تــرڪــیــب ســوره الــانــفــطــار

[دژدان]

تــرڪــیــب آیــات ســوره مــبــارڪــه الــانــفــطــار

[دژدان]

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ

---

---

إِذَا السَّمَاءُ انفَطَرَتْ ﴿١﴾

_إِذَا← مفعول فیه

_السَّمَاءُ← فاعل
[فعل محذوف یا در تقدیر]

_انفَطَرَتْ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

---

وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انتَثَرَتْ ﴿٢﴾

_وَ← واو عطف

_إِذَا← مفعول فیه

_الْكَوَاكِبُ← فاعل
[فعل محذوف یا در تقدیر]

_انتَثَرَتْ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

---

وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ ﴿٣﴾

_وَ← واو عطف

_إِذَا← مفعول فیه

_الْبِحَارُ← نائب فاعل
[فعل محذوف یا در تقدیر]

_فُجِّرَتْ← فعل ماضی مجهول و نائب فاعل ضمیر مستتر هی

---

وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ ﴿٤﴾

_وَ← واو عطف

_إِذَا← مفعول فیه

_الْقُبُورُ← نائب فاعل
[فعل محذوف یا در تقدیر]

_بُعْثِرَتْ← فعل ماضی مجهول و نائب فاعل ضمیر مستتر هی

[دژدان]

عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ ﴿٥﴾

_عَلِمَتْ← فعل ماضی

_نَفْسٌ← فاعل و لفظاً مرفوع

_مَّا← مفعول و محلاً منصوب

_قَدَّمَتْ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

_وَ← واو عطف

_أَخَّرَتْ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

---

يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ ﴿٦﴾

_يَا← حرف ندا

_أَيُّ+ هَا← منادا+ حرف تنبیه

_الْإِنسَانُ← بدل

_مَا← مبتدا و محلاً مرفوع

_غَرَّ+ كَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو← [جمله فعلیه, در محل رفع← خبر مَا]+ مفعول و محلاً منصوب

_بِرَبِّ+ كَ← جارومجرور متعلق به غَرَّ+ مضاف الیه و محلاً مجرور

_الْكَرِيمِ← صفت رَبِّ

---

الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ ﴿٧﴾

_الَّذِي← صفت دوم ربِّ

_خَلَقَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه, جمله صله و محلی از اعراب ندارد]

_كَ← مفعول و محلاً منصوب

_فَ← حرف عطف

_سَوَّا← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه معطوف به جمله صله و محلی از ندارد]

_كَ← مفعول و محلاً منصوب

_فَ← حرف عطف

_عَدَلَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

_كَ← مفعول و محلاً منصوب

---

فِي أَيِّ صُورَةٍ مَّا شَاءَ رَكَّبَكَ ﴿٨﴾

_فِي أَيِّ← جارومجرور متعلق به رَكَّبَ

_صُورَةٍ← مضاف الیه و لفظاً مجرور

_مَّا← زائد

_شَاءَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

_رَكَّبَ← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

_كَ← مفعول و محلاً منصوب

[دژدان]

كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ ﴿٩﴾

_كَلَّا← حرف ردع و زجر

_بَلْ← حرف اضراب

_تُكَذِّبُونَ← فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو

_بِالدِّينِ← جارومجرور متعلق به تُكَذِّبُونَ

---

وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ ﴿١٠﴾

_وَ← واو حالیه

_إِنَّ← حرف مشبهه بالفعل

_عَلَيْكُمْ← جارومجرور و متعلق محذوفش← خبر مقدم إِنَّ

_لَ← لام مزحلقه

_حَافِظِينَ← اسم موخر إِنَّ

---

كِرَامًا كَاتِبِينَ ﴿١١﴾

_كِرَامًا← صفت حَافِظِينَ

_كَاتِبِينَ← صفت دوم حَافِظِينَ

---

يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ ﴿١٢﴾

_يَعْلَمُونَ← فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو

_مَا← مفعول و محلاً منصوب

_تَفْعَلُونَ← فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو

[جمله فعلیه, جمله صله و محلی از اعراب ندارد]

[دژدان]

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ﴿١٣﴾

_إِنَّ← حرف مشبهه بالفعل

_الْأَبْرَارَ← اسم إِنَّ و لفظاً منصوب

_لَ← لام مزحلقه

_فِي نَعِيمٍ← جارومجرور+ متعلق محذوفش←خبر إِنَّ

---

وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ ﴿١٤﴾

_وَ← واو عطف

_إِنَّ← حرف مشبهه بالفعل

_الْفُجَّارَ← اسم إِنَّ و لفظاً منصوب

_لَ← لام مزحلقه

_فِي جَحِيمٍ←جارومجرور+ متعلق محذوفش← خبر إِنَّ

---

يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ ﴿١٥﴾

_يَصْلَوْنَ← فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو

_هَا← مفعول و محلاً منصوب

_يَوْمَ← مفعول فیه

_الدِّينِ← مضاف الیه و لفظاً مجرور

---

وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِينَ ﴿١٦﴾

_وَ← واو حالیه

_مَا← مای شبیه به لیس

_هُمْ← در محل رفع, اسم مَا

_عَنْهَا← جارومجرور متعلق به غَائِبِينَ

_بِ+ غَائِبِينَ← حرف جر زائد+ خبر مَا و محلاً منصوب

[دژدان]

وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿١٧﴾

_وَ← واو استیناف

_مَا← در محل رفع, مبتدا

_أَدْرَا← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه در محل رفع, خبر مَا]

_كَ← مفعول و محلاً منصوب

_مَا← در محل رفع مبتدا

_يَوْمُ← خبر و لفظاً مرفوع

_الدِّينِ← مضاف الیه و لفظاً مجرور

---

ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿١٨﴾

_ثُمَّ← حرف عطف

_مَا← در محل رفع, مبتدا

_أَدْرَا← فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

[جمله فعلیه در محل رفع, خبر مَا]

_كَ← مفعول و محلاً منصوب

_مَا← در محل رفع, مبتدا

_يَوْمُ← خبر و لفظاً مرفوع

_الدِّينِ← مضاف الیه و لفظاً مجرور

---

يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَيْئًا ۖ وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِّلَّـهِ ﴿١٩﴾

_يَوْمَ← مفعول برای فعل محذوف یا در تقدیر

_لَا تَمْلِكُ← فعل نفی

_نَفْسٌ← فاعل و لفظاً مرفوع

_لِّنَفْسٍ← جارومجرور متعلق به لَا تَمْلِكُ

_شَيْئًا← مفعول و لفظاً منصوب

_وَ← واو استیناف

_الْأَمْرُ← مبتدا و لفظاً مرفوع

_يَوْمَئِذٍ← ظرف زمان+ متعلق محذوفش← خبر

_لِّلَّـهِ← جارومجرور متعلق به خبر