شباهت های رستاخیر مهدی علیه السلام با رستاخیز آخرت

[ملکوت]

یکی از موضوعاتی که وجه شباهت بین دو قیام است، بر ملا شدن باطن و درون انسان ها است، البته برملا شدن باطن ها، در قیامت کبری با قیامت صغری متفاوت است . در قیامت کبری، آشکار شدن درون، کلی و فراگیر است ولی در رستاخیز مهدی علیه السلام، ظاهر شدن درون مردم، برای حاکم و والی عادل – یعنی امام زمان علیه السلام – تحقق پیدا می کند . پس به طور کلی می توان ظهور باطن ها را یکی از وجوه مشترک بین دو قیام دانست .

ایام الله، ایام مخصوصی است که نعمت و رحمت و یا عذاب و کیفر الهی در آن ظاهر می شود . نسبت دادن این روزها به خدا با اینکه همه ایام و همه موجودات از آن خداست، به خاطر حوادث مهمی است که در آن رخ داده و یا خواهد داد، مانند روز قیامت که در آن سلطنت آخرتی خدا هویدا می گردد و روز قیام مهدی که در آن، حکومت عدل بر گستره جهان سیطره پیدا می کند . بعضی از ایام الله در روایت ذیل معرفی شده است:

«عن مثنی الحناط قال: سمعت ابا جعفر یقول: ایام الله عزوجل ثلاثة: یوم یقوم القائم، و یوم الکرة، و یوم القیامة; (۱) ایام الله سه روز است; روز قیام مهدی علیه السلام، روز رجعت و روز قیامت .»

نوشتار کوتاهی که پیش رو دارید به بررسی اجمالی شباهت های دو مورد از ایام الله – یعنی روزگار قیام حضرت مهدی و روز رستاخیز – پرداخته است .

[ملکوت]

۱- حوادث عجیب

یکی از وجوه مشترک بین رستاخیز آخرت و قیام مهدی علیه السلام، وقوع حوادث و رخدادهای بزرگ است که قبل از شروع آن دو، تحقق پیدا می کند .

حوادث قبل از قیامت کبری
الف . متلاشی شدن کوه ها

«یوم ترجف الارض و الجبال » (2) ; «روزی که زمین و کوه ها به لرزه درآیند .»

«و حملت الارض و الجبال فدکتا دکة واحدة » ; (3) «و زمین و کوه ها از جای خود برداشته شوند و یکباره درهم کوبیده گردند .

ب . زلزله های عظیم

«یا ایها الناس اتقوا ربکم ان زلزلة الساعة شی ء عظیم .» (4) ; «ای مردم از پروردگارتان پروا کنید; چرا که زلزله رستاخیز امری بزرگ است .»

«اذا رجت الارض رجا» (5) ; «چون زمین با تکان [سختی] لرزانده شود .»

ج . بی فروغ شدن خورشید و ستارگان

«اذا الشمس کورت و اذا النجوم انکدرت » (6) ; «آنگاه که خورشید به هم درپیچد، و آنگاه که ستارگان تیره شوند .»
«و خسف القمر و جمع الشمس و القمر» (7) ; «و ماه بی نور گردد و خورشید و ماه یک جا، جمع شوند .»

[ملکوت]

حوادث قبل از رستاخیز مهدی علیه السلام

الف . صیحه آسمانی

امام صادق علیه السلام می فرمایند: «ینادی مناد من السماء اول النهار; یسمعه کل قوم بالسنتهم; (۸) در ابتدای روز، گوینده ای در آسمان ندا می دهد، به گونه ای که هر قومی با زبان خود، آن ندا را می شنود .»

«اذا نادی مناد من السماء ان الحق فی آل محمد فعند ذلک یظهر المهدی علی افواه الناس و یشربون حبه و لا یکون لهم ذکر غیره; (۹) هر گاه گوینده ای از آسمان صدا بزند که حق با اولاد محمد صلی الله علیه و آله است، در آن هنگام، ظهور مهدی علیه السلام بر سر زبان ها می افتد، به گونه ای که دل را به محبت او سیراب می کنند و غیر او را یاد نمی کنند

[ملکوت]

ب . خسوف و کسوف

از نشانه های ظهور، کسوف در نیمه ماه رمضان و خسوف در آخر و یا اول همان ماه است .

کسوف در روزهای نخست و روزهای آخر ماه و خسوف در روزهای میانی ماه، طبیعی و عادی است و در طول تاریخ، بارها و بارها، رخ داده و از نظر علمی، خسوف و کسوف در روزهای یاد شده، پدیده عادی به حساب می آید و از دیرباز، منجمان، بر اساس محاسبه های دقیق ریاضی و نجومی، زمان گرفتن خورشید، یا ماه را در طول سال، پیش بینی می کرده اند، ولی خورشید گرفتگی در وسط ماه یا ماه گرفتگی در اول و یا آخر آن، امری غیرعادی است . البته در خود روایات هم، به غیرعادی بودن تحقق این نشانه، تصریح شده است 10 . (




از امام باقر علیه السلام نقل شده است که: «آیتان تکونان قبل القائم لم تکونا منذ هبط آدم علیه السلام الی الارض، تنکسف الشمس فی النصف من شهر رمضان و القمر فی آخره، فقال رجل یابن رسول الله تنکسف الشمس فی آخر الشهر و القمر فی النصف؟ فقال ابو جعفر علیه السلام: انی لاعلم بما تقول و لکنها آیتان لم تکونا منذ هبط آدم علیه السلام; (۱۱) پیش از قیام مهدی علیه السلام دو نشانه پدید خواهد آمد که از زمان هبوط آدم علیه السلام در زمین بی سابقه است; گرفتن خورشید در نیمه ماه رمضان و گرفتن ماه در آخر آن .

مردی به امام عرض کرد: ای پسر رسول خدا! کسوف در وسط و خسوف در آخر ماه؟ ! حضرت فرمود: همانا من به آنچه می گویی داناترم، این دو از آیت های الهی هستند که واقع شدن آن ها از زمان هبوط آدم علیه السلام تاکنون سابقه ندارد .»

به نظر می رسد وقوع این دو امت من در زمان مهدی علیه السلام پدیده به صورت غیرعادی، به خاطر آن است که اهمیت مساله ظهور، نمایان شود و مردم از خواب غفلت بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن نهضت عظیم سازند .

[ملکوت]

ج . باران های پیاپی

امام صادق علیه السلام می فرمایند: «ان قدام القائم لسنة غیداقة یفسد التمر فی النخل فلا تشکوا فی ذلک; (۱۲) در آستانه قیام مهدی علیه السلام سالی پر باران خواهد بود که در اثر آن، خرما بر روی نخل می پوسد . پس در این امر، تردیدی به خود راه ندهید . »

البته برای قیام امام مهدی علیه السلام علائم و نشانه های بسیاری بیان شده که به ذکر عناوین برخی از آن ها اکتفا می کنیم:

د . طلوع خورشید از مغرب

ذ . خروج یاجوج و ماجوج

ر . خروج دجال

ز . خروج یمانی

ه . خروج سفیانی (۱۳)



۲- برقراری عدالت

اجرای عدالت و تحقق آن، یکی از وجوه مشترک بین قیامت کبری و قیامت صغری (ظهور مهدی علیه السلام) است .

---

[ملکوت]

عدالت در قیامت کبری

«و نضع الموازین القسط لیوم القیمة فلا تظلم نفس شیئا و ان کان مثقال حبة من خردل اتینا بها و کفی بنا حاسبین » ; (14) «ترازوهای عدل را در روز رستاخیز قرار می دهیم، پس هیچ کس [در] چیزی ستم نمی بیند . و اگر [عمل] هموزن دانه خردلی باشد آن را می آوریم وکافی است که ما حساب کننده باشیم .»

«فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره و من یعمل مثقال ذرة شرا یره » ; (15)
پس هر کس هموزن ذره ای نیکی کند آن را خواهد دید و هر کس هموزن ذره ای بدی کند آن را خواهد دید .»

عدالت در رستاخیز مهدی

رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«. . . التاسع منهم قائم اهل بیتی، مهدی امتی، اشبه الناس بی فی شمائله و اقواله و افعاله، یظهر بعد غیبة طویلة و حیرة مضلة، فیعلن امر الله و یظهر دین الله . . . فیملا الارض قسطا و عدلا، کما ملئت جورا و ظلما
;
(۱۶) نهم آنان (امامان) قائم خاندان من، مهدی امتم می باشد . او در سیما و گفتار و کردار شبیه ترین مردم به من است . پس از غیبت طولانی و سردرگمی گمراه کننده ای ظاهر می شود، آنگاه امر خدا را اعلان و آئین خدا را آشکار می سازد . . . پس زمین را از عدل و داد لبریز می کند .»

امام باقر علیه السلام می فرماید: «. . . و کذلک القائم اذا قام یبطل ما کان فی الهدنة مما کان فی ایدی الناس و یستقبل بهم العدل; ( ۱۷)

همچون پیامبر صلی الله علیه و آله آنگاه که قائم علیه السلام قیام کند، آنچه را از راه و روش های غلط میان مردم در زمان قبل از ظهور رایج است زیر پا می نهد، و آیین دادگری را برپا می دارد .»

جناب حکیمه خاتون چنین روایت می کند: آن امام بزرگ در لحظات نخستین پس از تولد، لب به سخن گشود و [همچون پیامبران که در آغاز کودکی توان سخن گفتن دارند] به یکتائی خداوند و رسالت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و امامت امام علی علیه السلام و دیگر امامان گواهی داد، سپس چنین فرمود:
«اللهم انجز لی ما وعدتنی، و اتمم لی امری، و ثبت وطاتی، واملا الارض بی عدلا و قسطا;

خداوندا! به آنچه به من وعده دادی وفا کن، و امر مرا (حکومت عدالت گستر جهانی) به کمال برسان، و گام های مرا استوار بدار، و زمین را به دست من آکنده از عدل و دادساز .»

[ملکوت]

3- اقتدار در حاکمیت

از شباهت های دیگری که بین این دو قیام می توان ذکر کرد، اقتدار در حاکمیت است .

اقتدار حاکمیت در قیامت کبری

یکی از مهم ترین منزلگاه های قیامت که اقتدار خداوند را به منصه ظهور می رساند، مرحله رسیدگی به حساب خلایق در دادگاه عدل الهی با حضور شاهدان مختلف، و سنجش اعمال در ترازوی مخصوص است . دادگاهی که همه را غرق در وحشت و اضطراب می کند، دادگاهی که قاضی و داورش خدای مقتدر و قوی است .

«فما یکذبک بعد بالدین، الیس الله باحکم الحاکمین » ; (18) «پس چه چیز تو را بعد از این به تکذیب جزا وا می دارد، آیا خداوند، بهترین حکم کنندگان نیست .»

«الا له الحکم و هو اسرع الحاسبین » ; (19) «آگاه باشید که حکم و داوری مخصوص اوست، و او سریعترین حسابرسان است .»

«الله یحکم بینکم یوم القیامة فیما کنتم فیه تختلفون » ; (20) «خدا در روز قیامت در مورد آنچه با یکدیگر در آن اختلاف می کردید، داوری خواهد کرد .»

[ملکوت]

اقتدار حاکمیت در قیام مهدی علیه السلام

امام مهدی علیه السلام، در اجرای حدود و احکام الهی و مبارزه با ستمگران، قاطعیتی خدائی دارد، چشم پوشی و مسامحه در راه و روش او نیست . از ملامت ملامت گران ابایی ندارد و از هیچ مقام و قدرتی نمی هراسد . قاطعیت وسازش ناپذیری، خصلت همه رهبران راستین الهی است، و در امام مهدی علیه السلام این خصلت در حد اوج و کمال است .

امام علی علیه السلام می فرماید:

«و لیطهرن الارض من کل غاش; (۲۱) [امام مهدی علیه السلام] زمین را از هر چه باعث فریب و گمراهی مردم شود، پاک می سازد .»

از امام باقر علیه السلام نقل شده که فرمودند: «لیس شانه الا بالسیف، لا یستتیب احدا، و لا یاخذه فی الله لومة لائم; (۲۲) شیوه [حضرت مهدی علیه السلام] تنها با شمشیر است و توبه کسی را نمی پذیرد و در راه اجرای احکام الهی، از ملامت هیچ ملامتگری نمی هراسد .»

[ملکوت]

4- بشارت انبیاء و اولیاء به ظهور قیامت کبری و صغری


قیامت کبری و رستاخیز مهدی علیه السلام، به خاطر اهمیتشان، مورد بشارت و نوید همه انبیا و اولیای الهی قرار گرفته، بلکه وجه مشترک همه ادیان الهی است . به خصوص قیام مصلح جهان، که در برخی مکاتب غیر الهی نیز مورد توجه بوده است .

بشارت به قیامت کبری

«و الی مدین اخاهم شعیبا فقال یا قوم اعبدوا الله و ارجوا الیوم الآخر» ; (23) «و به سوی [مردم] مدین، برادرشان شعیب را [فرستادیم]. گفت: ای قوم من، خدا را بپرستید و به روز بازپسین امید داشته باشید .»

«اذا وقعت الواقعة لیس لوقعتها کاذبة » ; (24) «زمانی که آن واقعه وقوع یابد، [که] در وقوع آن هیچ دروغی نیست .»


«یا ایها الذین امنوا اتقوا الله ولتنظر نفس ما قدمت لغد» ; (25) «ای کسانی که ایمان آورده اید، از خدا پروا دارید، و هر کسی باید بنگرد که برای فردا [ی خود] از پیش چه فرستاده است .»

[ملکوت]

بشارت به رستاخیز مهدی علیه السلام

در تمام ادیان و مذاهب مختلف جهان به مصلحی نوید داده شده است که در آخر زمان ظهور خواهد کرد و به جنایت ها و خیانت های انسان ها خاتمه خواهد داد و شالوده حکومت واحد جهانی را بر اساس عدالت و آزادی، استوار خواهد کرد . نوید آن مصلح بزرگ جهان، علاوه بر قرآن مجید، در کتاب های آسمانی چون انجیل، تورات و زبور آمده است . (۲۶)

قرآن کریم:

«و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون » ; (27) «و در حقیقت، در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد .»

تورات:

- «خداوند بر ابراهیم ظاهر گشته گفت: تمام این زمین را که می بینی به تو و ذریه تو تا به ابد خواهم بخشید . . . . به سوی آسمان بنگر و ستارگان را بشمار، هرگاه توانی آن ها را شمرد . . . . ذریت تو نیز چنین خواهد بود . . . . من هستم یهوه که تو را از کلدانیان بیرون آوردم تا این زمین به ارثیت تو بخشم .» (28)

- «اگر چه تاخیر نماید، برایش منتظر باش، زیرا که البته خواهد آمد و درنگ نخواهد کرد . . . بلکه جمیع امت ها را نزد خود جمع می کند و تمامی قوم ها را برای خویش فراهم می آورد .» (29)

انجیل:

- «همچنان که برق از مشرق، ساطع شده تا به مغرب ظاهر می شود، ظهور پسر انسان نیز چنین خواهد شد . . . آن گاه علامات پسر انسان در آسمان پدیدگردد . و در آن وقت جمیع طوایف زمین سینه زنی کنند و پسر انسان را ببینند که بر ابرهای آسمان با قوت و جلال می آید .» (30)

- «کمرهای خود رابسته، چراغ های خود را افروخته بدارید . و شما مانند کسانی باشید که انتظار آقای خود را می کشند، که چه وقت از عروسی مراجعت کند، تا هر وقت آید و در را بکوبد بی درنگ برای او باز کنند . خوشا به حال آن غلامان که آقای ایشان چون آید ایشان را بیدار یابد . . . . پس شما نیز مستعد باشید، زیرا در ساعتی که گمان نمی برید پسر انسان می آید .» (31)

زرتشتیان:

- «مردی بیرون آید از زمین تازیان، از فرزندان هاشم، مردی بزرگ سر و بزرگ تن و بزرگ ساق، و بر دین جد خویش باشد، با سپاه بسیار، روی به ایران نهد و آبادانی کند و زمین را پر از داد کند .»

- «پیامبر عرب آخرین فرستاده است که از میان کوه های مکه ظاهر شود . . . از فرزندان پیامبر شخصی در مکه پدیدار خواهد شد که جانشین آن پیامبر است و پیرو دین جد خود می باشد . . . . از عدل او گرگ با میش آب می خورند و همه جهانیان به آئین مهر آزمای [محمد] خواهندگروید .» (32)