پرتوى از آيات‏


برنامه انسانساز روزه و عبادات مربوط به ماه مبارك رمضان، اگر به گونه‏اى كه قرآن و روايات ترسيم كرده‏اند، انجام پذيرد، اثرات شگرفى در زندگى فرد و خانواده و جامعه روزه‏دار و پايبند به مقرّرات روزه، برجاى مى‏گذارد؛ كه در زير، به پاره‏اى از مهمترين آنها اشاره مى‏شود:


1. رابطه روزه و پرواپيشگى‏


روزه، عامل مؤثّر و سازنده‏اى در پرورش روح پروا و پرواپيشگى در سازمان وجود انسان است؛ چرا كه انسان هنگام روزه، با وجود گرسنگى و تشنگى و دسترسى به انواع نعمتها، فقط براى آنكه فرمان خدا را انجام دهد، از همه لذّتها و بهره‏وريها چشم مى‏پوشد و شكيبايى و پايدارى پيشه مى‏كند و مى‏كوشد تا با همه وجود با انواع كششها و تمايلات به مقابله برخيزد و براى هميشه ثابت كند كه او فرمانده است و آنها فرمانبردار؛ او در سازمان وجود خويش تصميم گيرنده است و آنها ابزار كار او براى پيمايش راه رشد و تعالى، و هرگز به اسارت آنها تن نخواهد سپرد.
و درست در اين شرايط است كه انسان مى‏تواند به ارزشها آراسته شود، خود را از ضدّ ارزشها بپالايد و از آنها دورى جويد. و پرواى از خدا نيز همين است.


2. روزه و حسّ انسان‏دوستى‏


روزه و رمضان، افزون بر نيرومندساختن اراده انسان و حاكميت‏بخشيدن به او دربرابر كششها، حسّ دگردوستى و مردم‏خواهى و نوع‏پرورى را در سازمان وجود او شكوفا مى‏سازد و وى را به مقامى مى‏رساند كه درد و رنج، گرسنگى و تشنگى و بيمارى و بى‏دارويى، و نداشتن امكانات را در ديگران، بسان مشكل خويش مى‏نگرد و با همه توان به يارى آنان مى‏شتابد تا رنج و محروميت را از زندگى آنان بزدايد.


ششمين امام نور (علیه السلام) در اشاره به اين اثر سازنده روزه مى‏فرمايد:


«انّما فرض‏اللّه‏الصّيام ليستوى به‏الغنى والفقير...»


خداوند روزه را بدان سبب مقرّر داشت كه با آن، ميان توانگر و بينوا برابرى ايجاد كند؛... زيرا توانگران از آن رو كه هرچه بخواهند، برايشان فراهم است، طعم دردناك گرسنگى را نمى‏چشند و خداى پرمهر اراده فرموده است تا ازطريق روزه، طعم گرسنگى و تشنگى و محروميّت را به آنان بچشاند و آنان را به ياد همنوعان خويش بيندازد...


3. روزه و سلامت جسم و جان‏


همانگونه كه تغذيه ناقص و محروميت از غذاهاى لازم، آفت سلامت جسم و جان است، زياده‏روى در مصرف نيز سلامت جسم و جان را بخطر مى‏اندازد؛ و بهترين راه مبارزه با اين خطر، نوعى امساك و روزه‏دارى است.


پيامبر گرامى (صلی الله علیه و آله و سلم) در اين مورد مى‏فرمايد:
«صوموا تصحّوا.»


روزه را آنگونه كه شايسته است بگيريد تا سالم و بانشاط باشيد.


و نيز فرمود:
«المعدة بيت كُلَّ داء والحمية رأس كلّ دواء.»


معده انسان مركز همه دردهاست و امساك بهترين دارو براى بازيافتن سلامت است.