6 مصداق صدقه که نمي‌شناسيم

[صبور]

حجت‌الاسلام والمسلمين جواد محدثي

بـا شـنـيـدن كـلمـه صدقه، ذهن‌ها فورى سراغ كمك مالى به تهيدستان يا

انداختن سكه و اسكناسى در صندوق صدقات و امثال آن مي‌رود. ولى اين‌، تنها

شكل‌ عملى صدقه نيست. مي‌توان اهل صدقه بود، بى‌آنكه پول خرج كرد. البته

كمك‌هاى مالى، جاى خاصى دارد كـه در هـر حـال و هـرجـا خوب است. اما

مهم، توجه به وسعت نيكى است. و در اين‌باره مي‌توانيم از گفتار پيشوايان

الهام بگيريم. از رسـول خـدا نـقـل شـده اسـت كـه فـرمـودند: إِنَّ عَلَى كُلِّ

مُسْلِمٍ فِي كُلِّ يَوْمٍ صَدَقَةً؛ هـر مـسـلمـان هـر روز بـايـد صـدقـه‌اى بـدهـد. وقتى

پيامبر چنين فرمودند، برخى از اصحاب، با شگفتى پرسيدند:

[صبور]

- يا رسول‌الله! چه كسى طاقت و توان اين كار را دارد؟

حضرت براى رفع ابهام و توضيح بيشتر، و براى اين‌كه صدقه را تنها در انفاق

مالى خلاصه نكنند، فرمودند:

1- برطرف‌كردن عوامل اذيت از راه مردم، صدقه است؛

2- راهنمايى‌كردن جاهل به راه، صدقه است؛

3-عيادت‌كردن بيمار، صدقه است؛

4- امر به معروف‌كردن، صدقه است؛

5- نهى از منكر صدقه است؛

6- و پاسخ سلام‌دادن نيز صدقه است!...

شگفتا كه چه وسعتى دارد نيكى و احسان! و چه آسان است ذخيره‌سازى

عملى صالح براى روز نياز و احتياج!

   

افق حوزه

[ملکوت]

وقف از کامل ترین مصادیق صدقه




1. مهم‏ترین هدف بعثت، تزكیه نفوس و تعلیم كتاب آسمانی و حكمت است.

یكی از بارزترین مصداق تزكیه، همانا تأدیه صَدَقه می‌باشد و كامل‌ترین مصداق صدقه، وَقف است كه اصل آن ثابت و فرع آن با دوام اصل مزبور، جاری خواهد بود و هیچ صدقه چون وقف، چنین مزیّت جاودانه را واجد نیست. اطلاق صدقه بر وقف، حبس، سُكنا، عُمرا، رُقبا، و نیز بر زكات مال و زكات فطر و نظایر آن، برای آن است كه امور مزبور نشانه صداقت ایمان و صدق مُتَصدّق و واقف می‏باشد.

[ملکوت]

خدا دریافت کننده صدقه



2. فضیلت صَدَقه كه وقفْ مصداق بارز آن است، در این است كه خداوند شخصاً او را می‌پذیرد و دریافت می‌نماید؛ چنان‌كه فرمود: (ألَم‌یَعْلَموا أنّ الله هو یقبل التوبة عن عباده و یأخذ الصدقات) [1]؛
3. چون صدقه كه وقفْ فردِ كاملِ آن می‏باشد، پاک کننده روح و نفس از ناپاکی ها و پلیدی هاست ، امید آن خواهد بود كه چنین پاکی، توانای ادراك صحیح وحی الهی باشد.

[ملکوت]

بطلان صدقه بر اثر منّت و اذّیت

4. از آن جهت كه صدقه و وقف كه مصداق بارز آن است، بسیار ظریف و شفّاف می‏باشد، با اندک غبار منّت و گرد اَذیّت، غبارین شده و شایسته صعود به بارگاهی كه جز اعمال خالص، چیزی به اوج عروج آن بار نمی‏یابد نخواهد بود؛ لذا ندای قرآن مجید چنین است: (یا أیّها الذین امنوا لاتبطلوا صَدَقاتِكم بالمَنِّ و الأذی).[2]

5. چون صدقه جاری از آثار سودمند می‌باشد و تا برقرار است، روح صاحب آن در دار القرار، مرهون رحمت و عنایت خداوند متعال قرار خواهد گرفت همانگونه که فرمود : (... و المتصدّقین و المتصدّقات ... أعَدّ الله لهم مغفرةً و أجراً عظیماً)

6. چون اثرِ نافِع صَدَقه كه وقف مصداق روشن آن می‏باشد، همانند دیگر واقعیت های دینی، هنگام احتضار ظاهر می‏شود، محرومان از چنین فیض فوز آوری، درخواست بازگشت به دنیا را برای جبران این مافات مطرح می‌كنند.

[ملکوت]

پیشگامی پیامبر و اهل بیت(علیهم السلام) در عمل به وقف

7. از آن جهت كه اهل بیت طهارت و عصمت صلوات الله علیهم اجمعین قرآن ناطق‌ند و در تمام حسنات، امامت امّت را به عهده دارند و قبل از دیگران به وحی الهی مۆمن و به حِكَم آن معتقد و به اَحكامِ آن عامل‌ند، لذا رسول گرامی(صلّی الله علیه وآله وسلّم)و اهل بیت معصوم آن حضرت(علیهم‌السلام) اقدام به وقف كرده‌اند.

حضرت صدیقه كبرا، فاطمه زهرا صلوات الله علیها اموالی را وقف فرموده و تولیت آن را به حضرت امیر المۆمنین(علیه‌السلام) آنگاه به امام مجتبی حسن بن علی(علیهماالسلام) سپس به سیّد شهداء حضرت حسین بن علی(علیهماالسلام) و بعد از آن حضرت به فرزند بزرگ‏تر كه علوی و فاطمی باشد، نه علوی محض سپرد.[3]

[سجادی]

به نام خدا
صدقه می تواند خیلی چیزها باشد ؛ اینکه عابری از تو آدرسی بپرسد و تو پاسخش دهی ،
می تواند ، برداشتن پوست موزی باشد که از پیادرو برش می داری .
می تواند ،پاک کردن کفش بابا باشد یا شستن ظرف های منزل ...
هر کار مباحی که تو نیت کنی فقط به خاطر گل روی خدا ... می تواند صدقه باشد برای تو و اموات تو .