موضوع: معارفی از سوره های قرآن (جزء بیست و هفت)

مـــعــارف قــــرآن
جــلــد 6
نــویـــسـنــده: جــمــعــے از نــویــســنــدگـان
فــــصــــل سوم
مــعــارفــے از جزء 27



معارفی از سوره های
طور, نجم, قمر, الرحمن, واقعه, حدید

---

اصناف سه گانه مردم

---

آيات اين سوره(سوره واقعه) نگاهى نيز به تعداد كميّت «اصحاب يمين» و «پيشتازان» در امتهاى قبل و امت آخر الزمان دارد. «پيشتازان» در امتهاى سابق گروه زيادى بوده و در امت اسلام نسبت به آنها اندك مى‌باشند. زيرا امتهاى سابق بسيار بوده و مجموع پيامبران، اوليا و صلحا در آنان در قياس با امت اسلام به طور طبيعى بيشتر است؛ و اما «اصحاب‌ يمين» گروه زيادى از امتهاى سابق و گروه زيادى از امت اسلام هستند.
پس در مجموع امتهاى سابق هم «پيشتازان» گروه زيادى است و هم اصحاب يمين و در امت اسلام به تنهايى گر چه «پيشتازان» به نسبت مجموع امتهاى سابق نيست، ولى اصحاب يمين در اين امت به تنهايى متناسب با مجموع اصحاب يمين در امتهاى سابق است و از اينجا معلوم مى‌شود كه امت اسلام نسبت به هر يك از امتهاى سابق برتر بوده و تعداد پيشتازان و اصحاب يمين در اين امت از تعداد آنان در هر امت ديگرى بيشتر است و شايد از اين روست كه قرآن امت اسلام را برترين امت شمرده است.

ادامه: مطهّرون‌

1398/07/01
https://t.me/shahrenuraniquran

---

مطهّرون‌

---

«انَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فى‌ كِتابٍ مَكْنوُنٍ لا يَمَسُّهُ الّا الْمُطَهَّروُنَ.»
به حق كه آن قرآن كريم است، در كتابى محفوظ جاى دارد و جز پاكان بدان دست نيابند.

اين آيه در مقام تجليل قرآن است و آن را كريم معرّفى مى‌كند.
قرآن كريم يعنى كتابى كه در نزد خدا عزيز و محترم است، صفات پسنديده دارد و سودمند است.
دستيابى به قرآن‌ با توجه به محتواى عميق معارف قرآن در ابعاد مختلف آن، همه مردم نمى‌توانند به عمق عظمت آن دست يابند. تنها افرادى مى‌توانند همه حقايق آن را دريابند كه از طهارت روحى و باطنى كامل برخوردار بوده، از صفات رذيله دورى جسته‌اند و خداوند دلهايشان را از هرگونه رجس، پليدى، گناه و شرك پاك كرده و قلبشان را شايسته درك مفاهيم عالى قرآن نموده است. اينان جز ملائكه و امامان معصوم نيستند. زيرا در قرآن، اين دو گروه به عنوان پاكان معرفى شده‌اند. در توصيف ملائكه آمده است كه آنان هيچ‌گاه اوامر پروردگارشان را زير پا نگذاشته و عصيان نمى‌كنند.

ادامه دارد...

1398/07/02
https://t.me/shahrenuraniquran

---

مطهّرون‌

---

درباره اهل‌بيت عليهم السلام نيز تصريح شده كه اينان «مطهرون» مى باشند.
«انَّما يُريدُ اللّهُ لِيَذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اهْلَ‌الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً.»
خداى تعالى خواسته است تا هرگونه پليدى را از شما اهل‌بيت دور كند و كاملًا شما را پاك سازد.

البته مفهوم اين سخن اين نيست كه ديگران از دستيابى به آن به كلى محرومند، زيرا همانطور كه مى‌دانيم قرآن داراى مراتب و بطون مختلف است و هر كس به مقدار عقل و ايمان و طهارت باطنى خود، مرتبه‌اى از آن را درك مى‌كند و تنها كسانى كه هيچ بهره‌اى از طهارت باطنى نبرده‌اند، از قرآن هم حظّى نمى‌برند چون ميان قرآن و خواننده آن، بايد سنخيت باشد.

ادامه:«مسّ» چيست؟

1398/07/03
https://t.me/shahrenuraniquran

---

مسّ چيست؟

---

همانطور كه مى‌دانيم قرآن داراى ظاهر و باطن است.
در مسّ ظاهر قرآن كه نوشته‌هاى آن باشد، داشتن طهارت ظاهرى يعنى طهارت از حدث لازم است و در مس باطن قرآن يعنى دسترسى به عمق حقايق و معارف آن طهارت باطنى لازم است كه آن نيز به سبب دورى از گناه و رذايل و آراسته شدن به فضائل و تقوا در انسان به وجود مى‌آيد و بدون اين طهارت هيچ‌گونه تماسى با حقيقت قرآن براى شخص حاصل نمى‌شود.

---

مفاد آيه‌

---

آيا اين آيه به زبان نفى سخن مى‌گويد يا به زبان نهى؟
يعنى آيا ناپاكان را از دست زدن به كلمات قرآن نهى مى‌كند و يا دست‌يابى نااهلان به قرآن را نفى مى‌كند؟
در جواب بايد گفت، آيه هر دو هدف را دنبال مى‌كند؛
از طرفى ناپاكان ظاهرى- كه وضو، غسل و تيمم ندارند- را از دست زدن به كلام خدا نهى مى‌كند و از سوى ديگر دست يافتن ناپاكان باطنى به تعاليم و معارف بلند آن را نفى مى‌كند؛ بدين معنا كه آنان هر چه بكوشند باز نمى‌توانند به حقيقت آن برسند و معارفش را دريابند.

ادامه: نور ایمان

1398/07/04
https://t.me/shahrenuraniquran

---

نور ايمان‌

---

«يَوْمَ يَقوُلُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذينَ امَنوُا اْنظُروُنا نَقْتَبِسْ مِنْ نوُرِكُمْ قيلَ ارْجِعوُا وَراءَكُمْ فَالَتمِسوُا نوُراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ.»
روزى كه مردان و زنان منافق به مؤمنان مى‌گويند: «نظرى به ما بيفكنيد تا از نور شما پرتوى برگيريم!» به آنها گفته مى‌شود: «به پشت سرِ خود باز گرديد و كسب نور كنيد!» در اين هنگام ديوارى ميان آنها زده مى‌شود كه درى دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب!

واژه‌ها
_«انظرونا» از مصدر «النَّظَر» به معناى انتظار و مهلت دادن است.
_«نقتبس» از «قَبَس» يعنى شعله آتشى كه براى روشن كردن به دست مى‌گيرند و اقتباس يعنى طلب روشنايى كردن.
_«سور» به معناى ديوار دور شهر است.
_«باطنه» يعنى داخل آن و
_«ظاهره» يعنى خارج و بيرون آن.
از سياق آيه استفاده مى‌شود كه در قيامت ظلمت همه جا را فرا گرفته و همه افراد به سوى منزلگاه دائمى خويش در حركتند.
كسانى كه ايمان آورده و در عمل به ايمان خويش پايبند بوده‌اند، خداوند براى آنان نور قرار داده تا جلو و سمت راست را براى آنان روشن گرداند. منافقان كه كفر، باطن آنها را سياه كرده، در آن ظلمت گسترده به مؤمنان التماس مى‌كنند كه:
مهلتى دهيد تا ما از روشنايى شما قبس و شعله‌اى برگيريم و مؤمنان جواب دهند كه اين جهان جاى كسب نيست، اگر مى‌خواهيد نورى كسب كنيد به دنيايى كه پشت سر گذاشته‌ايد برگرديد و نور بگيريد؛ و آن هم محال است.

ادامه:دژ ایمان

1398/07/06
https://t.me/shahrenuraniquran

دژ ایمان

---

منافقان چون در دنيا خود را در صف مؤمنان جا زده بودند، در آخرت نيز مى‌خواهند همچنان همراه آنان باشند و از نور ايمان آنان بهره گيرند، ولى به ناگاه ديوارى بين آنان و مؤمنان فاصله مى‌اندازد.
مؤمنان درون آن و منافقان پشت آن ديوار قرار مى‌گيرند.
درون آن رحمت، مغفرت و نعمت است و پشت آن عذاب، قهر و آتش؛ و اين ديوار در حقيقت تجسم همان ايمانى است كه در دنيا سبب فاصله بين مؤمنان و منافقان شده بود. اين ديوار- به شكل دژى است كه مؤمنان در داخل آن قرار دارند و منافقان در خارج آن- داراى درى است كه منافقان به وسيله آن مى‌توانند مؤمنان را ببينند كه چگونه در شادى به سر مى‌برند و همين سبب حسرت بيشتر آنها مى‌شود. منافقان اجازه ورود از اين در را ندارند؛ زيرا آنها در دنيا كه جاى اختيار بود، خود حاضر به ورود به دايره ايمان نبودند.

ادامه: حصن توحيد

1398/07/07
https://t.me/shahrenuraniquran

---

حصن توحید

---

با توجه به بيان بالا(دژ ایمان)، انطباق اين آيه شريفه با حديث شريف قدسى كه فرمود:
«لا الهَ الَّا اللَّهُ حِصْنى‌ فَمَنْ دَخَلَهُ امِنَ مِنْ عَذابى‌.»
كاملًا روشن مى‌شود.
بنابراين «لا اله الا الله» كه همان توحيد باشد ديوار دژى است كه بين مؤمنان و منافقان‌است و مؤمنان وارد آن‌شده‌اند ولى‌منافقان پشت‌آن مانده و در معرض عذابند.

---

مصائب و بلايا

---

«ما اصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فِى الارْضِ وَ لا فِى انْفُسِكُمْ الَّا فى‌ كِتابٍ مِنْ قَبْلِ انْ نَبْرَأَها انَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيرٌ لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‌ مافاتَكَمْ وَ لا تَفْرَحوُا بِما اتيكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ»
هيچ مصيبتى در زمين و نه در وجود شما روى نمى‌دهد مگر اينكه همه آنها قبل از آنكه زمين را بيافرينيم در لوح محفوظ ثبت است؛ و اين امر براى خدا آسان است! اين به خاطر آن است كه براى آنچه از دست داده‌ايد تأسف نخوريد، و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشيد؛ و خداوند هيچ متكبر فخر فروشى را دوست ندارد.

ادامه:معناى مصيبت‌

1398/07/08
https://t.me/shahrenuraniquran

---

معنای مصیبت

---

مصيبت از مصدر «اصابه» به معناى برخورد تير به هدف است و به هر واقعه يا حادثه‌اى كه به انسان اصابت كند گفته مى‌شود خواه خير باشد يا شرّ، لكن از آنجا كه اين كلمه بيشتر در وقايع ناخوشايند استعمال شده هرگاه به طور مطلق استعمال شود، بلا و گرفتارى از آن به ذهن مى‌آيد.

---

كلمه مصيبت

---

در این آیه
«ما اصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فِى الارْضِ وَ لا فِى انْفُسِكُمْ الَّا فى‌ كِتابٍ مِنْ قَبْلِ انْ نَبْرَأَها انَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيرٌ لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‌ مافاتَكَمْ وَ لا تَفْرَحوُا بِما اتيكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ»

ظاهراً به معناى هر نوع حادثه، اعم از خير و شر است، زيرا در ذيل آيه دارد «تا به خاطر آنچه به شما داده شده مسرور نگرديد» و معلوم است كه فرح و سرور نتيجه حوادث خوشايند است نه ناخوشايند.

ادامه دارد...

1398/07/09
https://t.me/shahrenuraniquran

---

همه چيز به علم و اذن خداست‌

---

آیه «ما اصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فِى الارْضِ وَ لا فِى انْفُسِكُمْ الَّا فى‌ كِتابٍ مِنْ قَبْلِ انْ نَبْرَأَها انَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسيرٌ لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‌ مافاتَكَمْ وَ لا تَفْرَحوُا بِما اتيكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ»
اعلام مى‌دارد هر اتفاقى كه رخ مى‌دهد، هر خير و شرى كه براى شما پيش مى‌آيد، چه حوادثى كه در زمين است مثل نزول باران، به راه افتادن سيل، زلزله، خشكسالى و ... يا حوادثى كه در نفس شماست مثل مريضى، جراحت، مرگ و ...
همه قبل از به وجود آمدن در اين نشأه دنيا، در كتاب علم الهى مكتوب بوده است.
همچنان كه در آيه ديگر نيز تصريح مى‌كند كه هر حادثه دردناكى كه در اين جهان واقع مى‌شود، به اذن خداست.
«ما اصابَ مِنْ مُصيبَةٍ الا بِاذْنِ اللَّهِ.»
هيچ مصيبتى به شما نمى‌رسد مگر به اذن خدا.

البته مصيبت در اين آيه به معناى حوادث دردناك است و شايد از اين جهت تنها حوادث دردناك را به اذن خدا نسبت داده كه انتساب اين حوادث بر خلافت حوادث‌ خوشايند، به اذن و اجازه خدا براى غالب افراد قابل قبول نيست. آنها از آنجا كه در وهله اول معناى اين اذن را متوجه نيستند، بر خدا محال مى‌دانند كه مثلًا اذن دهد بلايى بر كسى نازل گردد با اينكه او ارحم الراحمين، عادل و ... است.

ادامه:معنای اذن

1398/07/10
https://t.me/shahrenuraniquran

---

معنای اذن

---

اما معناى اذن در اينجا رخصت دادن و مانع نشدن است نه رضايت دادن. از آنجا كه تنها مؤثر واقعى خداست و هيچ مؤثرى بدون اذن خدا صاحب اثر نيست، معناى اذن خدا اين است كه حق تعالى بين مؤثر و اثر مانع نمى‌شود؛ پس اين اذن خدا شامل همه چيز است هم نيكى‌ها و هم بديها، هم حوادث خوشايند و هم حوادث ناخوشايند و به عبارت ديگر خداوند اجازه داده كه هر اثرى از مؤثر خودش حاصل شود خواه اثرى پسنديده باشد و خواه ناپسند، و اين اذن خدا با عدالت، رحمت و ديگر صفات حسناى خداوند منافات ندارد. از طرف ديگر اذن عام الهى و علم او به آنچه اتفاق مى‌افتد، با اختيار انسانها نيز منافات ندارد. زيرا گر چه خدا مى‌داند كه هر انسانى از ايمان و كفر كدام را انتخاب مى‌كند و از اعمال خوب و بد، كدام را انجام مى‌دهد، اما از آنجا كه ما به علم خدا آگاهى نداريم و نمى‌دانيم كه خداوند چه چيز را براى ما مقدّر كرده، در انتخاب آزاديم و هر چه را خود بخواهيم انجام مى‌دهيم.

ادامه: نقش انسانها در پديد آمدن مصائب‌

1398/07/11
https://t.me/shahrenuraniquran