حركت وضعى خورشيد

براى نخستين بار گاليله با تلسكوپ خود در سطح چند خورشيد چند لكه سياه ديد و خيلى هم تعجب نمود. در صورتى كه ما خورشيد را موقع غروب در هواى غبارآلودى ملاحظه كنيم يا در ميان روز با شيشه تار به آن نگاه كنيم آن را كاملا بى لكه مى‏ بينيم.

با يك تلسكوپ بزرگ سطح خورشيد چون توده ابر به نظر مى ‏رسد. اينها ابرهاى برف و باران نيستند، بلكه توده‏ هايى از بخارات ملتهبى هستند كه گازهاى آهن و سرب و قلع و موارد ديگرى كه از اين كوره بزرگ بر مى‏ خيزد، در آن موجود است.

لكه سياهى كه گاليله ملاحظه نمود چيزى شبيه دهانه آتشفشان است كه اگر روز به روز خورشيد را رصد كنيم ملاحظه خواهد شد اين لكه ‏ها تغيير مكان داده، به سمت مشرق خورشيد را متوجه مى‏ شوند و در نتيجه همين مراقبت‏ها بود كه براى نخستين بار پى بردند خورشيد مانند زمين به دور محور مى‏ گردد. همان طور كه از چنين جسم عظيم الجثه‏ اى (كه قطر آن قريب يك ميليون و ششصد هزار كيلومتر است) انتظار مى ‏رود حركت دورانى آن خيلى كندتر از زمين بود و هر دور آن تقريبا 25 روز طول مى‏ كشد. (در كتاب نجم بى تلسكوپ (ص 55) مدت حركت را 27 روز نوشته است و مى‏ گويند: لكه ‏اى كه شما همين حالا ديديد چند روز در لبه شرقى خورشيد محو مى‏ گردد و احتمال مى‏ رود كه دو هفته بعد در لبه ديگر ظاهر گردد.)

خورشيد به دور خود به همان سمت مى‏ پيچد كه زمين به دور خورشيد حركت مى ‏كند. (نجوم براى همه، ص 12 - 13.)

علت اين كه تمام سيارات منظومه از مغرب به سمت مشرق حركت مى‏ كنند اين است كه چون حركت خورشيد از سمت مغرب به سمت مشرق مى ‏چرخد؛ نيروى جاذبه آن، همه آنها را در اين مسير به حركت وا مى ‏دارد.


حركت انتقالى

مركز بودن خورشيد مانع از آن نيست كه خود نيز با تمام اعضاى خانواده نه گانه خويش داراى يك حركت انتقالى با سرعت 19 كيلومتر و نيم در هر ثانيه باشد.

طبق تحقيقات دانشمندان، منظومه شمسى ما با تمام سيارات و اقمار خود به سوى نقطه شمال با سرعت مزبور در حركت است و دانشمند نجومى معروف هرشل در سال 1790 ميلادى توانست مقصد منظومه شمسى را از حركت به دست آورد. وى پس از زحمات زياد اظهار نظر كرد كه منظومه شمسى به سوى صورت فلكى الجاثى على ركبتيه (در شب‏هاى‏صاف توده‏اى از ستارگان ديده مى‏شد كه به شكل خاصى دور هم قرار گرفته‏اند و ابتدا به نظر مى‏رسد چند ستاره بيش نباشند... دانشمندان آنها را نام گذارى كرده ‏اند كه يكى از آنها الجاثى على ركبتيه است كه 36 هزار سال نورى با ما فاصله دارد كه به ظاهر چند ستاره‏اى بيش نيست ولى با دوربين‏هاى قوى سى هزار ستاره تخمين زده مى‏شود.) در حركت است و در مدت يك سال، 615 ميليون كيلومتر از مكانى كه امروز قرار دارد دور مى‏ شود.