«مودّت فى‏ القربى»

[گل مريم]

قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى‏


در ادامه آيه مورد بحث روى سخن را به پيامبر گرامى نموده و مى‏ فرمايد:

قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى‏
هان اى پيامبر! بگو: در برابر رساندن پيام خدا بر شما بندگانش هيچ پاداشى از شما درخواست نمى‏ كنم مگر دوست داشتن نزديكانم، بنابراين در برابر رسالت من به نزديكانم محبت ورزيد.

اين پيام ظاهر آيه شريفه، امّا در تفسير آيه ديدگاه‏ها يكسان نيست:

1- به باور گروهى همچون «حسن»، «جبايى» و... واژه «قربى» به مفهوم تقرّب جستن به بارگاه خداست و «مودّت فى‏ القربى» به مفهوم دوست داشتن فرمانبردارى خدا و كارهايى است كه انسان را به بارگاه خدا نزديك مى‏ سازد؛ با اين بيان منظور اين است كه: بگو: اى مردم! من در برابر رساندن پيام خدا و بيان دين و مقررات او از شما هيچ پاداشى نمى‏خواهم جز دوست داشتن كارهاى شايسته ‏اى كه انجام آنها شما را به بارگاه خدا نزديك مى ‏سازد؛

به بيان ديگر، من از شما چيزى جز تقرب به خدا و دوست داشتن ذات پاك و بى‏ نياز او را نمى‏ خواهم و اين مقام والا نيز به وسيله انجام كارهاى شايسته و توحيدگرايى و تقوا ممكن است و بس.

2- امّا به باور گروهى ديگر از جمله «ابن عباس» منظور اين است كه مرا به خاطر خويشاوندى و نزديكى‏ ام با شما دوست بداريد و در برابر شرارت ظالمان از من حراست كنيد؛ چرا كه روى سخن پيامبر با قريش است و آنان همگى با پيامبر گرامى خويشاوند بودند و آن حضرت به آنان مى‏ فرمايد: اگر رسالت مرا نمى‏ پذيريد و به دعوت آسمانى‏ ام پاسخ مثبت نمى‏ دهيد، پس به خاطر خويشاوندى و نزديكى كه ميان من و شماست، مرا دوست بداريد و در راه حق ياريم كنيد.