جلسه چهارهم.نحو(افعل تفضیل)

**تسلیمی** · 2013_11_16, 03:58 PM

با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما دانشجویان محترم

عزاداریهاتون مورد قبول درگاه حق.

جلسه ی امروز به بحث " افعل تفضیل " اختصاص دارد.

**تسلیمی** · 2013_11_16, 04:14 PM

افعل تفضیل سه حالت دارد :

1- اول اینکه بدون (ال) باشد و اضافه هم نشده باشد و در این حالت مقرون به " مِن " لفظی یا تقدیری است و همیشه مفرد و مذکر است.

مثال : الأسدُ أقوی مِن الرجل / الرّجال أفضل مِن الاسد

*گاهی مِن و مجرور آن به خاطر وجود قرینه ای حذف می شوند.

مثال : أنا اکثر منک مالاً و أعَزُّ نفراً { در اینجا به مالاً و نفراً مفّضل منه گفته می شود }

* در این حالت مجرور می تواند از جنس مفّضل منه باشد و یا می تواند از جنس آن نباشد.

- الأسدُ أقوی من الرجل (غیر هم جنس)

- أنتَ أکرمُ من أخیک (هم جنس)

*اگر مجرور به " مِن " استفهام یا مضاف به استفهام باشد، تقدیم آن بر أفعل واجب است.

- ممّن أنتَ أفضلُ ؟ / مِن غلام ِ مَن أنتَ أفضلُ ؟

* فصل و جدایی بین " أفعل" و " مِن " جز به معمولش جایز نیست.

- أنتَ أحقُّ بالمیراث مِن ذوی قرباک. {بالمیراث، معمول أفعل تفضیل ست}

**تسلیمی** · 2013_11_16, 04:24 PM

2- دوم اینکه مقترن به "ال" شود که در این صورت اقتران آن به " مِن" ممتنع است و مثنی و جمع و مذکر و مؤنث می شود.

- الرجلان الافضلان و المرأتان الفضلیان.

3- سوم اینکه مضاف معرفه باشد که در این حالت هم اقتران به " مِن " ممتنع است و در آن إفراد و تذکیر و عدم آن هر دو جایز است.

- الزیدان أفضلُ أو أفضلاً الناس / مریمُ أفضلُ أو فضلی الناس

* یا مضاف به نکره باشد که در این صورت اقتران به " مِن " ممتنع و در آن إفراد و تذکیر الزامی است.

- زیدٌ اطمعُ رجلٍ / هندٌ أخبثُ إمرأةٍ

**تسلیمی** · 2013_11_16, 04:33 PM

* اگر أفعل تفضیل مضاف به نکره و معرفه باشد در این حالت واجب است که مضاف الیه از جنس مفضّل منه باشد و در

إفراد و تثنیه و جمع با آن مطابقت کند.

- الزیدان أفضلُ رجُلین / المریماتُ أفضلُ نساءٍ

*از این جهت گفته نمی شود :

- الملایکة أفضلُ البشر { بلکه باید گفت الملائکةُ افضلُ من البشر. زیرا در این حالت ملائکة باید هم جنس البشر باشد.}

**تسلیمی** · 2013_11_16, 04:44 PM

* اسم پس از افعل تفضیل بنابر تمیز بودن منصوب می شود و این در جایی است که در معنی فاعل باشد.

- أنت أکثر علماً { در اصل بوده است کثُرَ علمُکَ }

ولی بهتر است که گفته شود " أنتَ أکرمُ الناس رجلاً " زیرا درست نیست که در معنی فاعل باشد زیرا فعل نمی توان یک

بار بر " ناس " و بار دیگر بر " رجل " اضافه کرد.

ولی اگر اسم بعد از افعل تفضیل معنای فاعل ندهد مجرور به مضاف می شود.

- أنتش افضلَ رجلٍ ( زیرا افضل از أنتَ است نه از رجُل)

* اغلباً فاعل افعل تفضیل، ضمیر مستتر است.

- أکثرُ علماً (در اصل فاعل آن هو مستتر است )