معارفی از سوره های قرآن (جزء بیست و نه)

[دژدان]

مـــعــارف قــــرآن
جــلــد 6
نــویـــسـنــده: جــمــعــے از نــویــســنــدگـان
فــــصــــل پــنـجــم
مــعــارفــے از جـزء 29

معارفی از سوره های ملک, قلم, حاقّه, معارج, نوح, جن, مزمّل, مدّثّر, قیامت, انسان, مرسلات

[دژدان]

---

معارفى از جزء بيست و نهم‌

---

جزء بيست و نهم قرآن مجيد شامل 11 سوره(مُلك تا مُرسَلات) است.
#سوره‌ملك، در مكّه نازل شده و داراى 30 آيه مى‌باشد.
به آن سوره«منجيه» (نجاتبخش) و «واقيه يا مانعه» (نگهدارنده از آتش)نيز مى‌گويند.
مهم‌ترين مطالب آن عبارتند از:
_اشاره به قدرت خداوند،
_آفرينش مرگ و زندگى براى امتحان بندگان،
_خلقت دقيق آسمانها،
_عذاب كافران و علت ورودشان به جهنم از زبان خودشان،
_مژده به مؤمنان،
_دعوت به تدبّر در ربوبيّت خداوند متعال،
_اشاره به خلقت انسان و اسبابى كه در درون و برون وجود او نهاده شده است،
_سخنان منكرانِ معاد و سرانجامِ كار آنان.
#سوره‌قلم، با 52 آيه در مكّه نازل شده است كه به آن سوره«نون» يا «نون والقلم» نيز مى‌گويند.
در اين سوره صفات نيكوى پيامبر اسلام (ص) مورد تمجيد قرار گرفته و آن حضرت از پيروى از كافران نهى شده است.
داستان باغداران كافر را براى عبرت ديگران نقل كرده و حملات مكرر و كوبنده‌اى به مشركان انجام داده و شرح حالشان را در قيامت توصيف مى‌كند.
در پايان نيز پس از دعوت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم به صبر، جريان چشم زخم كافران به آن حضرت به خاطر شدت تعجبشان از زيبايى آيات قرآن را بيان مى‌كند.

ادامه: سوره حاقّه & سوره معارج

1398/09/11
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

سوره حاقّه & سوره معارج

---

#سوره‌حاقه، در مكه نازل شده و داراى 52 آيه است؛
طى فراز نخست، سرانجامِ امّتهايى نظير ثمود، عاد و فرعونيان را كه به تكذيب قيامت پرداختند، يادآور مى‌شود.
در فراز دوم اوصاف قيامت و چگونگى احوال نيكوكاران و گناهكاران در آن روز را شرح مى‌دهد و در بخش سوم بر راستى و درستى قرآن تأكيد ورزيده و اتهامات دشمنان پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم را رد مى‌كند.
#سوره‌معارج، داراى 44 آيه است؛
به عقيده برخى از مفسران در مكه و به عقيده برخى ديگر از جمله علامه طباطبايى(ره) به دليل سياق و مضامين آن، در مدينه نازل شده است. در اين سوره از لجاجت و عناد بعضى از منكرانِ ولايت سخن به ميان آمده است.
يكى از اين افراد وقتى كه خبر جانشينى حضرت على عليه السلام را شنيد از خدا طلب عذاب كرد، خداوند هم بر واقع شدن آن عذاب تأكيد مى‌كند.

ادامه: سوره نوح & سوره جن & سوره مزمّل

1398/09/12
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

سوره نوح & سوره جن & سوره مزمّل

---

#سوره‌نوح نيز در مكه نازل شده و داراى 28 آيه است؛
_سرگذشت نوح پيامبر عليه السلام،
_كيفيت دعوت و پافشارى او در مقابل قوم لجوج و مستكبرش را تشريح نموده،
_شكوه آن حضرت از ايمان نياوردن مردم و نفرين وى به آنان و
_طلب آمرزش براى خود، پدر و مادر و مؤمنان را نقل كرده است.
#سوره‌جن نيز مكّى و داراى 28 آيه است.
اين سوره بيشتر درباره گروهى از جن سخن مى‌گويد كه آيات قرآن را شنيدند، ايمان آوردند و به همنوعان خود نيز پيام قرآن را رساندند. همچنين به وحدانيّت خداى متعال در ربوبيّت اشاره كرده و مسأله معاد را مورد تأكيد قرار مى‌دهد.
#سوره‌مزمل، از اولين سوره‌هايى است كه در مكه بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم نازل شده و 20 آيه دارد.
چون در اولين آيه آن پيامبر با عنوان «المّزمّل»(جامه به خود پيچيده) مورد خطاب قرار گرفته، بدين نام خوانده نشده است. اين سوره، پيامبر(ص) را به راز و نياز شبانه و ارتباط با خدا و صبور بودن در برابر اتهامات دشمنان اسلام فرا مى‌خواند و سپس حكم صبر را به همه مؤمنان تعميم مى‌دهد.

ادامه: سوره مدّثّر & سوره قیامت

1398/09/13
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

سوره مدّثّر & سوره قیامت

---

#سوره‌مدثر نيز از اولين سوره‌هايى است كه در مكه بر پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نازل گرديده و 56 آيه دارد.
نام اين سوره نيز از آيه اول آن كه به پيامبر خطاب «يا ايها المّدثّر»(اى جامه به خود پيچيده) نموده، گرفته شده است.
اين سوره به عظمت مقام قرآن اشاره كرده و به پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم‌ دستور مى‌دهد كه مردم را انذار كند.
همچنين منكران قرآن را كه نسبت سحر به آن مى‌دهند تهديد نموده و كسانى را كه از دعوت قرآن سر بتابند، نكوهش كرده است.
#سوره‌قيامت در مكّه نازل گرديده و 40 آيه دارد و چون ناظر به قيامت و توصيف آن است و در آيه اول به آن سوگند ياد كرده، بدين نام خوانده شده است.
ابتدا از وقوع قيامت خبر مى‌دهد و سپس به بيان سرنوشت انسان در آن روز مى‌پردازد و در آياتى نيز براى برپايى قيامت، به استدلال پرداخته است.

ادامه: سوره انسان & سوره مرسلات

1398/09/14
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

سوره انسان & سوره مرسلات

---

#سوره‌انسان مدنی و دارای ۳۱ آیه است،
نامهاى ديگر آن سوره، «دهر» و «هل اتى‌» مى‌باشد. هر سه نام اين سوره از آيه اول آن كه اشاره به سرگذشت انسان دارد گرفته شده است.
اين سوره ابتدا به چگونگى خلقت انسان پرداخته و سپس تذكر مى‌دهد كه خداوند راه راست را به او نشان داده و انسان مى‌تواند راه راست يا گمراهى را خود انتخاب كند.
سپس به عذاب كافران و نعمتهاى ابرار اشاره مى‌كند. در پايان سوره نيز به پيامبر دستور صبر، پيروى نكردن از كافران و تسبيح و سجده براى خدا مى‌دهد.
در هنگام شمردن نعمتهاى ارزانى شده بر ابرار به داستان ايثار، اهل‌بيت عليهم‌السلام اشاره نموده و در واقع، كامل ترين مصداق ابرار را معرفى مى‌نمايد.
#سوره‌مرسلات، با 50 آيه، از سوره‌ هاى مكى است.
آيه «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبينَ» كه تهديدى براى منكران معاد است، در اين سوره ده بار تكرار شده است.
بحث اين سوره درباره معاد است، ابتدا با پنج قسم وقوع آن را تأكيد مى‌كند و سپس به مقدمات برپايى قيامت مانند بر هم خوردن آسمانها و ستارگان و كوهها اشاره كرده، برخى از عذابهاى دوزخ و بعضى از نعمتهاى بهشت را بر مى‌شمارد.
نام اين سوره نيز از آيه اول آن كه با سوگند به «مرسلات» (فرشتگان) آغاز شده، گرفته شده است.

ادامه: اهميت و نقش قلم‌

1398/09/16
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

اهميت و نقش قلم‌

---

«ن وَالْقَلَمِ وِ ما يَسْطُروُنَ»
«ن» و سوگند به قلم و آنچه مى‌نويسند.

خداوند متعال در قرآن كريم به بسيارى از مخلوقات خود، بدان جهت كه نعمت‌اند، سوگند ياد كرده است؛ مانند آسمان، زمين، خورشيد، ماه، شب و روز و از جمله قلم كه در ظاهر كوچك و در حقيقت بزرگ است.
مفسرانْ، نعمت بيان را كه در سوره الرحمن به آن اشاره شده است به دو قسمِ «بيان اللسان»(سخن) و«بيان البنان» (نوشتار) تقسيم كرده‌اند و در وصف برترى قسم دوم گفته‌اند:
بيان اللسان بر اثر گشت زمان از بين مى‌رود، اما بيان البنان (نوشته‌ها) همواره باقى مى‌ماند.
عظمت اين نعمت، هنگامى آشكار مى‌شود كه توجه كنيم، خداوند در اولين آيات كه بر قلب پاك پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم نازل كرد به آن اشاره نموده است:
«... الَّذى‌ عَلَّمَ بِالْقَلَمِ»

ادامه: كاربرد قلم‌

1398/09/17
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

کاربرد قلم

---

گرچه قلم وسيله مادى و كوچكى است، اما از آنجا كه با علوم و معارف و حكمت قرين است، چشمه پيدايش تمام تمدنهاى انسانى و پيشرفت و تكامل علوم و بيدارى انديشه‌ها و افكار و وسيله هدايت و آگاهى بشر است؛ تا آنجا كه دوران زندگى بشر را به دو دوران تقسيم مى‌كنند:
«دوران تاريخ» و «دوران ما قبل تاريخ».
دوران تاريخ بشر از زمانى شروع شده كه خط اختراع گشته است. به وسيله قلم مى‌توان معانى نهفته در درون دلها و حوادث پنهان از ديده‌ها را ثبت كرد و يا هر حادثه‌اى را كه در پس پرده مرور زمان و بُعد مكان قرار گرفته، نزد خود حاضر ساخت.

---

رابطه قلم و شمشير

---

گفته‌اند: استوارى امور دين و دنيا به دو چيز است: قلم و شمشير، و شمشير بايد تحت فرمان قلم باشد. در اين صورت است كه جهان آباد خواهد شد و آسايش و پيشرفت همه جا را فرا مى‌گيرد و قلم ارزش و اهميت خود را باز مى‌يابد.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مى‌فرمايد:
ثَلاثٌ تَخْرُقُ الْحُجُبَ وَ تَنْتَهى‌ الى‌ مابَيْنَ يَدَىِ اللَّهِ، صَريرُ اقْلامِ الْعُلَماء وَ وَطْىُ اقْدامِ الُمجاهِدينَ وَ صَوْتُ مَغازِلِ الُمحْصَناتِ»
سه چيز حجابها را پاره مى‌كند و به پيشگاه خدا مى‌رسد؛ صداى قلم دانشمندان و صداى گام مجاهدان و صداى ابزار نخ‌ريسى زنان پاكدامن.
ما معتقديم كه آنچه مطلوب است همان سيطره قلم بر شمشير است، بر خلاف وضعيتى كه امروز بر جهان حاكم است و قلم ها در اختيار شمشيرها و قدرتهاست؛ و ما به اميد آن روز تلاش مى‌كنيم كه به فرموده امام خمينى (ره):
ما اميدواريم كه بشر به رشدى برسد كه مسلسلها را به قلم تبديل كند ...، قلم و علم و بيان است كه مى‌تواند بشر را بسازد نه مسلسل و نه ساير قواى تخريب كننده!

ادامه: هنگامه دريافت كارنامه عمل‌

1398/09/18
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

هنگامه دريافت كارنامه عمل‌

---

فَامَّا مَنْ اوُتِىَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ فَيَقوُلُ هاؤُمُ اقْرَؤُا كِتابِيَهْ انّى‌ ظَنَنْتُ انّى‌ مُلاقٍ حِسابِيَهْ فَهُوَ فى‌ عيشَةٍ راضِيَةٍ ... وَ امَّا مَنْ اوُتِىَ كِتابَهُ بِشِمالِهِ فَيَقوُلُ يالَيْتَنى‌ لَمْ اوُتَ كِتابِيَهْ وَ لَمْ ادْرِ ما حِسابِيَهْ يا لَيْتَها كانَتِ القاضِيَةِ ما اغْنَى‌ عَنّى‌ مالِيَهْ هَلَكَ عَنى‌ سُلْطانِيَهْ ...»
امّا كسى كه نامه عملش را به دست راستش دهند، گويد:
بياييد نامه‌ام را بخوانيد. من[در دنيا] يقين داشتم كه روزى حسابم را مى‌بينم. پس او در زندگانى رضايت بخشى قرار مى‌گيرد.
اما كسى كه نامه اعمال او به دست چپش داده شود، مى‌گويد:
اى كاش هرگز نامه اعمالم به من داده نمى‌شد و نمى‌دانستم حسابم چيست! اى كاش مرگم فرا مى‌رسيد. مال و ثروتم هرگز مرا بى‌نياز نكرد. قدرت من نيز از دست رفت!

قبول شدگان و مردودين‌ از آيات بالا و همچنين آيات ديگر معلوم مى‌شود كه در روز قيامت، نامه عمل انسانهاى خوب و درستكار به دست راست آنها و نامه عمل انسانهاى زشت كردار به دست چپ آنها داده مى‌شود و آنان با ديدن نامه عملشان مى‌فهمند كه بهشتى يا دوزخى‌اند.
افرادى كه نامه قبولى و جواز رفتن به بهشت را گرفته باشند با خوشحالى زايدالوصفى از ملائكه يا انسانهاى ديگر مى‌خواهند كه نامه عمل آنان را ملاحظه كرده و از نتيجه كردار نيك آنان در دنيا با خبر شوند. اما افرادى كه بايد نامه عمل را از پشت سر و يا دست چپشان بگيرند، چون به نامه عملشان نگاه كنند آرزو مى‌كنند كه اى كاش اين نامه را هرگز نمى‌ديدند و آنان را محاكمه نمى‌كردند و در نهايت آرزو مى‌كنند كه اى كاش مرگ به زندگيشان پايان مى‌داد و در چنين صحنه‌اى حضور پيدا نمى‌كردند. در آن موقع حسرت مى‌خورند و با خود مى‌گويند: مال و دارايى ما در دنيا به ما كمك نكرد و سلطنت و حكومت ما در دنيا نتوانست ما را نجات دهد و همه آنها از بين رفت. البته اين حسرتها ديگر سودى نداشته و به سرانجامى كه براى خودشان تهيه كرده‌اند، دچار مى‌گردند.

ادامه دارد...

1398/09/19
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

---

هنگامه دريافت كارنامه عمل‌

---

از سوى ديگر مؤمنان صالح وقتى از فرجام نيكوى خويش با خبر مى‌شوند، از خوشحالى و سرافرازى برافروخته و خندان شده و با نورانيت، سرور و خشنودى متوجه پروردگار مى‌شوند:
«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نّاضِرَةٌ الى‌ رَبِّها ناظِرَةٌ»
صورتهاى خوبان در آن روز برافروخته و نورانى است و به پروردگارشان نظر مى‌كنند.

«وَ لَقَّيهُمْ نَضْرَةً وَ سُروُراً»
و (خداوند) ايشان را طراوت و شادمانى بخشيد.

«يَسْعى‌ نوُرُهُمْ بَيْنَ ايْديهِمْ وَ بِايْمانِهِمْ»
نورشان پيشاپيش و در سمت راستشان مى‌رود.

«وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلا ذِلَّةٌ»
و هيچ گونه گرد خجلت و ذلت بر روى آنان نخواهد نشست.

در مقابل اين دسته، مجرمان به واسطه ايمان نياوردن و انجام گناهان و زشتيها در آنجا سياهروى و خجل‌اند و شرمسارى و سرافكندگى از چهره آنان نمايان است.
«تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ... كَأَنَّما اغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً»
ذلت و خوارى چهره ايشان را گرفته است چنان گه گويى صورتشان در پاره‌اى از شب تاريك پوشانده شده است.

«ناكِسوُا رُؤُوسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ»
در نزد پروردگار سرافكنده و سر به زيرند.

ادامه دارد...

1398/09/20
https://t.me/shahrenuraniquran