ادان صبح ماه رمضان

[صبور]

باسلام
با آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما

سوال من در رابطه با افق قم وتقاوتش با افق تهران هست. افق قم و تهران 2دقیقه تفاوت دارد، 2دقیقه عقب تر است اما چند سالیست که در ماه رمضان اذان صبح قم حدود 8 دقیقه دیرتر از تهران پخش میشود !!؟ اما اذان مغرب همزمان با افق تهران پخش میشود!؟
میشه علت این امر رو بیان کنید.
باتشکر

[معمار]

باسلام
با آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما

سوال من در رابطه با افق قم وتقاوتش با افق تهران هست. افق قم و تهران 2دقیقه تفاوت دارد، 2دقیقه عقب تر است اما چند سالیست که در ماه رمضان اذان صبح قم حدود 8 دقیقه دیرتر از تهران پخش میشود !!؟ اما اذان مغرب همزمان با افق تهران پخش میشود!؟
میشه علت این امر رو بیان کنید.
باتشکر

سلام متن زیر را با حوصله بخوانید تا جواب را دریافت کنید

چند سالی است، ماه مبارک رمضان در فصل گرم سال و انقلاب تابستانی قرار گرفته و نکته قابل توجه در این خصوص اختلاف زمان اذان هاست که مخصوصا در مورد شهرهای نزدیک به هم احساس می شود. به طور مثال اذان قم بر اساس طول و عرض جغرافیایی که دارد (عرض جغرافیایی: 34 درجه و 39 دقیقه شمالی و عرض جغرافیایی: 50 درجه و 45 درجه شرقی) بر خلاف دیگر ماه های سال که کمی دیرتر از زمان اذان تهران است در این ایام چند لحظه زودتر از اذان به افق تهران اتفاق می افتد و این مسئله برای بعضی ایجاد سوال می کند.


پاسخ آن است که تفاوت افق شهرهای مختلف باعث ایجاد چنین وضعیتی است و این مسئله حتی در عرض های بالاتر کره زمین شکل جالب تری به خود می گیرد. در بحث اوقات شرعی و تفاوت زمان اذان در مکان های مختلف، باید به چند نکته توجه داشت:


یکی این که اغلب در نیمه اول تابستان و همچنین نیمه اول زمستان اختلاف زمان میان اذان ها مشهود است. این نکته بدان جهت است که چون ساختار زمین کروی است و خط شروع و پایان روز، خط صافی نیست (بر خلاف خط ظهر که روی نصف النهار به صورت صاف است) و روی یک نصف النهار قرار ندارد. این خط به صورت یک منحنی از روی چند نصف النهار می گذرد و در این ماه ها منحنی مورد نظر به علت طولانی شدن روز و تفاوت های آن در کشورهای شمالی و جنوبی تر تغییراتی پیدا می کند.


برای درک بهتر این موضوع باید گفت: در نیمه اول تابستان قطب شمال کاملا روز است و در قطب جنوب هم کاملا شب می باشد. اگر یک نقطه را روی نصف النهار مشخصی از قطب شمال تا قطب جنوب دنبال کنیم، می بینیم زمانی که در قطب شمال کاملا روز است، در قطب جنوب کاملا شب می باشد. در این زمان به هر میزان که به سمت عرض های شمالی تر و نهایتا قطب شمال حرکت کنیم، طول شب کاهش یافته و در نقاطی اصلا از تاریکی خبری نیست و این مسئله در ایام روزه داری مورد توجه است و همچنین برخلاف این حالت نیز در حرکت به سمت قطب جنوب و نهایتا رسیدن به شب کامل اتفاق می افتد.


البته این اتفاق را در اندازه و میزان بسیار کمتر در داخل کشور هم حس می کنیم و همین مسئله باعث ایجاد سوال برای مردم می شود. مثلا در این زمان حس می کنیم، اختلاف زمان اوقات شرعی به طور مثال بین دو نقطه تهران و بندرعباس به گونه دیگری است (تهران شهری شمالی و بندر عباس نسبت به آن شهری جنوبی تر). شاهد هستیم که به طور مثال در نیمه اول زمستان که شب های بلندتر داریم در بندر عباس شب نسبت به تهران کوتاه تر است. این اختلاف از تفاوت میان لحظه شروع روز در افق های مختلف نشأت می گیرد و بر همین اساس در پایان روز اگر مقایسه ای صورت گیرد،‌ خواهیم دید که روزها یکسان نیست. برای مثال ممکن است لحظه اذان دو شهر نزدیک به هم، پنج و یا 10 دقیقه اختلاف داشته باشد.


برای مثال شاهد این اختلاف زمان بین دو شهر تهران و قم هستیم که آن هم مورد سوال مردم می باشد و در لحظه افطار شاهدیم که برخلاف سایر اوقات سال، اذان قم چند لحظه تا نزدیک به یک دقیقه زودتر از اذان تهران است. این اتفاق برای شهرهایی که روی یک نصف النهار هستند و افق شان نزدیک به هم می باشد،‌ اتفاق می افتد مثل قم، تهران و چالوس که هر سه بر روی یک نصف النهار قرار دارند ولی زمان اذان آنها با اندکی تفاوت بخصوص در نیمه اول تابستان همراه است. دلیل این اتفاق این است که خط آغاز و پایان روز در این شهرها روی یک خط از نصف النهار قرار ندارد و منحنی شکل می باشد.