ترکیب سوره ليل

[دژدان]

تــرڪــیــب آیــات ســوره مــبــارڪــه الــلــيل

[دژدان]

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ

---

---

وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَىٰ ﴿١﴾

_وَاللَّيْلِ← جارومجرور متعلق به اُقسم محذوف

_إِذَا← مفعول فیه

_يَغْشَىٰ← فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه در محل جر← مضاف الیه]

---

وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ ﴿٢﴾

_وَالنَّهَارِ← واو عطف+ معطوف

_إِذَا← مفعول فیه

_تَجَلَّىٰ← فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه در محل جر← مضاف الیه]

---

وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنثَىٰ ﴿٣﴾

_وَمَا← واو عطف+ معطوف

_خَلَقَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه, جمله صله و محلی از اعراب ندارد]

_الذَّكَرَ← مفعول و لفظاً منصوب

_وَالْأُنثَىٰ← واو عطف+ معطوف

---

إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّىٰ ﴿٤﴾

_إِنَّ← حرف مشبهه بالفعل

_سَعْيَ← اسم إِنَّ

_كُمْ← مضاف الیه و محلاً مجرور

_لَشَتَّىٰ← لام مزحلقه+ خبر إِنَّ

[دژدان]

---

فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ ﴿٥﴾

_فَـ← فاء استیناف

_أَمَّا← حرف شرط و تفصیل

_مَنْ← مبتدا و محلاً مرفوع

_أَعْطَىٰ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه, جمله صله و محلی از اعراب ندارد]

_وَ← واو عطف

_اتَّقَىٰ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

---

وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ ﴿٦﴾

_وَ← واو عطف

_صَدَّقَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

_بِالْحُسْنَىٰ← جارومجرور متعلق به صَدَّقَ

---

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَىٰ ﴿٧﴾

_فَـ← فاء رابطه

_سَنُيَسِّرُ← فعل مستقبل و فاعل ضمیر مستتر نحن

[جمله فعلیه در محل رفع← خبر مَنْ(آیه ۵)]

_هُ← مفعول و محلاً منصوب

_لِلْيُسْرَىٰ← جارومجرور متعلق به سَنُيَسِّرُ

---

وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَىٰ ﴿٨﴾

_وَ← واو عطف

_أَمَّا← حرف شرط و تفصیل

_مَن← مبتدا و محلاً مرفوع

_بَخِلَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه, جمله صله و محلی از اعراب ندارد]

_وَ← واو عطف

_اسْتَغْنَىٰ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[دژدان]

---

وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَىٰ ﴿٩﴾

_وَ← واو عطف

_كَذَّبَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

_بِالْحُسْنَىٰ← جارومجرور متعلق به كَذَّبَ

---

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَىٰ ﴿١٠﴾

_فَ← فاء رابطه

_سَنُيَسِّرُ← فعل مستقبل و فاعل ضمیر مستتر نحن

[جمله فعلیه در محل رفع← خبر مَن(آیهٔ ۸)]

_هُ← مفعول و محلاً منصوب

_لِلْعُسْرَىٰ← جارومجرور متعلق به سَنُيَسِّرُ

---

وَمَا يُغْنِي عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّىٰ ﴿١١﴾

_وَ← واو استیناف

_مَا← حرف نفی

_يُغْنِي← فعل مضارع

_عَنْهُ← جارومجرور متعلق به يُغْنِي

_مَالُ+ هُ← فاعل و لفظاً مرفوع+ مضاف الیه و محلاً مجرور

_إِذَا← مفعول فیه

_تَرَدَّىٰ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه در محل جر← مضاف الیه]

---

إِنَّ عَلَيْنَا لَلْـهُدَىٰ ﴿١٢﴾

_إِنَّ← حرف مشبهه بالفعل

_عَلَيْنَا← جارومجرور+ متعلق محذوفش← خبر مقدم إِنَّ

_لَلْـهُدَىٰ← لام مزحلقه+ اسم إِنَّ و تقدیراً منصوب

[دژدان]

---

وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَةَ وَالْأُولَىٰ ﴿١٣﴾

_وَ← واو عطف

_إِنَّ← حرف مشبهه بالفعل

_لَنَا← جارومجرور+ متعلق محذوفش← خبر مقدم إِنَّ

_لَلْآخِرَةَ← لام مزحلقه+ اسم إِنَّ

_وَالْأُولَىٰ← واو عطف+ معطوف

---

فَأَنذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّىٰ ﴿١٤﴾

_فَـ← فاء استیناف

_أَنذَرْتُ← فعل ماضی و فاعل ضمیر (تُ)

_كُمْ← مفعول و محلاً منصوب

_نَارًا← مفعول دوم و لفظاً منصوب

_تَلَظَّىٰ← فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هی

---

لَا يَصْلَاهَا إِلَّا الْأَشْقَى ﴿١٥﴾

_لَا يَصْلَا← فعل نفی

_هَا← مفعول و محلاً منصوب

_إِلَّا← ادات حصر

_الْأَشْقَى← فاعل و تقدیراً مرفوع

---

الَّذِي كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ﴿١٦﴾

_الَّذِي← صفت الْأَشْقَى

_كَذَّبَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه, جمله صله و محلی از اعراب ندارد]

_وَ← واو عطف

_تَوَلَّىٰ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[دژدان]

---

وَسَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى ﴿١٧﴾

_وَ← واو عطف

_سَيُجَنَّبُ← فعل مستقبل مجهول

_هَا← مفعول و محلاً منصوب

_الْأَتْقَى← نائب فاعل و تقدیراً مرفوع

---

الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّىٰ ﴿١٨﴾

_الَّذِي← صفت الْأَتْقَى

_يُؤْتِي← فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

_مَالَ+ هُ← مفعول و لفظاً منصوب+ مضاف الیه و محلاً مجرور

_يَتَزَكَّىٰ← فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

---

وَمَا لِأَحَدٍ عِندَهُ مِن نِّعْمَةٍ تُجْزَىٰ ﴿١٩﴾

_وَ← واو عطف

_مَا← حرف نفی

_لِأَحَدٍ← جارومجرور+ متعلق محذوفش← خبر مقدم

_عِندَ← مفعول فیه

_هُ← مضاف الیه و محلاً مجرور

_مِن+ نِّعْمَةٍ← حرف جر زائد+ مبتدای موخر و محلاً مرفوع

_تُجْزَىٰ← فعل مضارع مجهول و نائب فاعل ضمیر مستتر هی

---

إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَىٰ ﴿٢٠﴾

_إِلَّا← حرف استثنا

_ابْتِغَاءَ← مستثنی

_وَجْهِ← مضاف الیه و لفظاً مجرور

_رَبِّ+ هِ← مضاف الیه و لفظاً مجرور+ مضاف الیه و محلاً مجرور

_الْأَعْلَىٰ← صفت وَجْهِ

---

وَلَسَوْفَ يَرْضَىٰ ﴿٢١﴾

_وَ← حرف استیناف

_لَسَوْفَ يَرْضَىٰ← لام قسم+ فعل مستقبل و فاعل ضمیر مستتر هو