وَإِذْ نَجَّيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ ۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَاءٌ مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ ﴿٤٩﴾
«نجّيناكم»: شما را نجات داديم. اين واژه از «تنجيه» به معناى «نجات دادن» گرفته شده و با واژه هاى «انجاء» و «تخليص» به يك معنا است. در فرهنگ عرب، به مكان بلند و رفيع نيز «نجوه» گفته شده است؛ چرا كه اگر كسى بر بلندى صعود كند، از بسيارى از گزندها و زيانها محفوظ مى ماند.
برخى ميان «تنجيه» و «انجاء» تفاوت اندكى گذاشته اند؛ و مى گويند واژه نخست به مفهوم «نجاتب خشيدن بعد از سقوط در گرداب گرفتارى و هلاكت» است، امّا واژه دوّم به معناى «رهايى بخشيدن پيش از افتادن به ورطه گرفتاريها و رنجها» است.
«آل» با «اهل» به يك معنا و از يك ريشه اند؛ زيرا مصغّر «آل»، «اُهيل» است. امّا برخى واژه «آل» را مستقل دانسته اند و معتقدند كه «اهل»، معناى گسترده ترى دارد، به همين جهت است كه مى گوييم: اهل شهر، اهل روستا و ...؛ ولى «آل» به خاندان و در نهايت به فاميل گفته مى شود.
«فرعون» نام و عنوان عمومى شاهان مصر بوده، همانگونه كه «قيصر» و «كسرى» و «خاقان» و «تُبّع» به ترتيب عناوين شاهان روم، ايران، ترك و يمن بوده است.
«يسومونكم»: «شما را به كارهاى سخت و طاقت فرسا وامى داشتند و به خفّت و خوارى مى افكندند». اين واژه از فعل «سام» برگرفته شده كه وقتى لازم بكار رود، به معناى «بيرون رفتن چهارپا به چراگاه» است و هنگامى كه متعدّى باشد، به مفهوم «واداشتن اجبارى به كارى سخت و طاقت فرسا» است.
«سوءالعذاب»: «عذابى سخت و دردناك».
«يستحيون»: زنده مى گذاردند.
«بلاء» به مفهوم آزمايش است كه گاه با ارزانى داشتن نعمت و زمانى با عذاب و گرفتارى همراه است.(مجمع البیان)
لطفا ترجمه ی آیه و
إذ معنای فعل ها رو در جمله چه تغییری میدهد؟
هر قاعده ای را که دوست دارید و در این آیه وجود دارد بنویسید؟