سؤال
"سلام لطفا مفعول به را در آیه ویسئلونک ماذا ینفقون قل العفو را با ذکر علت مشخص نمایید. باتشکر"


پاسخ
سلام بر شما

وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ(سوره ی مبارکه بقره آیه 219 )

و سؤال می کنند تو را، چه چیزی را انفاق کنند، بگو: [انفاق کنید] زیادی را


کلمه ی "عفو" در این آیه، به معنای فزونى و زيادى.

فعل مضارع "يَسْأَلُونَ " و مفعول به آن: " کاف" ضمیر متصل نصبی

فعل مضارع "يُنفِقُونَ " و مفعول به آن مقدم شده بر فعل و عبارت است از: " مَاذَا " اسم استفهام مبنی در محل نصب

کلمه ی "الْعَفْوَ" نیز منصوب و مفعول به است، اما برای فعل محذوف " أنفِقُوا" (انفاق کنید فزونی را)

و اما فعل امر "قُلِ"، مفعول به فعل "قُل" جمله ی [ أنفِقُوا] الْعَفْوَ می باشد در محل نصب

برای پیدا کردن مفعول به، فعل را در مقابل سؤال چه چیزی را و چه کسی را قرار می دهیم، پاسخ هر چه باشد مفعول به است.

رای پیدا کردن مفعول به، فعل را در مقابل عبارت "چه چیزی را" و "چه کسی را" قرار می دهیم، پاسخ هر چه باشد مفعول به است.
علامت مفعول به، منصوب است(فتحه، تنوین ً، یَن و یِن) و یا اگر کلمه، مبنی باشد مثل ضمایر و یا جمله باشد در محل نصب قرار می گیرد.


چه کسی را سؤال می کنند؟ تو را (کاف) مفعول به
چه چیزی را انفاق می کنند؟ "ماذا" ( چه چیزی را انفاق کنند)
چه چیزی را بگو؟ " [ أنفِقُوا] الْعَفْوَ" (انفاق کنید فزونی را)

برای فعل قال، بیشتر مفعول به، جمله است و به جمله ای که جای مفعول به می نشیند " مقول القول" می گویند.

و چون ما در این آیه، کلمه ای منصوب داریم و در ترجمه هم احتیاج به فعل، پس دنبال فعلی می گردیم که مفعول به آن، کلمه ی " العفو" باشد.
"فزونی را" چه کنید؟ " انفاق کنید، پس فعل محذوف" انفقوا" برای مفعول به "العفو" مناسب است.


درمورد واژه «عفو» در آيه شريفه، ديدگاه ها متفاوت است:

1. جمعى برآنند كه منظور از آن، افزون بر هزينه زندگى است.

2. و گروهى ضمن نقل روايتى از امام صادق(علیه السلام) بر اين عقيده ‏اند كه آن چه افزون بر يك زندگى ميانه باشد.

3. بعضى مى‏گويند: افزون بر هزينه سالانه؛ و در اين مورد روايتى نيز از پنجمين امام نور (علیه السلام) نقل كرده‏اند كه مى‏ فرمايد: اين آيه با نزول آيه زكات نسخ شد.

4. و برخى نيز گفته ‏اند: منظور بخشى از دارايى است كه از قسمت هاى ديگر آن پاك و پاكيزه ‏تر است.

@shahrenuraniquran