کلمات قصار مولا علی علیه السلام

[مهاجر]

در پست قصد دارم کلمات مولا علی قرار دهیم انشاءا... که مورد توجه قرار گیرد
سخنان حکمت آمیز و اندرزهاى امیرالمؤ منین علیه السلام و در این گزیده است پاسخ پرسشهایى که از آن حضرت شده و نیز سخنان کوتاه او درباره مطالبى که منظور نظرش بوده است .




حکمت : 1
قَالَ ع :
کُنْ فِی الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ لاَ ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ، وَ لاَ ضَرْعٌ فَیُحْلَبَ.
ترجمه :
على (ع ) فرمود:
به هنگام بروز فتنه چون اشتر دو ساله باش که نه پشتى استوار دارد که بر آن سوار توان شد و نه پستانى شیرده ، که از آن شیر توان دوشید.


حکمت : 2
وَ قَالَ ع :
اءَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ، وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ، وَ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ اءَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَهُ.
ترجمه :
و فرمود (ع ):
آنکه طمع را شعار خود سازد، خود را خوار ساخته و هر که پریشانحالى خویش با دیگران در میان نهد، تن به ذلت داده است و مکسى که زبانش ‍ بر او فرمان راند، بى ارج شود.


حکمت : 3
وَ قَالَ ع :
الْبُخْلُ عَارٌ، وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ، وَ الْفَقْرُ یُخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ حُجَّتِهِ، وَ الْمُقِلُّ غَرِیبٌ فِی بَلْدَتِهِ، وَ الْعَجْزُ آفَةٌ، وَ الصَّبْرُ شَجَاعَةٌ، وَ الزُّهْدُ ثَرْوَةٌ، وَ الْوَرَعُ جُنَّةٌ
ترجمه :
و فرمود (ع ):
بخل ، ننگ است و ترس ، نقص است و تنگدستى ، زبان زیرک را از بیان حجتش بر بندد و بینوا در شهر خود غریب است و ناتوانى ، آفت است و شکیبایى ، دلیرى است و زهد، توانگرى است و پارسایى ، چونان سپر است .

[مهاجر]

حکمت : 4
وَ قَالَ ع :
نِعْمَ الْقَرِینُ الرِّضَى وَ الْعِلْمُ وِرَاثَةٌ کَرِیمَةٌ وَ الْآدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ وَ الْفِکْرُ مِرْآةٌ صَافِیَةٌ.
ترجمه :

و فرمود (ع ):
بهترین همنشین خشنودى است از خواست خداوند و دانش ، میراثى است گرانمایه و آداب ، زیورهایى نو به نو و اندیشه ، آینه اى صافى است .


حکمت : 5
وَ قَالَ ع :
صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ، وَ الْبَشَاشَةُ حِبَالَةُ الْمَوَدَّةِ، وَ الاِحْتِمَالُ قَبْرُ الْعُیُوبِ.
وَ رُوِیَ اءَنَّهُ عَلَیهِ السَّلامُ قَالَ :
فِی الْعِبَارَةِ عَنْ هَذَا الْمَعْنَى اءَیْضا:
الْمَسْاءَلَةُ خَبْءُ الْعُیُوبِ.

ترجمه :
و فرمود (ع ):
سینه عاقل صندوقچه راز اوست و خوشرویى دام دوستى است و برد بارى ، گورگاه زشتیها.
و نیز روایت شده که آن حضرت در بیان این معنى فرموده است که :
آشتى جویى ، سرپوش عیبهاست .


حکمت : 6
وَ قَالَ ع :
مَنْ رَضِیَ عَنْ نَفْسِهِ کَثُرَ السَّاخِطُ عَلَیْهِ، وَ الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ، وَ اءَعْمَالُ الْعِبَادِ فِی عَاجِلِهِمْ نُصْبُ اءَعْیُنِهِمْ فِی آجَالِهِمْ.

ترجمه :
و فرمود (ع ):
هر که از خود خشنود بود، خشم گیرندگانش بسیارند و صدقه دارویى است شفا بخش و اعمال بندگان در این جهان ، مقابل چشم آنهاست در آن جهان .


حکمت : 7
وَ قَالَ ع :
اءعْجَبُوا لِهَذَا الْإِنْسَانِ؛ یَنْظُرُ بِشَحْمٍ، وَ یَتَکَلَّمُ بِلَحْمٍ، وَ یَسْمَعُ بِعَظْمٍ وَ یَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ!

ترجمه :
و فرمود (ع ):
از این انسان در شگفت شوید، به قطعه اى پیه مى بیند و به پاره گوشتى سخن مى گوید و به تکه استخوانى مى شنود و از شکافى نفس ‍ مى کشد.

[مهاجر]

حکمت : 8
وَ قَالَ ع :
إِذَا اءَقْبَلَتِ الدُّنْیَا عَلَى قَوْمٍ اءَعَارَتْهُمْ مَحَاسِنَ غَیْرِهِمْ وَ إِذَا اءَدْبَرَتْ عَنْهُمْ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ اَنْفُسِهِمْ.

ترجمه :
و فرمود (ع ):
وقتى که دنیا به قومى روى آورد، خوبیهاى دیگران را به آنها عاریت دهد و چون پشت کند، خوبیهایشان را از ایشان بستاند


حکمت : 9
وَ قَالَ ع
خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَکَوْا عَلَیْکُمْ، وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَیْکُمْ.

ترجمه :
و فرمود (ع ):
با مردم به گونه اى بیامیزید، که اگر بمیرید، بر شما بگریند و اگر بمانید با شما دوستى کنند.


حکمت : 10
وَ قَالَ ع :
إِذَا قَدَرْتَ عَلَى عَدُوِّکَ فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُکْرا لِلْقُدْرَةِ عَلَیْهِ.

ترجمه :
و فرمود (ع ):
چون بر دشمن ظفر یافتى ، عفو و گذشت را شکرانه پیروزیت قرار ده .


حکمت : 11
وَ قَالَ ع :
اءَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الْإِخْوَانِ وَ اءَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.

ترجمه :
و فرمود (ع ):
ناتوانترین مردم ، کسى است که در یافتن دوست ناتوان باشد و ناتوانتر از او، کسى است که دوستى فرا چنگ آرد و ضایعش گذارد.

[مهاجر]

حکمت : 12
وَ قَالَ ع فِى الدِّینَ اِعْتَزِلُوا الْقِتالَ مَعَهُ:
خِذْلُوا الْحَقِ وَ لَم یَنْصِرُوا الْباطِلَ.
ترجمه :
درباره کسانى که از پیکار در کنار او، کناره گرفته بودند، چنین فرمود
حق را واگذاشتند و باطل را یارى نکردند.


حکمت : 13
وَ قَالَ ع :
إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْکُمْ اءَطْرَافُ النِّعَمِ فَلاَ تُنَفِّرُوا اءَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ.
ترجمه :
و فرمود (ع ):
چون سرآغاز نعمت به شما رسد با کم سپاسى دنباله آن را نبرید.


حکمت : 14
وَ قَالَ ع :
مَنْ ضَیَّعَهُ الْاءَقْرَبُ اءُتِیحَ لَهُ الْاءَبْعَدُ
ترجمه :
و فرمود (ع ):
کسى را که نزدیکانش واگذارند، بیگانگانش دست گیرند.


حکمت : 15
وَ قَالَ ع :
مَا کُلُّ مَفْتُونٍ یُعَاتَبُ
ترجمه :
و فرمود (ع ):
هر فریب خورده اى درخور عتاب نیست .

[مهاجر]

حکمت : 16
وَ قَالَ ع :
تَذِلُّ الْاءُمُورُ لِلْمَقَادِیرِ حَتَّى یَکُونَ الْحَتْفُ فِی التَّدْبِیرِ
ترجمه :
و فرمود (ع ):
کارها دستخوش تقدیرند، آنسان ، که گاه تدبیر سبب مرگ شود.


حکمت : 17
وَ سُئِلَ ع عَنْ قَوْلِ الرَّسُولِ ص غَیِّرُوا الشَّیْبَ وَ لاَ تَشَبَّهُوا بِالْیَهُودِ فَقَالَ ع :
إِنَّمَا قَالَ ص ذَلِکَ وَ الدِّینُ قُلُّ، فَاءَمَّا الْآنَ وَ قَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ وَ ضَرَبَ بِجِرَانِهِ فَامْرُؤٌ وَ مَا اخْتَارَ.
ترجمه :
و فرمود (ع ):
از آن حضرت درباره این سخن پیامبر (ص ) پرسیدند که فرموده بود رنگ سفید موى را تغییر دهید و خود را همانند یهودان مسازید و او فرمود: این سخن را رسول اللّه (ص ) زمانى فرمود که مسلمانان اندک بودند، اما اکنون که دایره اسلام فراخ گردیده و دین استقرار یافته ، هرکس به اختیار خود است


حکمت : 18
وَ قَالَ ع :
مَنْ جَرَى فِی عِنَان اءَمَلِهِ عَثَرَ بِاءَجَلِهِ.
ترجمه :
و فرمود (ع ):
هر که عنان مرکب آرزو را رها کند و در پى آن بشتابد مرگش بلغزاند و بر زمین زند.


حکمت : 19
وَ قَالَ ع :
اءَقِیلُوا ذَوِی الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ، فَمَا یَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلا وَ یَدُ اللَّهِ بِیَدِهِ یَرْفَعُهُ.
ترجمه :
و فرمود (ع ):
از لغزشهاى جوانمردان درگذرید، که هیچیک از آنان نلغزد، مگر آنکه دست او در دست خدا باشد و برداردش .


حکمت : 20
وَ قَالَ ع :
قُرِنَتِ الْهَیْبَةُ بِالْخَیْبَةِ، وَالْحَیَاءُ بِالْحِرْمَانِ، وَالْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ.
ترجمه :
و فرمود (ع ):
ترس قرین نومیدى است و شرم ، موجب محرومى است و فرصت مى گذرد، چونان که ابرها مى گذرند. فرصتهاى نیکو را غنیمت شمرید.