ويژگي هاي خوبان عالم!

[مهدی]

---

آغاز يک روز از روزهاي خدا... صبح که از خانه بيرون آمدي زمين خيس بود، ديشب باران باريده است. ماشيني با سرعت مي گذرد و آب جمع شده به سر و روي تو مي پاشد! خواستي چيزي بگويي، بد و بيراهي، دشنامي! امّا سکوت کردي. در تاکسي بغل دستي ات بلندبلند با تلفن همراهش صحبت مي کند. تو عصباني شده اي. خواستي به او پرخاش کني. امّا خودت را نگه داشتي و سکوت کردي. در محل کارت اتفاقات مختلفي افتاد و گاهي تو را بسيار عصباني کرد. تو در آن لحظه ي خشم هيچ نگفتي و سکوت کردي! در خانه با اهل منزل در نشست و برخاست هايت بعضاً مسائلي پيش آمد... و تو سکوت کردي تا از خطا در امان باشي. روزهاي تو نوراني شده اند. مي داني چرا؟ پس با ما همراه شو تا رمز و راز روزهاي نورانيت را از زبان دين بداني!

---

ويژگي هاي خوبان عالم!




اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) در کتاب نهج البلاغه درياها و اقيانوسهايي از حکمت ها و زيبايي ها را به ما عرضه مي کند که شايد تفکّر در هر يک از آنها سالها به طول انجامد! اگر اهل تفکري باشد البته...
يکي از زيباترين خطبه هاي حضرت خطبه ي بليغ و شيوايي است که در آن به بيان صفات و ويژگي هاي اهل ايمان مي پردازد. اگر جان ما نيز چون جان همام پذيراي اين سخنان باشد، بي شک ما نيز همچون او قالب تهي مي کرديم. همام از جمله اصحاب حضرت بود که مخاطب کلام امير(عليه السلام) قرار گرفت و صفات مؤمن را از زبان الهي علي (عليه السلام) نيوش کرد و حقيقت جز آن نبود که ديگر روحش را مجال و فرصت اسيري در بدن نبود و از قفس تن به سوي مالک حقيقي ايمان گريخت! اين خطبه به خطبه ي همام نيز مشهور است. در اين خطبه ويژگي هاي خوبان عالم و مؤمنان راستين از زبان مرد ايمان بيان مي شود. در اينجا ما قصد نداريم به فرازهاي اين خطبه ي و پرمحتوا بپردازيم بلکه تنها به مناسبت موضوع نوشتار خود به بخشي از آن اشاره مي کنيم.

[مهدی]

سکوت کردن؛ از ويژگي هاي ايمان!

در فرازي از اين خطبه حضرت يکي از ويژگي هاي مؤمن را چنين بيان مي دارند: آيا مي داني مؤمن کيست؟ ... او سکوت اختيار مي کند تا از لغزشها در امان بماند.


براساس فرموده اميرالمؤمنين(عليه السلام) سکوت کردن يکي از ويژگي هاي مؤمن است که مي کوشد در مواقع خطر و عصبانيت و هر کجا که ضرورت سخن گفتن نباشد، سکوت کند. سکوت در اين عبارت احتمالاً سکوت اختيار کردن در مواقعي است که سخن گفتن ضرورت ندارد وگرنه در مواردي که وظيفه ي شرعي و ديني و اخلاقي انسان اقتضاء مي کند لازم است انسان سخن بگويد و به دفاع از دين بپردازد و نمونه ي اين موضوع را ما بسيار در سنت و سيره و رفتار معصومين(عليهم السلام) مشاهده مي نماييم. امّا در رفتارهاي عادّي روزمره و در برخورد با ساير مردم، ويژگي اهل ايمان آن است که تا ضرورت سخن نباشد لب باز نمي کنند و با سکوت خويش، خود را از خطاها سالم و محفوظ نگه مي دارند.

[مهدی]

سکوت، نور است!


از ديگر فوايدي که سکوت کردن از آن برخوردار است آن است که براساس فرموده امام جواد(عليه السلام) نور است! در حديثي شريف از امام جواد(عليه السلام) نقل شده است که حضرت فرمودند: دين عزّت است و علم گنج و سکوت نور. براساس فرموده امام(عليه السلام) سکوت نور است و با سکوت کردن لحظات و اوقات و ايّام ما نوراني خواهد شد. نکته ي جالب توجه آن است که حضرت نفرمودند سکوت همچون نور است. و اين موضوع را از باب تشبيه و تمثيل نفرمودند بلکه خود سکوت را از جنس نور دانسته اند. توجه به اين نکته ي ظريف معلوم مي کند که سکوت کردن نوري الهي است که بواسطه آن انسان نوراني مي شود و در هاله اي از نور الهي محفوظ مي گردد. اکنون سرّ سخن اميرالمؤمنين(عليه السلام) نيز آشکار مي گردد که چگونه سکوت انسان را از خطا حفظ مي کند! در واقع انسان مؤمن با سکوت کردن در مواقع غيرضروري سخن گفتن، خود را در هاله اي از نور الهي قرار مي دهد. اين نور، نوري معنوي و روحاني است و گرچه با چشم سر ديده نمي شود امّا در واقع وجود دارد و همان سبب مصونيت انسان از خطا مي شود. انسان محفوظ شده در نور الهي مي بيند و کار انجام مي دهد از خطا و لغزش در امان مي ماند.

[مهدی]

سکوت کردن و درهاي حکمت!


براساس آنچه به نقل از روايات شريفه ذکر کرديم سکوت فايده مهم بازدارندگي از خطا را بدنبال دارد. در روايت شريف ديگري از امام رضا(عليه السلام) حضرت به يکي ديگر از فوايد سکوت اشاره فرموده اند که اثري فراتر از بازدارندگي از خطا و لغزش دارد! به فرموده حضرت(عليه السلام) با سکوت کردن درهاي حکمت به روي انسان باز مي شود! در واقع انساني که بدون جهت و بي فايده سخن نمي گويد بيشتر فرصت تفکر و درون نگري را پيدا مي کند. در اثر همين تفکر و تدبّر دروني درهاي حکمت و علم به روي انسان باز مي شود. شايد بتواند گفت همان طور که امام جواد(عليه السلام) فرمودند، قرار گرفتن انسان در هاله ي نور الهي بواسطه سکوت همچنين سبب مي شود که درهاي حکمت الهي به روي انسان باز گردد. در واقع نور الهي سکوت علاوه بر حفظ انسان از خطا و لغزش، او را به سوي کشف اسرار و حکمت هاي الهي نيز رهنمون مي سازد و راه را براي او روشن مي کند.

[مهدی]

پايان سخن...



با همه آثار و فوايدي که براي سکوت شمرده شده است که حتي يکي از آنها براي سخن گفتن ذکر نشده است! واقعاً چرا تصميم نمي گيريم حداقل ساعاتي از روز را سکوت کنيم و به خويشتن خويش بپردازيم؟!! فرو خوردن خشم و غضب و سکوت در مواقع عصبانيت که ديگر هيچ! بياييد از امروز ساعاتي نه يک لحظه و براي خود نه براي مردگان و از دست رفتگان سکوت کنيم!


فهرست منابع و مآخذ
1- نهج البلاغه – شرح علامه ي جعفري(ره)
2- بحارالانوار – علامه ي مجلسي(ره)
3- بحارالانوار – علامه ي مجلسي(ره)

بخش اخلاق و عرفان اسلامي تبيان