چرخ لنگر در قرآن

[عتیق]

3. نیروى جنبشى یا انرژى سینیتیك



در مثال بالا وقتى كه مانع جلو اتوبوس ظاهر شده و راننده ترمز مى كند با این كه چرخ ها از حركت باز مى مانند، لكن اتوبوس متوقف نگردیده بلكه با صدایى گوش خراش، كه همگان را متوجه حادثه مى سازد، روى زمین كشیده شده و اثر سیاهى از خود باقى مى گذارد كه معمولاً افسران راهنمایى از روى آن، میزان سرعت وسیله نقلیه را تشخیص مى دهند. نیرویى كه با وجود توقف چرخ ها، ماشین را به جلو مى كشاند، «نیروى جنبشى» نام دارد كه هم زمان با حركت اتوبوس در آن ذخیره شده و تا از بین نرود اتومبیل نمى ایستد، در این جا نیروى جنبشى بر خلاف میل راننده مى خواهد از كم شدن آنى سرعت جلوگیرى كرده و هم چنان ماشین را به جلو براند.
در همان مثال بالا چنان چه قبل از توقف كامل، مانع مزبور از جلو اتوبوس رد شده و راننده بخواهد با تعویض دنده و فشردن گاز سرعت بگیرد همان نیرویى كه سرنشینان را به عقب پرتاب مى كند به تمام ذرات اتوبوس هم وارد شده و مى خواهد ماشین را هم به عقب پرت نماید; یعنى مى خواهد نگذارد سرعت اتوبوس اضافه شود.
در این جا نیروى جنبش باز هم بر خلاف میل راننده از زیاد شدن آنى سرعت جلوگیرى كرده و مانع افزایش سریع سرعت مى شود.
بنابراین، هر جسم اعم از این كه به طور مستقیم یا دورانى حركت نماید متناسب با سرعت و وزنى (جرمى) كه دارد، نیرویى در آن ذخیره مى شود كه هم با افزایش سرعت و هم با كاهش سریع آن مخالفت نموده و سبب مى شود سرعت متحرك به تدریج زیاد و یا به تدریج كم شود و این موضوع اساس چرخ لنگر را به وجود مى آورد.