درسها و پيامهايي از عاشورا

[گل مريم]

اهميت نماز

بر اهميت نماز در همه اديان به خصوص در دين اسلام تاکيد زيادي شده است.
در قرآن کريم آمده است:

الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلوةَ
(پرهيزکاران) کساني هستند که به روز غيب ايمان مي آورند و نماز را بر پاي مي دارند.
(سوره بقره آيه 3)

حضرت علي (ع) در نامه 47 نهج البلاغه مي فرمايد:
"نماز ستون دين است"

امام صادق (ع) مي فرمايد :
أَوَّلُ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ عَلَى الصَّلَاةِ فَإِذَا قُبِلَتْ قُبِلَ مِنْهُ سَائِرُ عَمَلِهِ وَ إِذَا رُدَّتْ عَلَيْهِ رُدَّ عَلَيْهِ سَائِرُ عَمَلِه
نخستين چيزى که بنده را در رابطه با آن مورد محاسبه قرار ميدهند نماز است، اگر پذيرفته شود اعمال ديگر نيز پذيرفته ميگردد و اگر رد شود ساير اعمال نيز رد مي شود.

امام حسين (ع) در عصر تاسوعا هنگامي لشکر عمر سعد تصميم به حمله مي گيرد به حضرت ابوالفضل دستور مي دهد که برو از دشمن يک شب وقت بگير تا ما به نماز و عبادت بپردازيم به راستي که من نماز را دوست مي دارم .

و در روز عاشورا هنگامي که يکي از ياران امام فرارسيدن وقت نماز را به امام يادآوري مي کند امام در حق او دعا ميفرمايد:
خداوند تو را از نمازگزاراني که به ياد خدا هستند قرار دهد.

نماز امام حسين(ع) در روز عاشورا هنگامي که دشمنان در حال حمله بودند نشان از اهميت اين فريضه مهم دارد.

[گل مريم]

ياد خدا

ذکر و ياد خدا در همه مراتب و مراحلش، امري پسنديده و مورد تاکيد اسلام است.
در آيات قرآن توصيه به ياد فراوان خدا، شده است.(اذکروا الله ذکرا کثيرا)

ياد که يک مرتبه بلند عرفاني است، آن است که انسان پيوسته خدا را در ياد داشته باشد و او را حاضر و ناظر بر خويش ببيند و در تنهاترين حالات هم او را از ياد نبرد و در شدايد و مصيبت ها و برخورداري ها و نعمت ها، ربوبيت و ولايت الهي را فراموش نکند.

زنده بودن چراغ ياد در دل هم سبب پيشگيري از گناه مي شود هم مقاومت انسان را در سختي ها و گرفتاري ها مي افزايد و هم انسان به سرمستي و غرور نمي افتد.

ذکر، هم مرحله قلبي دارد هم مرتبه زباني ذکر کامل آن است که هم زبان انسان به نام و صفات خدا گويا باشد و حمد و تسبيح بگويد هم همراه ذکر لساني قلبش متوجه ذات خداوند باشد و او را از ياد نبرد و خدا را تکيه گاه و پناهگاه و نيروبخش و بينا و شنواي کارها و حرف هايش بداند.

[گل مريم]

سيدالشهدا در بحراني ترين حالات و پيشامدها با ياد خدا آرامش مي يابد و اين اطمينان قلبي را به ياران و خانواده نيز منتقل مي کند.

خطبه هايش با نام و ياد خدا است، داغ شهيدان و شهادت بستگان زمينه ذکر خدا مي شود.

امام در روز عاشورا، در اوج سختي هاي توان سوز يک لحظه از ياد خدا غافل نبود و گويا خويش را در معرض نگاه پرمهر معبود مي ديد و پيوسته نام آن محبوب را بر زبان مي آورد.

اين که گفته اند روز عاشورا امام حسين پيوسته و مداوم، خدا را ياد مي کرد و زياد مي گفت "لا حول ولا قوة الا بالله العلي العظيم" شاهد اين ارتباط قلبي است.

وقتي کودک شيرخوارش را روي دستش به تير زدند و شهيد کردند فرمود: آن چه تحمل اين مصيبت و درد را آسان و هموار مي سازد اين است که جلوي چشم خداوند است و او مي بيند و شاهد است."هون علي ما نزل بي انه بعين الله"

از سوي ديگر غفلت از ياد پروردگار و خدا فراموشي عامل مهمي در کشيده شدن به گناهان و مفاسد و ظلم است.

امام حسين (ع) درباره سپاه کوفه که به کشتن او کمر بسته بودند روي اين نکته تاکيد فرمود که شيطان بر آنان چيره شده و خدا را از يادشان برده است:
"لقد استحوذ عليکم الشيطان فانساکم ذکرالله العظيم" و اين اقتباس از قرآن است که خداوند از ويژگيهاي حزب شيطان را خدافراموشي بر مي شمارد.

(برگرفته از آثار استاد جواد محدثي)

[گل مريم]

امر به معروف و نهي از منکر امام علي (ع) در نهج البلاغه مي فرمايد:

لاَ تَتْرُکُوا الْاءَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْيَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَيُوَلَّى عَلَيْکُمْ شِرَارُکُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلاَ يُسْتَجَابُ لَکُمْ
امر به معروف و نهي از منکر را ترک نکنيد که بدهاي شما بر شما سروري مي يابند آنگاه هر چه دعا کنيد مستجاب نشود.
(نامه 47)

امام حسين (ع) هدف و انگيزه قيام خود را اين گونه بيان مي کند:

وَاَنَّى لَمْ اَخْرُجْ اَشِرا وَلا بَطِراً وَلا مُفْسِداً وَلا ظالِماً وَانَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ اْلاصْلاحِ فِى اُمَّةِ جَدِّى صلى اللّه عليه و آله ارِيدُ اَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَاَنْهى عَنِ الْمُنْکَرِ وَاَسيرَ بِسِيرَةِ جَدِّى وَاَبى على بْنِ اَبِى طالِبٍ .

و من نه از روى خودخواهى و يا براى خوشگذرانى و نه براى فساد و ستمگرى از مدينه خارج مى گردم بلکه هدف من از اين سفر امر به معروف و نهى از منکر و خواسته ام از اين حرکت ، اصلاح مفاسد امت و احيا و زنده کردن سنت و قانون جدم رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و راه و رسم پدرم على بن ابى طالب عليه السلام است.

[گل مريم]

تاثير مال حرام امام حسين (ع) در سخنراني روز عاشورا براي لشکر عمر سعد آنها را به پيروي از خود فراخواند اما پاسخ مثبتي دريافت نکرد امام(ع) علت اين امر را خوردن مال حرام بيان مي کند:

و انما ادعوکم الى سبيل الرشاد، فمن اطاعنى کان من المرشدين و من عصانى کان من المهلکين ، و کلکم عاص لامرى غير مستمع لقولى ، قد انخزلت عطياتکم من الحرام و ملئت بطونکم من الحرام فطبع الله على قلوبکم ، و يلکم الا تنصتون ؟! الا تسمعون ؟!
...من شما (مردم کوفه) را به رشد و سعادت فرا مى خوانم ، هر کس از من پيروى کند، از رشد يافتگان است و هر کس مخالفت ورزد، از هلاک شدگان است. اينک همه شما سرکشى و عصيان و با دستور من مخالفت مى کنيد که گفتار مرا نمى شنويد،

آرى در اثر هداياى حرام که به دست شما رسيده و در اثر غذاهاى حرام که شکمهاى شما از آنها انباشته شده ، خداوند اين چنين بر دلهاى شما مهر زده است واى بر شما! چرا ساکت نمى شويد؟! چرا به سخنانم گوش فرا نمى دهيد؟!

اين مال حرام است که باعث شده است حرف حق بر دلهاي کوفيان اثر نکند.

[گل مريم]

اعلاء کلمه حق از مظاهر درخشنده حادثه کربلا و از تجليات بزرگ الهي آن ، موضوع جمع‏ کردن حسين بن علي ( ع ) در شب عاشورا اصحاب خود را و سخنراني براي آنها به آن شکل است .

بايد در نظر داشت که اين سخنراني در شب عاشورا است ، هنگامي است که عوامل محيط از هر جهت نامساعد و نا اميد کننده است . در چنين شرايطي هر سردار و رهبري که تنها مادي فکر کند جزلب به شکايت باز کردن کاري ندارد ، منطقش اين است :
افسوس که بخت با ما مساعد نشد ، تف بر اين روزگار و بر اين زندگي ،
مثل ناپلئون مي‏گويد : طبيعت با من‏ مساعدت نکرد . همه سخنانش شکايت از روزگار و اظهار يأس است . آنچه‏ که شرايط را براي او سخت تر مي‏کند اينست که زنان و فرزندان و خواهرانش‏ تا 24 ساعت ديگر اسير دست دشمن مي‏شوند . براي يک مرد غيور و فداکار اين خيلي ناگوارتر است.

در يک همچو شرائطي ديگران چه کرده ‏اند؟ ما در تاريخ مي خوانيم که " المقنع " وقتي که محصور شد و در شرائط نامساعد و نا اميد کننده ‏اي قرار گرفت اول خاندان خود را کشت بعد خودش را .

همچنين‏ است يکي از خلفاي اموي هنگام گرفتاري . تاريخ از اين نمونه ‏ها بسيار دارد .

اما حسين بن علي (ع) وقتي که شروع کرد به سخنراني ، گفت : " اثني علي‏ الله احسن الثناء ، و احمده علي السراء و الضراء . اللهم اني احمدک‏" ..
با اين همه شرايط نامساعد مادي ، دم از رضا و سازگاري با عوامل مي‏زند ! چرا ؟

چون در شرايط معنوي مساعدي زيست مي‏کند . او اعتقادا و عملا موحد و خداپرست است و به علاوه او به نتيجه نهايي کار خود آگاه است .
او هدفش‏ مثل اسکندر و ناپلئون ، جهانگيري نبود که خود را شکست خورده بداند ، هدفش اعلاء کلمه حق بود و از اين نظر کار خود را بسيار سودمند و مؤثر مي‏ديد.

(برگرفته از آثار شهيد مطهري)

   

سایت غدیر