گل مريم

نوشته اصلی توسط صبور

3. وظايف مستمعان

از مردمي كه نه در سلك علما هستند و نه در زمرة دانشجويان، با ظرافتي خاص به «مستمعين» ياد شده است، تا بفهمانند اگر كسي از دو گروه مذكور نيست براي سعادتمندي راهي جز گوش سپردن و متابعت از راه‌شناسان ندارند. وظيفه خطير و راه منحصر هدايت اين گروه در دو عنوان كلي بدين شكل بيان گرديده است:

أ. اِتّباع: اقتضاي معناي متابعت، حركت همراه با ميل و اراده در پشت‌سر كسي يا چيزي است؛ خواه در عمل تابع او گردد يا در فكر و نظر، بنابراين نخستين وصف از ويژگي‌هاي انتظار راستين اهل استماع آن است كه با ميل و رغبت در پي دين‌شناسان و عالمان ربّاني كه مقصدو مقصود اوامر معصوم(علیهم السلام) را مي‌شناسند حركت كنند و از مسير نوراني قرآن و عترت منحرف نشوند: و علي المستمعين بالاتّباع.

ب. موعظه: واژه موعظه به معناي ارشاد به حق از راه تذكرهاي مفيد و اثرگذار است؛ ليكن به قرينه مقام و نيز قرائن لفظي چون «مستمعين» و «اتباع» چنين فهميده مي‌شود كه موعظه در اينجا به معناي «اتعاظ» يعني پندپذيري و قبول ارشاد است. بر اين اساس منتظران مستمع بايد قلب خويش را بر سخنان حكيمانه عالمان ربّاني كه برگرفته از معارف ناب قرآن و عترت است بگشايند: والموعظة.