص مدح خدا و مخلص طاعت او مى باشى
سپس مى فرمايد: خداوند حكم فرمود:
يا ايها الرسول ما انزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالة و الله يعصمك من الناس
سپس فرمود: پيامبر، خطاب به مردم كرده و از آنها مى پرسد: آيا آنچه را كه بر عهده داشتم ، ابلاغ كردم ؟ همگى گفتند: بله ، سپس فرمود، خدايا گواه باش !
بعد از آن فرمود:
الست اولى بلمومنين من انفسهم ؟ فقالوا بلى فاخذ بيدك و قال من كنت مولاه فهذا على مولاه ، اللهم و ال من والاه و عاد من عادا و انصر من نصره و اخذل من خذله ؛
آيا من نسبت به مومنان از خود آنها اولى تر نيستم ؟ گفتند: بله . پس از آن دست على (ع ) را گرفت و فرمود: هر آن كس كه من مولاى اويم على مولاى اوست ....^{(بحارالانوار، ج 100 ص 223.)}

[گل مريم]

3 - حضرت فاطمه زهرا(س ):

ابن عقده در كتاب معروفش الولايه و شاگردش ابوبكر جعابى از محمد بن اسيد روايت كرده كه از فاطمه زهرا سوال شد: آيا پيامبر (ص ) قبل از رحلتش درباره امامت امير مومنان چيزى فرمود؟ آن حضرت در جواب فرمود:
و عجبنا انسيتم يوم غدير خم ^{(اثبات الهداة ، ج 2، ص 112، حديث 473 ؛ مناقب ابن شهر آشوب ،ج 3 ص 25 - 26.)}؛ عجبا آيا روز غدير خم را فراموش كرديد؟
از فاطمه بنت الرضا از فاطمه بنت الكاظم (حضرت معصومه (س )) از فاطمه بنت الصادق از فاطمه بنت الباقر از فاطمه بنت حسين از ام كلثوم دختر فاطمه بنت النبى اكرم (ص ) نقل شده كه پيامبر (ص ) در روز عيد غدير فرمود: من كنت مولاه فعلى مولاه ^{( اثبات الهداة ج 2 ص 112 ؛ احقاق الحق ، ج 16 ص 282.)}

[گل مريم]

13 - امام حسن عسكرى (ع ):

از حسن بن ظريف نقل شده است كه او به امام حسن عسكرى (ع ) نامه نوشت كه گفته پيامبر من كنت مولاه فعلى مولاه يعنى چه ؟ حضرت در پاسخ فرمود:
اراد بذلك جعله علما يعرف به حزب الله عند الفرقه ؛ خداوند اراده فرمود كه اين جمله ، نشان و پرچمى باشد تا در هنگام اختلافها، حزب خداوند با آن شناخته شود.
اسحاق بن اسماعيل نيشابورى مى گويد:
حضرت حسين بن على (ع ) به ابراهيم چنين نوشت : خداوند متعال با منت و رحمت خويش ، واجبات را بر شما مقرر كرد، اين كار به واسطه نياز او نبود، بلكه رحمت او بود كه متوجه شما شد. هيچ معبودى جز او وجود ندارد، او چنان كرد تا ناپاك را از پاك جدا كند و اندرون شما را بيازمايد تا به سوى رحمت او پيشى بگيريد و منازل شما در بهشت (بر اساس نتيجه امتحان ) معين شود. از اين رو حج و عمره و اقامه نماز و پرداخت زكات و روزه و ولايت را بر شما واگذار كرد و درى را فرا راهتان قرار داد تا درهاى ديگر واجبات را باز كنيد،كليدى را براى يافتن راه خود قرار داد. اگر محمد و جانشيانان او از فرزندش نبود، شما مانند حيوانات سرگردان مى مانديد و هيچ واجبى از واجبات را فرا نمى گرفتيد. مگر مى توان از غير در، وارد مكانى شد. وقتى كه خداوند به واسطه تعيين اوليا پس از پيامبر منت خود را بر شما تمام كرد، فرمود:
اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا ؛ امروز دينتان را بر شما كامل و نعمت خود را بر شما تمام كردم ، راضى شدم كه اسلام دين شما باشد.
سپس براى اولياى خود بر گردن شما حقوقى را قرار داد و به شما دستور داد كه حقوق ايشان را ادا كنيد تا به دنبال آن زنان و اموال و خوراك و آشاميدنيها بر شما حلال باشد و به واسطه آن بركت و رشد و ثروت را به شما بشناساند و اطاعت كنندگان شما را به واسطه غيبت بشناساند.....^{(علل الشرايع ، ج 1، ص 249، باب 182، حديث 66.)}

[گل مريم]

4 - امام حسن (ع ):

از امام جعفر صادق (ع ) چنين روايت شده است : امام حسن (ع ) هنگامى كه مى خواست با معاويه موادعه كند رو به او كرده ، فرمود: امت مسلمان از پيامبر (ص ) شنيدند كه درباره پدرم فرمود: انه منى بمنزلة هارون من موسى . همچنين ديدند كه پيامبر (ص ) ايشان را در غدير خم به عنوان امام نصب كرد. ^{(امالى شيخ صدوق ، ج 2، ص 171.)}

[گل مريم]

14 - امام زمان (عج ):

در دعاى ندبه كه ظاهرا منسوب به آن حضرت مى باشد چنين آمده است :
فلما ايامه اقام وليه على بن ابى طالب صلواتك عليهما و الهما هديا اذ كان هو المنذر و لكل قوم هاد فقال و الملاء من كنت مولاه فعلى مولاه ...
هنگامى كه دوران عمر با بركت پيامبر(ص ) سپرى شد، وصى و جانشين خود على بن ابى طالب - كه رحمت تو بر تو و ايشان باد، براى هدايت امت ، برگماشت ، زيرا او منذر و هادى همه مردم بود.^{(مفاتيح الجنان ، مرحوم شيخ عباى قمى ، دعاى ندبه .)}

[گل مريم]

5 - امام حسين (ع ):

امام سليم بن قيس در كتابش مى نويسد:

امام حسين (ع ) قبل از مرگ معاويه ، خانه خدا را زيارت كرد. سپس بنى هاشم را جمع كرده ، فرمود: آيا مى دانيد پيامبر اكرم (ص ) على (ع ) را در روز غدير خم نصب كرد؟ همگى گفتند: بله . ^{(معانى الاخبار،ص 65 بحارالانوار،ج 37،ص 223)}