موضوع: اخلاق آسمانى (سيره اجتماعى امام رضا عليه السلام)

فصل پنجم: اخلاق آسمانى (سيره اجتماعى امام رضا عليه السلام)



30: برخورد امام با فرزند



حدثنا اءبوالحسين بن محمد بن اءبى عباد و كان يكتب للرضا (عليه السلام)... ما كان (عليه السلام) يذكر محمدا ابنه الا بكنيته
يقول: كتب الى اءبوجعفر (عليه السلام) و هو صبى بالمدينه، فيخاطبه بالتعظيم و ترد كتب اءبى جعفر (عليه السلام) فى نهاية البلاغة و
الحسن.



ابوالحسن بن محمد كه كاتب امام رضا (عليه السلام) بود مى گويد:

امام رضا (عليه السلام) فرزند خود امام محمد تقى (عليه السلام) را در
حاليكه كودكى بيش در مدينه نبود، جز با كنيه اش ياد نمى كرد و مى فرمود:

پسر ابوجعفر (عليه السلام) به من اين چنين نوشته، و از او با تعظيم ياد مى
كرد و در نهايت بلاغت و زيبائى جواب نامه هايش را پاسخ مى داد.




عيوان اخبار الرضا 2: 266 ح 1

31.: احسان و نيكى امام (عليه السلام)



ابراهيم بن العباس قال:

و كان (ابوالحسن الرضا) (عليه السلام) كثير المعروف و الصدقة فى السر و اءكثر ذلك يكون منه فى الليالى المظلمة، فمن زعم اءنه راءى
مثله فى فضله فلا تصدقوه.


ابراهيم بن عباس مى گويد:

امام رضا (عليه السلام) صاحب احسان و صدقه نهانى بود و در بيشتر اوقات در شبهاى تاريك اين
عمل را انجام مى داد، و هر كسى گمان كند كه در فضيلت همانند او را ديده است هرگز او را تصديق نكنيد.



بحارالانوار 49: 91

32: انفاق امام (عليه السلام)

عن معمر بن خلاد قال:
كان اءبوالحسن الرضا (عليه السلام) اذا اءكل اءتى بصحقة فتوضع قرب مائدته فيعمد الى اءطيب الطعام مما يؤ تى به فياءخذ من كل شيئا، فيوضع فى تلك الصحفة، ثم ياءمر بها للمساكين...

معمر بن خلاد گويد:
امام رضا (عليه السلام) به هنگام خوردن غذا، سينى بزرگى برايش آورده مى شد و در كنار سفره اش قرار مى گرفت،
و آن حضرت از بهترين غذاهايى كه برايش آورده مى شد مقدارى بر مى گزيد و در آن مى نهاد، سپس آن را براى فقراء مى فرستاد.



بحارالانوار 49: 97 ح 11

33: احترام به مردم

عن ابراهيم بن العباس قال:
ما راءيت اءباالحسن الرضا (عليه السلام) جفا اءحدا بكلمة قط و لا راءيته قطع على اءحد كلامه حتى يفرغ منه و ما رد اءحدا عن حاجة يقدر عليها.

ابراهيم بن عباس مى گويد:
هرگز نديدم كه امام رضا (عليه السلام) با سخن خود كسى را برنجاند و سخن كسى را قطع كند، تا اينكه سخن خود را تمام بكند،
و هرگز حاجت كسى را كه توان اداى آنرا داشت رد نمى كرد.

عيون اخبارالرضا 2: 197 ح 7، بحارالانوار 49: 90 ح 4

34: برنامه رسيدگى به امور مردم

عن الصولى قال:
حدثتنى جدتى... و كان (عليه السلام) اذا صلى الغداة، و كان يصليها فى اءول وقت ثم يسجد فلا يرفع راءسه الى اءن ترتفع الشمس، ثم يقوم فيجلس ‍ للناس اءو يركب.

از صولى روايت شده كه گفت:

مادر بزرگم (كه مدتى افتخار خدمتكارى امام رضا (عليه السلام) نصيبش ‍ شده بود) به ما گفت: امام رضا (عليه السلام) پس از خواندن نماز صبح در اول وقت، سر به سجده مى گذاشت، تا هنگامى كه آفتاب بالا مى آمد، سپس براى رسيدگى به امور مردم (و بر طرف نمودن حوائج آنان ) مى نشست و يا سوار شده پى كارهاى ديگر مى رفت.

بحاالانوار 49: 90 ضمن ح 2

35: مهمان نوازى امام (عليه السلام)



عبيد بن اءبى عبدالله البغدادى عمن اءخبره قال:
نزل بابى الحسن الرضا (عليه السلام) ضيف و كان جالسا عنده يحدثه فى بعض الليل فتغير السراج، فمد الرجل يده ليصلحه فزبره اءبوالحسن (عليه السلام) ثم بادره بنفسه فاءصلحه ثم قال (عليه السلام):
انا قوم لانستخدم اءضيافنا.

عبيد بن ابى عبدالله بغدادى از شخصى نقل مى كند كه گفت:

در محضر امام رضا (عليه السلام) بود كه ميهمانى بر او وارد شد، هنگامى كه امام با ميهمان مشغول صحبت بود، شعله چراغ تغيير كرد.
ميهمان دستش را دراز كرد تا آن را اصلاح كند، امام (عليه السلام) او را از اين كار باز داشت و خودش آن را اصلاح نمود، سپس فرمود:

ما مردمى هستيم كه ميهمانان خود را به كار نمى گماريم.

36: امام و نصيحت زمامدار

قال المفيد:
كان الرضا على بن موسى (عليه السلام) يكثر وعظ الماءمون اذا خلابه و يخوفه و يقبح له ما يركبه من خلافه و كان المامون يظهر قبول ذلك منه و يبطن كراهيته و استثقاله.

مفيد عليه الرحمه مى گويد:
امام رضا (عليه السلام) هنگامى كه با ماءمون خلوت مى كرد او را زياد موعظه مى نمود و از خدا مى ترساند، و كارهاى خلافى را كه مرتكب مى شد. تقبيح مى نمود.
و ماءمون در ظاهر اظهار قبول كرده و ناراحتى و سنگينى آن را پنهان نمود.


بحارالانوار 49: 308 ح 18