تجزیه افعال سوره مطففین

[دژدان]

تجزیه افعال سوره مبارکه ی مطففین

[دژدان]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ ‎﴿١﴾‏

---

الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ‎﴿٢﴾‏


_اكْتَالُوا : فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ک ی ل), اجوف یایی, ثلاثی مزید_باب افتعال, لازم, معلوم, مبنی

■جمله فعلیه[اكْتَالُوا] در محل جر: مضاف الیه■


_يَسْتَوْفُونَ‎: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (و ف ی), لفیف مفروق, ثلاثی مزید_باب استفعال, متعدی, معلوم, معرب

■جمله فعلیه[يَسْتَوْفُونَ‎] جواب شرط غیر جازم و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ‎﴿٣﴾‏


_كَالُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ک ی ل), اجوف یایی, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, مبنی

■جمله فعلیه[كَالُوا] در محل جر: مضاف الیه■


_وَّزَنُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (و ز ن), مثال واوی, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, مبنی

■جمله فعلیه[وَّزَنُوا] در محل جر: معطوف■


_يُخْسِرُونَ‎: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (خ س ر), صحیح-سالم, ثلاثی مزید_باب افعال, متعدی, معلوم, معرب

■جمله فعلیه[يُخْسِرُونَ‎] جواب شرط غیر جازم و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

أَلَا يَظُنُّ أُولَٰئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ‎﴿٤﴾‏

_لَا يَظُنُّ: فعل نفی, مفرد مذکر غایب, (ظ ن ن), صحیح_مضاعف, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, معرب

---

---

---

لِيَوْمٍ عَظِيمٍ ‎﴿٥﴾

[دژدان]

يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ‎﴿٦﴾‏


_يَقُومُ: فعل مضارع, مفرد مذکر غایب, (ق و م), اجوف واوی, ثلاثی مزید_باب افعال, لازم,معلوم, معرب

■جمله فعلیه[يَقُومُ] در محل جر: مضاف الیه■

---

---

---

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ ‎﴿٧﴾

---

---

---

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ ‎﴿٨﴾‏

_أَدْرَا: فعل ماضی, مفرد مذکر غایب, (د ر ی), ناقص یایی, ثلاثی مزید_باب افعال, متعدی, معلوم, مبنی

■جمله فعلیه[أَدْرَا] جمله استیناف و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

كِتَابٌ مَّرْقُومٌ ‎﴿٩﴾‏

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ‎﴿١٠﴾

---

---

---

الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ‎﴿١١﴾‏


_يُكَذِّبُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ک ذ ب), صحیح-سالم, ثلاثی مزید_باب تفعیل, متعدی, معلوم, معرب

■جمله فعلیه[يُكَذِّبُونَ] جمله صله و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ‎﴿١٢﴾‏


_يُكَذِّبُ: فعل مضارع, مفرد مذکر غایب, (ک ذ ب), صحیح-سالم, ثلاثی مزید_باب تفعیل, متعدی, معلوم, معرب

■جمله فعلیه[يُكَذِّبُ] در محل نصب: حال■

[دژدان]

إِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ ‎﴿١٣﴾‏ ‌‌


تُتْلَىٰ: فعل مضارع مجهول، مفرد مونث غایب, (ت ل و), معتلناقص واویی، مشترک در ثلاثی مزید_باب افعال و ثلاثی مجرد


■جمله فعلیه[تُتْلَىٰ آيَاتُنَا] در محل جر: مضاف الیه■

_قَالَ: فعل ماضی, مفرد مذکر غایب, (ق و ل), اجوف واوی, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, مبنی, اعلال به قلب


■جمله فعلیه[قَالَ]جواب شرط غیر جازم و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

كَلَّا ۖ بَلْ ۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ ‎﴿١٤﴾‏

_رَانَ: فعل ماضی, مفرد مذکر غایب, (ر ی ن), اجوف یایی, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, مبنی, اعلال به قلب


■جمله فعلیه[رَانَ مَا] جمله استیناف و محلی از اعراب ندارد.■


_كَانُوا: فعل ماضی ناقص, جمع مذکر غایب, (ک و ن), اجوف واوی, ثلاثی مجرد, مبنی


_يَكْسِبُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ک س ب), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَكْسِبُونَ]در محل نصب: خبر کَانَ■


■جمله اسمیه[كَانُوا يَكْسِبُونَ]جمله صله و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

كَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ ‎﴿١٥﴾‏

ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُو الْجَحِيمِ ‎﴿١٦﴾

---

---

---

ثُمَّ يُقَالُ هَٰذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ‎﴿١٧﴾‏


_يُقَالُ: فعل مضارع, مفرد مذکر غایب, (ق و ل), اجوف واوی, ثلاثی مجرد, مجهول


_كُنتُم: فعل ماضی ناقص, جمع مذکر مخاطب, (ک و ن), اجوف واوی, ثلاثی مجرد


تُكَذِّبُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر مخاطب, (ک ذ ب), صحیح-سالم, ثلاثی مزیدباب تفعیل, متعدی, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[تُكَذِّبُونَ]در محل نصب: خبر کَانَ■


■جمله اسمیه[كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ] جمله صله و محلی از اعراب ندارد.■

[دژدان]

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ ‎﴿١٨﴾

---

---

---

وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ‎﴿١٩﴾‏




أَدْرَا: فعل ماضی, مفرد مذکر غایب, (د ر ی), ناقص یایی, ثلاثی مزیدباب افعال, متعدی, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[أَدْرَا] جمله استیناف و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

كِتَابٌ مَّرْقُومٌ ‎﴿٢٠﴾‏

---

---

---

يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ‎﴿٢١﴾‏



_يَشْهَدُ: فعل مضارع, مفرد مذکر غایب, (ش ه د), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب

---

---

---

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ‎﴿٢٢﴾

---

---

---

عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ‎﴿٢٣﴾‏



_يَنظُرُونَ: فعل مضارع جمع مذکر غایب (ن ظ ر) صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَنظُرُونَ] در محل نصب: حال■

---

---

---

تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ‎﴿٢٤﴾‏




_تَعْرِفُ: فعل مضارع, مفرد مذکر مخاطب, (ع ر ف), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[تَعْرِفُ] جمله استیناف و محلی از اعراب ندارد.■

[دژدان]

يُسْقَوْنَ مِن رَّحِيقٍ مَّخْتُومٍ‎﴿٢٥﴾‏




_يُسْقَوْنَ: فعل مضارع جمع مذکر غایب (س ق ی) ناقص یایی, ثلاثی مجرد, مجهول


■جمله فعلیه[يُسْقَوْنَ]جمله استیناف و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

خِتَامُهُ مِسْكٌ وَفِي ذَٰلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ‎﴿٢٦﴾‏




لْيَتَنَافَسِ: فعل امر, مفرد مذکر غایب, (ن ف س), صحیح-سالم, ثلاثی مزیدباب تفاعل, لازم, معلوم, مبنی

---

---

---

وَمِزَاجُهُ مِن تَسْنِيمٍ ‎﴿٢٧﴾

---

---

---

عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ‎﴿٢٨﴾‏




_يَشْرَبُ: فعل مضارع, مفرد مذکر غایب, (ش ر ب), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ] در محل نصب: صفت عَيْنًا■

---

---

---

إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ‎﴿٢٩﴾‏




أَجْرَمُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ج ر م), صحیح-سالم, ثلاثی مزیدباب افعال, لازم, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[أَجْرَمُوا]جمله صله و محلی از اعراب ندارد.■


_كَانُوا: فعل ماضی ناقص, جمع مذکر غایب, (ک و ن), اجوف واوی, ثلاثی مجرد


آمَنُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ء م ن), مهموز فاء, ثلاثی مزیدباب افعال, لازم, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[آمَنُوا]جمله صله و محلی از اعراب ندارد.■


_يَضْحَكُونَ‎: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ض ح ک), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَضْحَكُونَ‎]در محل نصب: خبر کَانَ■

[دژدان]

وَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغَامَزُونَ‎﴿٣٠﴾‏




_مَرُّوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (م ر ر), صحیح-مضاعف, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[مَرُّوا]در در محل جر: مضاف الیه■




يَتَغَامَزُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (غ م ز), صحیح-سالم, ثلاثی مزیدباب تفاعل, لازم, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَتَغَامَزُونَ]جوا شرط غیر جازم و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

وَإِذَا انقَلَبُوا إِلَىٰ أَهْلِهِمُ انقَلَبُوا فَكِهِينَ‎﴿٣١﴾‏




انقَلَبُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ق ل ب), صحیح-سالم, ثلاثی مزیدباب انفعال, لازم, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[انقَلَبُوا] در محل جر: مضاف الیه■


■جمله فعلیه[انقَلَبُوا(دوم)]جواب شرط غیر جازم و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَٰؤُلَاءِ لَضَالُّونَ‎﴿٣٢﴾‏




_رَأَوْا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ر ء ی), مهموز العین, ناقص یایی, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[رَأَوْا] در محل جر: مضاف الیه■


_قَالُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ق و ل), اجوف واوی, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[قَالُوا] جواب شرط غیر جازم و محلی از اعراب ندارد.■

---

---

---

وَمَا أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حَافِظِينَ‎﴿٣٣﴾‏




أُرْسِلُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ر س ل), صحیح-سالم, ثلاثی مزیدباب افعال, مجهول


■جمله فعلیه[أُرْسِلُوا] در محل نصب: حال■

[دژدان]

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ‎﴿٣٤﴾‏


آمَنُوا: فعل ماضی, جمع مذکر غایب, (ء م ن), مهموز فاء, ثلاثی مزیدباب افعال, لازم, معلوم, مبنی


■جمله فعلیه[آمَنُوا]جمله صله و محلی از اعراب ندارد.■


_يَضْحَكُونَ‎: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ض ح ک), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, لازم, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَضْحَكُونَ‎]در محل رفع: خبر الْكُفَّارِ■

---

---

---

عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ‎﴿٣٥﴾‏


_يَنظُرُونَ: فعل مضارع جمع مذکر غایب (ن ظ ر) صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَنظُرُونَ] در محل نصب: حال■

---

---

---

هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ‎﴿٣٦﴾‏


_كَانُوا: فعل ماضی ناقص, جمع مذکر غایب, (ک و ن), اجوف واوی, ثلاثی مجرد


_يَفْعَلُونَ: فعل مضارع, جمع مذکر غایب, (ف ع ل), صحیح-سالم, ثلاثی مجرد, متعدی, معلوم, معرب


■جمله فعلیه[يَفْعَلُونَ]در محل نصب: خبر کَانَ■