امام صادق(ع) و اقدامات وى

آنچه به دوره امامت‏ حضرت امام صادق(ع) ويژگى خاصى بخشيده،استفاده از علم بيكران امامت، تربيت دانش طلبان و بنيان گذارى ‏فكرى و علمى مذهب تشيع است. در اين باره چهار موضوع قابل توجه ‏است:

الف- دانش امام.

ب- ويژگى ‏هاى عصر آن حضرت كه منجر به حركت علمى و پايه ريزى ‏نهضت علمى شد.

ج- اولويت‏ها در نهضت علمى.

د- شيوه‏ ها و اهداف و نتايج اين نهضت علمى.

الف- دانش امام

شيخ مفيد مى ‏نويسد: آن قدر مردم از دانش حضرت نقل كرده ‏اند كه به ‏تمام شهرها منتشر شده و كران تا كران جهان را فرا گرفته است و از احدى از علماى اهل‏بيت عليهم السلام اين مقدار احاديث نقل‏ نشده است ‏به اين اندازه كه از آن حضرت نقل شده. اصحاب حديث،راويان آن حضرت را با اختلاف آرا و مذاهبشان گردآورده و عددشان‏ به چهار هزارتن رسيده و آن قدر نشانه‏ هاى آشكار بر امامت آن‏حضرت ظاهر شده كه دلها را روشن و زبان مخالفان را از ايراد شبهه لال كرده است. (11)

سيد مؤمن شافعى نيز مى ‏نويسد: مناقب آن حضرت بسيار است تا آن‏جا كه شمارشگر حساب ناتوان است از آن. (12)

ابوحنيفه مى‏ گفت: من هرگز فقيه‏تر از جعفربن محمد نديده ‏ام و او حتما داناترين امت اسلامى است. (13)

حسن بن زياد مى ‏گويد: از ابوحنيفه پرسيدم: به نظر تو چه كسى درفقه سرآمد است؟ گفت: جعفربن محمد. روزى منصور دوانيقى به من‏گفت: مردم توجه زيادى به جعفربن محمد پيدا كرده ‏اند و سيل جمعيت ‏به سوى او سرازير شده است. پرسشهايى دشوار آماده كن و پاسخ‏هايش ‏را بخواه تا او از چشم مسلمانان بيفتد. من چهل مسئله دشوار آماده كردم. هنگامى كه وارد مجلس شدم، ديدم امام در سمت راست‏ منصور نشسته است. سلام كردم و نشستم. منصور از من خواست‏ سوالاتم‏ را بپرسم. من يك يك سؤال مى ‏كردم و حضرت در جواب مى ‏فرمود: درمورد اين مسئله، نظر شما چنين و اهل‏ مدينه چنان است و فتواى خود را نيز مى ‏گفتند كه گاه موافق و گاه مخالف ما بود. (14)
- ارشاد مفيد، ص 254.

12- منتهى الامال، ج 2، ص‏139.

13- الامام الصادق و ابوزهره، ص 224; جامع المسانيد، ص 222.

14- منتهى الامال، ج 2، ص 140.