جلسه سوم.صرف(افعال معتل ،صحیح ،لازم ،متعدی )

[تسلیمی]

سلام بر شما دانشجویان محترم.نماز روزه هاتون قبول.خسته نباشید.


با توکل بر خدا جلسه سوم درس صرف رو شروع می کنیم.هفته ی قبل راجع به افعال مجرد و مزید و تقسیم بندی این افعال صحبت کردیم.این هفته قراره راجع به

افعال صحیح ، معتل ، لازم و متعدی بحث کنیم.

[فاطمه]

سلام استاد عزیز
ممنون از شما هم قبول باشه إن شاءالله

[تسلیمی]

فعل مجرد به دو دسته تقسیم می شود :

1- صحیح 2- معتل




فعل صحیح : فعلی است که حروف اصلی آن ،حروف علّه نباشد.



نکته : "حروف علّه شامل واو، الف ، یاء می باشد. "



فعل معتل : فعلی است که یکی از حروف اصلی آن حروف علّه باشد.




فعل صحیح بر سه نوع است :


1- سالم : فعلی است که در آن همزه نباشد


بَدَلَ دَحرَجَ


2- مضاعف : فعلی است که در آن دو حروف یکسان پیدا شود


مدَّ (که در اصل مدد بوده است )


3- مهموز : فعلی است که یکی از حروف اصلی اش همزه باشد.


أکلَ سألَ قرأَ

[تسلیمی]

فعل معتل نیز بر چند نوع است :

1- مثال : فعلی است که حرف اول آن یکی از حروف علّه باشد.


وَعَدَ یَسَرَ


2- أجوف : فعلی است که حرف دوم آن یکی از حروف علّه باشد.


قال (که در اصل قَوَلَ بوده است ) شَیَعَ


3- ناقص : فعلی است که حرف سوم آن یکی از حروف علّه باشد.


دعا (که در اصل دَعَوَ بوده است ) رَمَیَ


4- لفیف مفروق : فعلی است که دو حرف از آن حرف علّه باشد و لی جدای از هم قرار گرفته باشند.


وَفَیَ


5- لفیف مقرون : فعلی است که دو حرف ار آن علّه باشد ولی در کنار هم قرار گرفته باشد.



شَوَی

[تسلیمی]

افعال لازم و متعدی



فعل متعدی : فعلی است که نیاز به مفعول دارد.


بَریتُ القلمَ (قلم را تراشیدم )



فعل لازم : فعلی است که معنای آن با فاعل کامل می شود و نیازی به مفعول ندارد.


أثمَرَت الشَجَرةُ (درخت میوه داد )




نکته :


1- فعل متعدی یا :


_مستقیماً به مفعولش می پیوندد. " بَریتُ القلمَ "


_یا به واسطه ی حرف جر. " عَدَلتُ بکَ الی الخیرِ" تو را به کار خیر واداشتم.



2- بعضی از افعال متعدی هستند که به واسطه ی یک حرف جر معنی اصلی آن ها تفاوت می کند.


مانند: جَزَمَ ( تأکید کرد )


جَزَمَ عنه ( عاجز شد )


جَزَمَ علیه (ساکت شد )

[تسلیمی]

خوب دانشجویان محترم برای راحت تر شدن تشخیص افعال لازم از متعدی نکاتی رو خدمتتون عرض میکنم که کمک زیادی برای تشخیص این افعال از یکدیگر می کند.

تمامی افعالی که از بر موارد زیر دلالت می کنند، لازم هستند.

_بر غریزه ای دلالت کند. " شَجَعَ (شجاع شد ) حَسُنَ (زیبا شد )"


_بر هییت و شکل دلالت کند. " طالَ (دراز شد ) قَصُرَ (کوتاه شد )"


_بر رنگ دلالت کند. " زَرِقَ (آبی شد ) دَکِنَ (مایل به سیاه شد )"


_بر عیب و زیبایی دلالت کند. "عَوِرَ (یک چشم شد ) غَیِدَ (باریک اندام شد )"


_بر نظافت یا پلیدی دلالت کند. " طَهُرَ (پاک شد ) قَذُرَ (پلید شد )"


_ برخالی یا پر بودن دلالت کند. " فَرَغَ (خالی شد ) شَبَعَ (پر شد )"


_ بر عوارض طبیعی دلالت کند. " غَضَبَ (خشمگین شد ) مَرَضَ (بیمار شد )"


_ اوزان إنفعل ، تفعلل ، إفعلّ ، إفعنلل ،افعالّ همیشه لازم هستند.




نکته :ما بقی وزن ها غالبا متعدی اند.




فعل لازم به سه شیوه متعدی می شود :


1- آوردن همزه نقل به اول آن : { أکرَمَ (گرامی داشت ) }


2- به وسیله ی مضاعف کردن عین الفعل آن : {کرَّمَ (گرامی داشت ) }


3- به وسیله ی حرف جر: {أعرَضَ عن (روی گرداندن )}

[تسلیمی]

خوب دانشجویا ن محترم خسته نباشید .اگر سؤالی هست من در خدمتم .

[bavaran]

جلسه بعدی کی شروع خواهد شد؟

[گل مريم]

سلام با عرض پوزش از استاد محترم

برنامه کلاس آموزش قواعد عربی

ح روال کاری ما ازین به بعد بدین شکل هست :

روز شنبه ساعت 10 نحو

روز سه شنبه ساعت 16 صرف

هر جلسه هم سوال هایی مطرح میشه که حل میکنید و جلسه ی بعدش حل و رفع اشکال میشه.

[عزیزانی]

سلام این مطالب بسیار مفید هستند کاش ادامه داشت

با تشکر