همان گونه که پیری و ضعف، زمینه هجوم کسالت و بیماری های گوناگون میگردد، گاهی یک گناه کلیدی است یعنی زمینه و کلید انواع گناهان دیگر میشود.
۱ـ حسادت انسان را به انواع گناهان مانند کارشکنی، تهمت، دروغ و سوء قصدها و… وادار میکند.
امام صادق علیه السّلام میفرمایند:
اِنَّ الحَسَدَ یَأکُلُ الایمانَ کَما تَأکُلُ النّارُ الحَطَبَ
همانگونه که آتش، هیزم را می بلعد، حسادت ایمان را می بلعد.[۱]
انسان حسود به هر تلاشی که رقیب خود را بشکند، دست می زند.
۲ـ بُخل و حرص بخل سبب ندادن زکات و خمس و ترک انفاق میشود، به علاوه مردم از بخیل خوششان نمیآید و همین موجب بدگویی ها و سوء ظنها میگردد.
امیر المؤمنین علیه السّلام میفرمایند:
البُخلُ جامِعٌ لِمساوی العُیُوب و هو زِمامٌ یقادُ بِه الی کُلِّ سُوء
بخل، جامع و گردآورنده همهی بدی هاست، و افساری است که همهی بدیها را به سوی خود میکشاند.[۲]
حرص نیز سبب گناهانی مانند: کم فروشی، احتکار، گران فروشی، رشوه خواری، تملق و انواع بیتقواییها میشود.
۳ـ دروغ انسان با دروغ گفتن خود را توجیه میکند و زیر پوشش توجیههای دروغین، صدها گناه دیگر بروز میکند. امام حسن عسکری علیه السّلام میفرمایند:
جُعِلَت الخَبائثُ کُلّها فی بَیتٍ و جُعِلَ مِفتاحُها الکِذبَ
تمام زشتی ها در اتاقی قرار داده شده، و کلید آن، دروغ است.[۳]
۴ـ خشم این گناهی است که سبب فحش، غیبت، دشمن تراشی و انواع زشتیها میشود.
امام حسن عسکری علیه السّلام میفرمایند:
الغَضَبُ مِفتاحُ کُلِ شَرّ
خشم (بی کنترل) کلید هر بدی است.[۴]
البته عیوب و گناهان دیگری نیز وجود دارند که زمینه ساز گناهان دیگر میشوند، مانند: بدگمانی، حرام خواری، شراب خواری، ستیزه جویی، ترس، تکبر و…
پینوشت:
[۱]. بحارالانوار، ج۷۳، ص۲۵۵.
[۲]. بحارالانوار ، ج۷۳، ص۳۰۷؛ نهج البلاغه، حکمت ۳۷۰.
[۳]. بحارالانوار ، ج۷۲، ص۲۶۲.
[۴]. تحف العقول، ص۵۸۱.