موضوع: تدبر در آیات + تصویر

كيفر رهبران و رهروان گمراهگر و گمراه:

براى آنان در آتش دوزخ بسترى است و از فراز سرشان نيز پوشش هايى از آتش شعله‏ ور است و از هر سو در محاصره آتش‏ اند.

پاداش مردم با ایمان

و كسانى كه به خدا و پيامبرش ايمان آورده و آيات او را گواهى كردند و در برابر آنها تكبّر نورزيدند و در زندگى خويش كارهاى شايسته انجام دادند، براى هميشه در بهشت خواهند بود.
به بيان روشن تر، كسانى كه به تكاليف و مقررات دينى - كه اندكى همراه با زحمت و همت و خويشتن دارى است عمل كنند - به اين نعمت جاودانه نايل خواهند شد.
گفتنى است كه تكاليف به اندازه توان و قدرت انسان است، و فراتر از توان او به وى تكليف نمى‏ گردد؛ چرا كه خداى فرزانه چنين كارهايى را نمى‏ كند.
ذكر اين نكته لازم است كه جمله «لا نكلّف» اگر خبر باشد، به اين مفهوم است كه: از ايمان آوردگان، به اندازه قدرت و توانشان تكليف خواسته است؛ و اگر جمله معترضه باشد، منظور اين است كه از ايمان آوردگان و شرك گرايان چيزى بيش از توانشان نخواسته ‏ايم. بنابر اين هرگروه بابهره ‏ورى درست و يا نادرست از قدرت و امكانات و اختيار خويش، راه بهشت را گام سپرده و يا به سوى دوزخ رفته ‏اند.

آنگاه در اشاره به نعمت گرانبهاى آرامش روح و جان و پاكيزگى از آفتهايى چون: حسدها، كينه‏ ها، بد انديشى ‏ها و دشمنى‏ ها از اين گروه مى ‏افزايد:
وَ نَزَعْنا ما فى‏ صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ
ما از دل هاى بهشتيان، آفت كينه و حسادت و عداوت را برداشته و مى ‏زداييم، به گونه ‏اى كه هيچ كسى نسبت به ديگرى - گرچه او رادر موقعيتى برتر بنگرد - حسد نمى‏ ورزد.
تَجْرى‏ مِنْ تَحْتِهِمُ الْاَنْهارُ وَقالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى‏ هَدانا لِهذا وَما كُنَّا لِنَهْتَدِىَ لَوْ لا اَنْ هَدنَا اللَّهُ‏
در حالى كه آنان در بهشت خدا قرار دارند، جويبارها از زير جايگاهها و قصرهاى پرشكوه آنان روان است، و مى ‏گويند: ستايش از آن خداست كه ما را به راه و كارى راه نمود كه چنين پاداشى را در پى داشت. خداى پرمهر بود كه راهنماى اين راه رستگارى شد و ما را به وسيله مقررات و برنامه ‏هاى ارج دار خود در خور چنين سعادت و پاداشى ساخت.
به باور برخى منظور آنان اين است كه: خدا را ستايش مى‏ كنيم كه براى استوارى ايمان در دل هايمان، ما را راه نمود.
و به باور برخى ديگر، براى پاك سازى دل ها از كينه، ما را هدايت فرمود.
و پاره‏ اى مى‏ گويند: او را ستايش مى‏ كنيم كه براى گذشتن از صراط و رسيدن به بهشت، ما را راه نمود. پس از اين ستايش ژرف و خالصانه اعتراف مى ‏كنند كه اگر لطف و نعمت گران او نبود و آنان را راه نمى ‏نمود، هرگز به چنين سعادتى نايل نمی ‏شدند.
روشن است كه اين سپاسگزارى و اعتراف نه براى انجام وظيفه و تكليف است، بلكه به منظور شادمانى و حق شناسى است و گرنه سراى آخرت ديگر جاى عمل نيست.