درس بیست و نهم تکمیلی(بررسی آیات 80 تا 83 سوره بقره)

[هندیانی]

سلام قرآن دوستان عزیز
حالتون که خوبه خداروشکر
امروز ان شاءالله به بررسی آیات 80 تا 84 سوره ی بقره می پردازیم:



وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ‌ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَةً ۚ قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللَّـهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللَّـهُ عَهْدَهُ ۖ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٨٠﴾ بَلَىٰ مَن كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ‌ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٨١﴾ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٨٢﴾ وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَ‌ائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّـهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْ‌بَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِ‌ضُونَ ﴿٨٣﴾

[هندیانی]

نگرشی بر واژه های ایات


«لن ‏تمسّنا»: هرگز چيزى به ما نخواهد رسيد.
«فلن يخلف»: هرگز تخلّف نخواهد ورزيد.

درمورد واژه «ويل»، عدّه ‏اى گفته ‏اند: منظور، شكنجه و عذاب دردناك است؛ و دسته‏ اى نيز معتقدند كوهى از آتش است كه در دوزخ قرار دارد.
از پيامبر گرامى (ص) نقل كرده ‏اند كه فرمود:
«انّه واد فى جهنّم يهوى فيه‏الكافر اربعين خريفاً قبل اَن يبلغ قعره.»
«ويل» درّه بسيار ژرفى در دوزخ است كه پس از پرتاب‏ شدن انسان كافر و ستمكار در آن، چهل سال طول مى‏ كشد تا به اعماق آن برسد.
به هر حال، اين واژه تكان‏ دهنده، هماره در موقعيتهاى خطرناك و يا در اوج اندوه و دريغ و شدّت مصيبت و رنج، بر زبان جارى مى‏ شود.

درمورد واژه «سيّئه»، ديدگاهها متفاوت است:
عدّه ‏اى بر اين اعتقادند كه منظور، شرك و شرك گرايى است؛
و دسته‏ اى برآنند كه مقصود، گناه بزرگى است كه كيفر آن آتش دوزخ است.
از ديدگاه ما، نظر اوّل درست است؛ زيرا آتش جاودانه‏ ى كه در آيه شريفه از آن سخن رفته، با شرك و شرك گرايى هماهنگ است.


«اخذنا»: گرفتيم.
«يتامى‏»: كودكان پدر ازدست ‏داده.
«مساكين»: بينوايان.

(مجمع البیان)

[هندیانی]

وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ‌ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَةً ۚ قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللَّـهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللَّـهُ عَهْدَهُ ۖ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٨٠﴾

خب در این ایه ببینیم چه نکته هایی وجود دارد

واو واو عاطفه هست. نسبت به آیه ی قبل

لن تمسنا النار
نکته ای که در این جا هست. اثریست که لن بر روی فعل مضارع میگذاره و ببینیم لن چکار میکند؟
لن یکی از حروفهاییست که فعل مضارع را نصب میدهد و و معنی فعل مضارع را هم نفی ابد میکند. البته بعضی از نحوییون نفی ابد را قبول ندارند.
در اینجا معنی جمله می شود
هرگز نخواهد رسید ما را اتش.

فعل و مفعول و فاعل اسم ظاهر

إلا داریم که قاعده ی إلا این بود که اصولا سمت راست إلا منفی و سمت چپ إلا جمله ی مثبت معنا میشود.

در مورد إلا دوست خوبمون باتو گل مریم عزیز تاپیک استثناء رو گذاشته اند که میتونید ملاحظه کنید.

ایاما معدودة: ایاما ظرف زمان و منصوب هست. معدودة هم صفته برای ایاما

عند الله شبه جمله هست و شبه جمله ها باید به یک چیزی تعلق داشته باشند تا معناشون کامل شود و ابهام برطرف
حالا باید ببینیم عند الله که شبه جمله از نوع ظرف هست، به چی تعلق دارد.
عند ظرف مکان و منصوب به جمله ی إتخذتم تعلق داره و پس جمله ی فعلیه می شود. و الله مضاف الیه و مجرور

عهدا مفعول به و منصوب

فاء حرف عاطفه و
لن یخلف باز مثل لن تمسنا

ام حرف عطف

ترجمه ی آیه و ترکیب جملات فعلیه را بنویسید لطفا:

[عزیزانی]

وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ‌ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَةً ۚ قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللَّـهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللَّـهُ عَهْدَهُ ۖ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٨٠﴾


وگفتند هرگز نخواه رسید ما را آتش مگر روز هایی شمرده شده(چند روزی)
بگو: آیا گرفتید نزد خداوند پیمانی را - پس هر گز خلاف نمی کند خدا پیمانش را
یا می گویید (میبندید)بر خدا آنچه را که نمی دانید.


قالوا:فعل ماضی مبنی بر ضم-واو ضمیر بارز فاعل

لن تمسّ:مضارع منصوب به لن ناصبه -هو مستتر فاعل

قل:فعل امر حاضر مبنی بر سکون -انت مستتر وجوبی فاعل

اَِ +اتّخذتم:همزه استفهامی +فعل ماضی مبنی بر سکون-تم ضمیر بارز فاعل

لن یخلف:مضارع منصوب به لن ناصبه -هو ضمیرمستتر فاعل

تقولون:فعل مضارع مرفوع علامت رفع نون عوض رفع-واو ضمیر بارز فاعل

لا تفعلون:مضارع منفی به لای نافیه- واو ضمیر بارز فاعل

[هندیانی]

بَلَىٰ مَن كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ‌ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٨١﴾

بلی یکی از حروف جواب هست
حروف جواب ( تصدیق ) شامل نعم، بَلَـی، إی، أجَـل هستند.

من اسم شرط جازم هست ولی چون سر فعل شرط کسب که ماضی هست اومده فقط معنای فعل رو مضارع می کند

جواب شرط فاولئک هست. چون اولئک اصحاب النار جمله ی اسمیه هست و نمیتونست فعل شرط واقع بشه جواب شرط اومده و به شرط اومدن فاء بر سرش.


لطفا این ایه شریفه نیز ترجمه شود همراه با ذکر جملات اسمیه و فعلیه و ارکان ان ها.

[هندیانی]

وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ‌ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَةً ۚ قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللَّـهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللَّـهُ عَهْدَهُ ۖ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٨٠﴾

وگفتند هرگز نخواهد رسید ما را آتش مگر در روز هایی شمرده شده(چند روزی)
بگو: آیا گرفته اید نزد خداوند پیمانی را ؟ - پس هرگز خلاف نخواهد کرد خدا پیمانش را.
یا می گویید (دروغ میبندید)بر خدا آنچه را که نمی دانید.

وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ‌ إِلَّا أَيَّامًا مَّعْدُودَةً ۚ قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللَّـهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللَّـهُ عَهْدَهُ ۖ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّـهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿٨٠﴾

وگفتند هرگز نخواه رسید ما را آتش مگر روز هایی شمرده شده(چند روزی)
بگو: آیا گرفتید نزد خداوند پیمانی را - پس هر گز خلاف نمی کند خدا پیمانش را
یا می گویید (میبندید)بر خدا آنچه را که نمی دانید.
قالوا:
لن تمسنا:
قل:
اتخذتم:
لن یخلف:
تقولون:
لا تفعلون:

سلام مسافر عزیز
ممنون لطف کردید.

در ترجمه چند مورد رعایت نشده بود که در اصلاحیه آیه با رنگ مشکی نوشته شده.

قول علی دروغ بستن

[عزیزانی]

بَلَىٰ مَن كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ‌ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٨١﴾

بله-هرکس کسب کند بدی را و
احاطه کند او را گناهش
پس آنان اهل آتشند
آنها در آن جاودانند.

جملات اسمیه:
من کسب سیئه :من مبتدا-کسب خبر از نوع جمله فعلیه

اولائک اصحاب النار:اولائک مبتدا - اصحبoخبر النار مضاف الیه

هم فیها خالدون: هم مبتدا- خالدون خبر مفرد -فیها :جار ومجرور متعلق به خالدون


جملات فعلیه:
کسب :فعل ماضی مبنی بر فتح- فاعل هو مستتر-سیئه مفعول منصوب
احاطت:فعل ماضی مبنی بر فتح -خطیئه فاعل اسم ظاهر -ه مضاف الیه

[هندیانی]

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٨٢﴾

واو عاطفه
الذین اسم موصول مبنی در محل رفع
آمنوا صله و عاید ان واو
و عطف
عملوا فعل ماضی و ..
الصالحات مفعول

یک سؤال؟

ایا ال در الصالحات اسم موصوله؟

أُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ ۖ
و
هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

دو جمله ی اسمیه هستند که
اولئک اولاء اسم اشاره و در محل رفع مبتدا و کاف هم حرف خطاب
اصحاب خبر و مرفوع
الجنة مضاف الیه و مجرور

و

هم ضمیر منفصل در محل رفع مبتدا
فیها جارو مجرور متعلق به خالدون
خالدون خبر و مرفوع علامت رفع واو

جمله ی اولئک اصحاب الجنة در محل رفع خبر برای الذین
جمله ی هم فیها خالدون خبر دوم برای اولئک

حالا با توجه به ترکیب جملات آیه ی شریفه چطور ترجمه می شود؟

[عزیزانی]

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٨٢﴾

وکسانی که ایمان آوردندوانجام دادند نیکی را آنان اهل بهشتند وایشان در آن جاودانند.

آیا ال در الصالحات اسم موصوله؟
حرف تعریف صالحات جمع صالحه =نیکی است
ال عهد زهنی

[هندیانی]

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَ‌ائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّـهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْ‌بَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِ‌ضُونَ ﴿٨٣﴾

و به یاد اور زمانی را که گرفتیم پیمان محکم فرزندان اسرائیل را (که) نپرستید مگر خدا را و به پدرو مادر نیکی کردن و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان(نیکی و احسان کردن) و بگویید برای مردم نکویی را و به پای دارید نماز را و بدهید زکات را.
سپس روی گرداندید مگر اندکی از میان شما. و حال ان که شما روی گردانندگانید.


در این آیه حروف، مصدرها، جمع ها(اسم هایی که جمع بسته شده اند) و نوع فعل ها را بنویسید؟