آیه 34 البقره (تجزیه و ترکیب)

[لاله مرداب]

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَاسْتَكْبَرَ‌ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِ‌ينَ ﴿٣٤)

وَإِذْ =واو استیناف + ضرف زمان اذ و مفعول به برای فعل مقدر (اذکر) و محلا منصوب
قُلْنَا= فعل ماضی مبنی برسکون و ریشه ق و ل و اجوف واوی وص 14 دارای اعلال به حذف + نا ضمیر بارز متصل و فاعل
لِلْمَلَائِكَةِ = جارو مجرور متعلق به قلنا
اسْجُدُوا= فعل امر، جمع مذکر مخاطب(س ج د)، صحیح و سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی. و واو فاعش
لِآدَمَ = حرف جر و اسم علم مبنی و محلا مجرور متعلق به اسجدوا
فَسَجَدُوا = فعل ماضی، جمع مذکر غایب(س ج د)، صحیح و سالم، ثلاثی مجرد، معلوم، متعدی. / ف: حرف ربط.و واو فاعلش
إِلَّا= حرف استثناء
إِبْلِيسَ = اسم علم و مستثنی
أَبَىٰ= فعل ماضی مفرد مذکر عایب (ا ب ی) مهموز الافاء ناقص و دارای اعلال به قلب و هو مستتر فاعلش
وَاسْتَكْبَرَ‌= فعل ماضی، مفرد مذکر غایب(ک ب ر)، صحیح و سالم، ثلاثی مزید من باب استفعال، معلوم، لازم.واو عطف و فعل ماضی معطوف به ابی
وَكَانَ = و حالیه یا اعتراضیه+ فعل ناقصه از ریشه ک و ن و دارای اعلال به قلب و هو مستتر اسمش
مِنَ الْكَافِرِ‌ينَ= جارو مجرور و خبر کان.