پرتوى از اسرار حج

[فاطمه]

5 و6 - البساسه واُمّ رُحِمْ
يكى ديگر از نامهاى مكه ((بساسه )) است . كلمه ((بساسه )) به معناى ((راندن )) است . و مكه را از آن جهت ((بساسه )) ناميده اند كه در مكه هر كسى كه به ديگران ظلم و ستم مى كرد، او را از شهر خارج مى كردند و به هلاكت مى رساندند.
يكى ديگر از نامهاى مكه ((اُمّ رُحِمْ)) است . در وجه نامگذارى شهر مكه به ((بساسه )) و ((اُمّ رُحم )) امام صادق عليه السّلام مى فرمايد:
((اءَسْماءُ مَكَّةَ خَمْسَةٌ: اءُمّ القُرى وَمَكَّةَ وَبَكَّة وَالبَساسَةُ كانُوا إ ذا ظَلَمُوا بِها، بَسَّتْهُمْ اءَيْ اءَخْرَجْتُهُمْ وَاَهْلَكْتَهُمْ وَاءُمُّ رُحِم كانُوا إ ذا لَزِمُوها رُحِمُوا)).⁽²⁸⁾
يعنى : ((مكه پنج نام است ، امّ القرى ، مكه ، بكه و بساسة ؛ چون هرگاه كسى در مكّه ظلم مى كرد، او را بساسه مى كردند، يعنى او را از شهر خارج نموده و به هلاكت مى رسانيدند. و نام ديگر مكه ، ((امّ رحم )) است ؛ چون هرگاه كسى خانه نشين مى شد، به او رَحْم مى كردند)).
و مانند همين روايت را شيخ صدوق در كتاب ((من لايحضره الفقيه )) نقل كرده است .⁽²⁹⁾

---

28-خصال ، ج 1، ص 278.
29-من لايحضره الفقيه ، ج 2، ص 171.