نامه‌هایی از امام رضا به ابن الرضا علیهماالسلام

[مهاجر]

امام رضا علیه السلام از خراسان نامه هایی را برای فرزند خود ، امام جواد علیه السلام
فرستاده است که در ادامه به دو نامه آن اشاره می کنیم:

نامه اول

محمد بن عیسی نقل می کند: در دفتر (محل کتابت و نامه نگاری) ابی عَبّاد بودم که دیدم
نامه ای را رونوشت می کند. از او پرسیدم که این نامه کیست؟ به من گفت:
این نامه امام رضا علیه السلام به فرزندش امام جواد علیه السلام است که از خراسان برای
او ارسال کرده بود. از او خواستم نامه را به من بدهد تا بخوانم. در آن نوشته شده بود:

بسم الله الرحمن الرحیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ أَبْقَاكَ اللَّهُ طَوِیلًا وَ أَعَاذَكَ مِنْ عَدُوِّكَ یَا وَلَدِ فِدَاكَ أَبُوك‏ ...
به نام خداوند بخشنده مهربان ، خداوند به تو عمر طولانی عنایت فرماید و تو را از دست دشمنانت
مصون دارد . ای فرزندم پدرت فدایت شود. اموال من از آنِ توست من برای تو اندوهبار و دلخسته‌ام
تو هم برای حفظ حیثیت و جان و مال خودت از شرور دشمن ، هر کس از چپ و راست تو آمد
او را به صله و جایزه خوشحال ساز ، دوستان و موالی و بستگان و فرزندان امام موسی و جعفر
را برای قرابت آن دو بزرگوار به مال فراوان، صله رحم کن و از نیکان دودمان آنان دختری با اراده برگزین ،
بخیل و ممسک نباش و با او ازدواج نما. خداوند در قرآن می‌فرماید:

هر کس به خداوند قرض دهد خداوند آن را چند برابر به او بر می‌گرداند . (245/بقره) و نیز می‌فرماید :
هر کس به زن و فرزند و کسان خود وسعت بدهد خداوند به او وسعت و نعمت عنایت فرماید
و هر کس از رزق و روزی خود که خداوند به او عنایت فرموده انفاق کند ،
خداوند بر وسعت و نعمت و رزق او می‌افزاید. (7/طلاق) … ای فرزندم پدرت فدایت گردد
این پدر تست که دل به چیزی نبست ، تو هم چنان باش.[1]

نامه ای دیگر

شیخ صدوق ره در عیون الاخبار از بزنطی نقل می کند:
حضرت رضا علیه‌السلام نامه‌ای برای فرزند گرامیش حضرت جواد الائمه علیه ‌السلام نوشت و به مدینه فرستاد که من آن را خواندم. متن آن نامه بدین شرح بود:
یَا أَبَا جَعْفَرٍ بَلَغَنِی أَنَّ الْمَوَالِیَ إِذَا رَكِبْتَ أَخْرَجُوكَ مِنَ الْبَابِ الصَّغِیر ...

فرزندم به من خبر داده‌اند که چون از منزل بیرون می‌روی غلامانت بخل و حسادت می‌ورزند تا چیزی از تو به کسی نرسد. برای همین تو را از درب کوچک اندرونی بیرون می برند تا مبادا کسی از تو بهره‌مند گردد. این نامه را به تو می‌نویسم، به همان حقی که بر تو دارم قسمت می‌دهم با رفت و آمد از درب بزرگ بیرونی و عمومی؛ رفت و آمدت را علنی و آشکار کن و هنگام خروج از خانه ، درهم و دینار همراه خود بردار تا اگر کسی از تو درخواستی کرد ، به او چیزی ببخشی و مردم از خیر تو بهره‌مند شوند و به عطایای تو خوشحال و مسرور گردند و دوستدار تو باشند.
جواد عزیزم! اگر عموهایت از تو چیزی بخواهند به هر یک کمتر از پنجاه اشرفی نبخش! و اگر عمه‌هایت از تو درخواستی کنند به هر کدام از آنها کمتر از بیست و پنج اشرفی نده! ولی نسبت به زیادتر از آن خود دانی و بدان با بخششی که می کنی ، حق تعالی مرتبه‌ات را بلند گردانده و تو را محبوب خویشاوندانت می گرداند. در بذل و بخشش مداومت کن و از فقر و تهی‌دستی ترسی نداشته باش.[2]



پی نوشت:
1. مكاتیب الأئمة علیهم السلام، ج‏5، ص 258
2. کافی ج4 ص43