زندگی نامه امام جواد ع

[ملکوت]

۩تاريخ ولادت: نوزدهم ماه مبارک رمضان سال 195 هجري.
همچنين هفدهم و پانزدهم ماه رمضان نيز نقل شده است؛ اما مشهور بين شيعيان، دهم رجب سال 195 هجري مي‏باشد. در دعاي ناحيه مقدسه نيز آمده است: «اللَّهُمَّ اِنّي‏ اَسْئَلُکَ بِالْمَوْلُودَيْنِ في‏ رَجَبٍ، مُحَمَّدِ بْنِ عَليٍّ الثَّاني وَابْنِهِ عَليِّ بْنِ مُحَمَّدٍ المُنْتَجَبِ»(1).

۩محل تولد: مدينه مشرفه، در سرزمين حجاز (عربستان سعودي کنوني).

۩نسب پدري: امام رضا، علي بن موسي بن جعفر بن محمدبن علي بن حسين بن علي بن ابي‏طالب علیه السلام.

۩نام مادر: سبيکه، يا سکينه مرسيه و يا درّه که حضرت رضا علیه السلام او را خيزران ناميد.
وي از اهالي «نوبه» و از خاندان ماريه قبطيه، مادر ابراهيم، پسر پيامبر اکرم صلی الله علیه و اله و از زنان بزرگوار زمان خويش بود.

۩مدت امامت: از زمان شهادت امام رضا علیه السلام، در آخر ماه صفر سال 203 هجري تا ذي قعده سال 220 هجري، به مدت شانزده سال و نه ماه.

۩تاريخ و سبب شهادت: امام جواد علیه السلام پس از چندي به سفر حج رفتند و از آنجا به مدينه بازگشتند، و پايان خلافت مامون در آن شهر ساکن بودند. پس از مرگ مامون به دستور معتصم عباسي، در سال 220 هـ.ق، به همراه همسرش ام الفضل، به بغداد رفتند و در آخر ذي قعده همان سال در سن 25 سالگي، به وسيله زهري که همسرش، ام الفضل، دختر مأمون به تحريک برادرش، جعفر بن مأمون و عمويش، معتصم عباسي، به آن حضرت خورانيد، به شهادت رسيدند.

۩محل دفن: مقابر قريش بغداد، در جوار قبر شريف جدشان، امام موسي کاظم علیه السلام که هم اکنون به کاظمين معروف است.

۩همسران: 1. سمانه مغربيه. 2. ام الفضل، دختر مأمون. 3. زني از خاندان عمّار ياسر.

۩فرزندان: 1. ابوالحسن امام علي النّقي علیه السلام. 2. ابو احمد موسي مبرقع. 3. ابو احمد حسين. 4. ابو موسي عمران. 5. فاطمه. 6. خديجه. 7. ام کلثوم. 8. حکيمه.
همچنين گفته شده که زينب، ام محمد، ميمونه و امامه نيز از فرزندان آن حضرت بوده‏اند.

[ملکوت]

۩اصحاب
1. ابو جعفر، احمد بن محمد بن ابي نصر، معروف به بزنطي کوفي.
2. ابومحمد، فضل بن شاذان بن خليل ازدي نيشابوري.
3. ابو تمّام، حبيب بن اوس طايي.
4. ابوالحسن، علي بن مهزيار اهوازي.
5. ابو احمد، محمد بن ابي عمير.
6. محمد بن سنان زاهري.
7. علي بن عاصم کوفي.
8. علي بن جعفر الصادق علیه السلام.
9. اسماعيل بن موسي کاظم علیه السلام.
10. ابراهيم بن محمد همداني.
اصحاب و ياران امام جواد علیه السلام بيش از تعدادي است که در اين جا به آنان اشاره شد. در برخي منابع اسلامي نام بيش از 270 نفر به عنوان اصحاب آن حضرت آورده شده است.

[ملکوت]

۩زمامداران معاصر
1. مأمون (218-196 ق.).
2. معتصم (227-218 ق.).
پس از شهادت امام رضا علیه السلام مأمون با امام محمدتقي علیه السلام رفتار نيکويي را در پيش گرفت و دخترش، ام الفضل را به عقد آن حضرت درآورد و آن حضرت را بر همه اطرافيان خويش اعم از عباسيان و علويان ترجيح وبرتري داد؛ اما معتصم عباسي با اين که در ظاهر با آن حضرت، با اکرام و اعزاز رفتار مي‏کرد، ولي در واقع دشمني آن حضرت و آل علي علیه السلام را در سينه داشت و در صدد تحقير و نابودي آنان بر مي‏آمد.

۩رويدادهاي مهم
1. عزيمت امام رضا علیه السلام، پدر بزرگوار امام جواد علیه السلام، از مدينه به خراسان به اجبار مأمون عباسي، در سال 200 هجري.
2. شهادت امام رضا علیه السلام، در خراسان، به دست مأمون عباس در سال 203 هجري.
3. فراخواني امام محمد تقي علیه السلام به بغداد، توسط مأمون عباسي.
4. تزويج ام الفضل، دختر مأمون به امام محمد تقي علیه السلام، توسط مأمون و اظهار نگرانيِ عباسيان از اين مسأله.
5. بازگشت امام جواد علیه السلام از بغداد (پايتخت عباسيان) به حجاز به بهانه انجام مراسم حجّ بيت اللّه الحرام.
6. وفات مأمون عباسي، در سال 218هجري.
7. به خلافت رسيدن معتصم عباسي پس از وفات مأمون.
8. فراخوانيِ مجدد امام محمدتقي علیه السلام به بغداد، از سوي معتصم عباسي، در اوائل سال 220 هجري.
9. توطئه‏هاي معتصم عباسي، ام الفضل و جعفر بن مأمون عليه امام جواد علیه السلام.
10. مسموم شدن امام جواد علیه السلام، توسط همسرش، ام الفضل و به شهادت رسيدن آن حضرت، در اواخر سال 220 هجري.

امام جواد علیه السلام را همه مسلمانان عالمي بزرگ مي دانستند. ايشان انساني بردبار، نيکو سخن، عابد و بسيار باهوش بودند. حديثهاي بسياري از آن امام، در کتابهاي حديث، از جمله عيون اخبار الرضا، تحف العقول، مناقب، بحارالانوار و ........ نقل شده است.

[ملکوت]

۩ نياز مؤمن به سه چيز:
«أَلْمُؤْمِنُ يَحْتاجُ إِلي تَوْفيق مِنَ اللّهِ، وَ واعِظ مِنْ نَفْسِهِ، وَ قَبُول مِمَّنْ يَنْصَحُهُ.»:
مؤمن نياز دارد به توفيقي از جانب خدا، و به پندگويي از سوي خودش، و به پذيرش از کسي که او را نصيحت کند.

استوار کن، آشکار کن!
«إِظْهارُ الشَّيْءِ قَبْلَ أَنْ يُسْتَحْکَمَ مَفْسَدَةٌ لَهُ.»:
اظهار چيزي قبل از آن که محکم و پايدار شود سبب تباهي آن است.

قطع نعمت، نتيجه ناسپاسي
«لا يَنْقَطِعُ الْمَزيدُ مِنَ اللّهِ حَتّي يَنْقَطِعَ الشُّکْرُ مِنَ الْعِبادِ.»:
افزوني نعمت از جانب خدا بريده نشود تا آن هنگام که شکرگزاري از سوي بندگان بريده شود.

تأخير در توبه
«تَأخيرُ التَّوْبَةِ إِغْتِرارٌ وَ طُولُ التَّسْويفِ حَيْرَةٌ، وَ الاِْعْتِذارُ عَلَي اللّهِ هَلَکَةٌ وَ الاِْصْرارُ عَلَي الذَّنْبِ أَمْنٌ لِمَکْرِ اللّهِ «فَلا يَأْمَنُ مَکْرَ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ».»:
(سوره اعراف، آيه 99) به تأخير انداختن توبه نوعي خودفريبي است، و وعده دروغ دادن نوعي سرگرداني است، و عذرتراشي در برابر خدا نابودي است، و پا فشاري بر گناه آسودگي از مکر خداست. «از مکر خدا آسوده نباشند جز مردمان زيانکار.»

نوشته امام جواد (عليه السلام)
«إِنَّ أَنْفُسَنا وَ أَمْوالَنا مِنْ مَواهِبِ اللّهِ الْهَنيئَةِ وَ عَواريهِ الْمُسْتَوْدَعَةِ يُمَتِّعُ بِما مَتَّعَ مِنْها في سُرُور وَ غِبْطَة وَ يَأْخُذُ ما أَخَذَ مِنْها في أَجْر وَ حِسْبَة فَمَنْ غَلَبَ جَزَعُهُ عَلي صَبْرِهِ حَبِطَ أَجْرُهُ وَ نَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ ذلِکَ.»:
حضرت جوادالأئمّه (عليه السلام) به خطّ خود نوشت: جان و دارايي ما از بخششهاي گواراي خداست و عاريه و سپرده اوست، هر آنچه را که به ما ببخشد، مايه خوشي و شادي است و هر آنچه را بگيرد، اجر و ثوابش باقي است. پس هر که جزعش بر صبرش غالب شود اجرش ضايع شده و از اين [صفت] به خدا پناه ميبريم.