موضوع: چرا در قواعد درس 15 متوسطه (یخصمون) حرف (خ) کسره گرفته ؟ در حالی که به ظاهر باید فتحه بگیرد

🌹 پاسخ به سؤال کاربران🌹
"

چرا در قواعد درس 15 متوسطه (یخصمون) حرف (خ) کسره گرفته ؟ در حالی که به ظاهر باید فتحه بگیرد

"

کلمه ی مورد بحث در آیه 49 سوره یس است.

☘ما يَنظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ ﴿٤٩/یس﴾☘

پاسخ:
يَخِصِّمُونَ در اصل از "خِصَّمَ" ایجاد شده است.
که در زیر مراحل ساخت یخصمون را برایتان می نویسم.


خِصَّمَ⬅️ در اصل إخْتَصَمَ بوده⬅️طبق قاعده سوم #باب_افتعال ⬅️إخْصَصَمَ ⬅️به خاطر ادغام: "صاد" اول را ساکن کرده⬅️ إخْصْصَمَ ⬅️و بین دو حرف "خاء" و "صاد " التقاء ساکنین ایجاد شد⬇️
حرف دوم "صاد" را باید حرکت به کسره دهیم⬅️ إخْصْصِمَ ⬅️
بعد از مکسور شدن "صاد"، برای ادغام، حرکت آن را به ماقبل داده⬅️ إخْصِصْمَ⬅️ حرکت کسره "صاد" را برای رفع التقاء ساکنین به "خا" می دهیم⬅️إخِصْصْمَ⬅️ چون حرکت عین الفعل در ماضی، مفتوح است، حرکت "صاد" دوم، فتحه می شود.⬅️إخِصْصَمَ⬅️ و دو حرف صاد در هم ادغام شده ⬅️إخِصَّمَ ⬇️
با حرکت یافتن "خاء" از همزه بی نیاز شده⏪ خصَّمَ

فعل مضارع یَخَصِّمُ به فتح "خاء "

فعل مضارع یَخِصِّمُ به کسر "خاء"

در هر دو صورت "صاد"، چون عین الفعل باب افتعال است، مکسور است.
@shahrenuraniquran