موارد تجزيه ى فعل

در تجزيه ى فعل، نه چيز را در نظر مى گيريم:

١- زمان فعل: ماضى، مضارع، امر
٢- صيغه ى فعل
٣- ثلاثى مجرد، ثلاثى مزيد، رباعى مجرد و رباعى مزيد و مشخص كردن نوع باب
٤- صحيح و معتل بودن فعل و انواع هر يك

صحيح: در حروف اصلى آن، حرف عله (واو، الف، ياء) وجود ندارد؛ مثل ضَرَبَ
معتل: در حروف اصلى آن، يك يا دو حرف عله وجود دارد؛ مثل: قالَ

انواع صحيح: سالم: نه مضاعف است و نه مهموز؛ مثل ضَرَبَ
مهموز: در حروف اصلى آن، همزه وجود دارد؛ مثل: أخَذَ
مضاعف: دو حرف هم جنس دارد؛ مثل: مَدَّ

٥- معرب و مبنى بودن و نوع بناء فعل
٦- لازم و متعدى بودن فعل

لازم: فعلى است كه معناى آن با فاعل تمام شود؛ مثل: جاء: آمد
متعدى: فعلى است كه معناى آن با فاعل تمام نمى شود و به مفعول نياز دارد؛ مثل:
ضَرَبَ اللهُ مَثَلاً: زد الله مثالى را.

٧- معلوم و مجهول بودن فعل
٨- متصرف و غير متصرف بودن فعل
٩- نوع اعلال