درس دوم دوره تکمیلی ترجمه زبان قرآن(سوره بقره؛ آیه 1 تا 6)

[هندیانی]

سلام قرآن دوستان و سحر خیزان. قبول باشه إن شاءالله. امروز هشتمین روز از ماه مبارک رمضان هست و دومین درس کلاس ما.
پس درس امروز را از سوره ی مبارکه بقره شروع می کنیم.


بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ ﴿١﴾(شروع می کنم) با نام خدایی که بخشنده ی مهربان است.

الم ﴿١﴾ الف لام میم، رمزی است بین خدا و پیامبر ﴿١﴾

ذَٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِینَ ﴿٢﴾این کتاب (قرآن)، نیست هیچ شکی در آن و هدایتی است برای پرهیـزکاران. ﴿٢﴾

درکل، ذلک اسم اشاره برای دور است. ولی در این آیه چون (ال) الکتاب، عهد حضوریست. پس معنای ذلک میشود این کتاب(قرآنی که در پیش ما حضور دارد.)

چرا در اینجا هیچ آوردیم؟ بخاطر این که (لا) لای نفی جنس هست و اسم منصوب خودشو به طور مطلق انکار می کند. و بعضی ها می گویند خبر محذوف هست و عده ای هم خبر را جار و مجرور (فیه) که شبه جمله هست می گیرند.

نکته ی دیگری که در این آیه هست. ذا اسم اشاره هست و نقش مبتدا. مبتدا باید خبر داشته باشد. که در اینجا دو خبر هست یکی خبر اول: که جمله اسمیه (لاریب فیه) و دیگری (هدی). پس میتونیم بین دو خبر واو بیاوریم. یعنی این کتاب نیست هیچ شکی در آن و این کتاب هدایتی است برای پرهیزکاران.

نکته ی بعدی جارو مجرور هست که در این آیه دو نمونه داریم. جارو مجرور که خیلی خوب میشناسید. حروف جری هستند که بر سر اسم میایند و اسم را مجرور می کنند. و در جارو مجرور ابهامی وجود دارد که این ابهام با متعلَّق بر طرف می شود. یعنی فعل یا شبه فعلی قبل از جارو مجرور هست که جارو مجرور به آن تعلق پیدا می کند یعنی با آن معنای جمله کامل می شود.
مثلا در اینجا داریم (برای متقین). آیا معنایی دارد؟ برای متقین چی؟ چه اتفاقی قرار است برای متقین بیافته؟
پس خود جارو مجرور به تنهایی معنای کاملی ندارد. حالا با چی معناش کامل میشود و ابهام برطرف . با کلمه (هدی) که یک شبه فعل(مصدر) هست. یعنی برای متقین هدایت است. الان جمله کامل شده. درسته؟

جارومجرور های آیه:
یکی (فیه) که متعلِّق هست به خبر محذوف (لا)
و دیگری (للمتقین) که متعلِّق هست به (هدی)

[هندیانی]

الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَیُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ ﴿٣﴾ آن کسانی که ایمان می آورند به نهان(عالم غیب) و به پا می دارند نماز را و از آن چه روزی دادیم ایشان را انفاق می کنند.

خب حالا شما بگید چه قاعده ای در این آیه بکار رفته؟
آفرین اولیش (الذین) هست که اسم موصول هست.
و بدنبالش چی میآید؟ درسته صله تا معنای(الذین) کامل شود.
و در صله چه ضمیری وجود داشت؟ بله عاید.
حالا صله و عاید (الذین) رو می نویسیم. (یؤمنون) صله و عاید هم واو. یعنی کسانی که ایمان می آورند به نهان آن کسان.
واو در اینجا واو عطف هست که به (الذین عطف شده) یعنی بوده (الذین یقیمون الصلوة) و واو بعدی نیز عطف به (الذین) هست.

خب، اسم موصول دیگه نداریم؟
بله، (مما رزقناهم)
آفرین.
پس ما میشه اسم موصول و رزقناهم صله . حالا عایدش چی میشود؟ عاید محذوفه. یعنی آنچه روزی دادیم ایشان را آن را ( که ه محذوف هست.)

[هندیانی]

وَالَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ ﴿٤﴾ و آن کسانی که ایمان می آورند به آن چه فرو فرستاده شد به سوی تو و آن چه فرو فرستاده شد از قبل تو، و به آخرت، ایشان یقین دارند.

خب نکته های این آیه راحت هست و بلد هستید. میخوام تمرینی باشه برای شما. تا بگید چه قاعده هایی در این آیه بکار رفته هست.
و نکته ی مهم دیگری که در این آیه هست. اینه که در جمله (بالآخرة هم یوقنون.) جارو مجرور کدام هست؟
درسته! (بالآخرة)
به چی تعلق دارد؟
یادتونه در آیه قبل گفتم قبل جارو مجرور فعل یا شبه فعلی می آید که جارو مجرور با آن معناش کامل میشود.

حالا بعضی جاها متعلَّق بعد جارو مجرور می آید. دقیقا مثل این آیه.
به آخرت چی؟
جارو مجرور مبهمه. دنبال متعلَّق میگردیم که معنا کامل شود.
ایشان به آخرت یقین دارند. پس متعلَّق(یوقنون) بعد آمده.
می گوییم (بالآخرة) به (یوقنون) تعلق دارد یا جارو مجرور متعلِّق هست به (یوقنون).

أُولَـٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ ۖ وَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿٥﴾ آنان، بر هدایتی از پروردگارشـان هستند و آنان، ایشانند که رستگارند.

در این آیه نکته ای که هنوز نگفتم. در جمله ی (و اولئک هم المفلحون) هست. دو جور میشود ترجمه این جمله را نوشت:

یا (اولئک) مبتدا و (هم المفلحون) خبر جمله اسمیه: و معنایش می شود: آنان، ایشانند که رستگارند

يا (هم ) را ضمیر فصل و عماد بگيريم و معنایش می شود: آنان، خود رستگارند.


در رابطه با ضمیر فصل و عماد بعدا توضیح می دهم. چون امروز خیلی خسته شدید و قواعد زیاد شدند.

[هندیانی]

خب رسیدیم به آخر کلاس و امیدوارم که درس امروز مروری بر معلومات شما قرآن دوستان عزیز باشد.
اگر سؤالی از درس امروز دارید در همین تاپیک بنویسید تا پاسخ داده شود. إن شاءالله
إن شاءالله در پناه خدای مهربان باشید.

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ

إِلَهِي عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمَاءُ وَ أَنْتَ الْمُسْتَعَانُ وَ إِلَيْكَ الْمُشْتَكَى وَ عَلَيْكَ الْمُعَوَّلُ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
أُولِي الْأَمْرِ الَّذِينَ فَرَضْتَ عَلَيْنَا طَاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنَا بِذَلِكَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنَّا بِحَقِّهِمْ فَرَجا عَاجِلا قَرِيبا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ يَا مُحَمَّدُ يَا عَلِيُّ يَا عَلِيُّ يَا مُحَمَّدُ
اكْفِيَانِي فَإِنَّكُمَا كَافِيَانِ وَ انْصُرَانِي فَإِنَّكُمَا نَاصِرَانِ
يَا مَوْلانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ

[مشکات]

استاد تو آیه سوم منظورتون از عاید چیه متوجه نمیشم

[هندیانی]

استاد تو آیه سوم منظورتون از عاید چیه متوجه نمیشم

مشکات عزیز در این پست #8 توضیح بیشتر داده شده . روی شماره کلیک کنید تا وارد پست شوید و مطالعه کنید اگر متوجه نشدید باز هم توضیح میدم براتون.

[مشکات]

مشکات عزیز در این پست #8 توضیح بیشتر داده شده . روی شماره کلیک کنید تا وارد پست شوید و مطالعه کنید اگر متوجه نشدید باز هم توضیح میدم براتون. [/QUOTE]

استاد ممنون جا افتاد

[لاله مرداب]

با سلام خدمت استاد عزیزم
در ایه دوم درس دوم ذلک به عنوان مبتدا ذکر شده ولی نقش کتاب گفته نشده ؟
جمله اسمیه بعد معرفه ایا نمیتونه حالیه باشه؟ این کتاب در حالیکه شکی در ان نیست.....
خبر محذوف لا چیه ؟ ایا این شامل همه موارد لای نفی جنس میشه؟
اگر استاد فکر می کنید سوالات من در طول دوره پاسخ داده میشه نیازی به زحمت دوباره نیست.ممنونم

[یاس سفید]

سلام . استاد ببخشید .ما / اسم موصول رزقناهم صله عائدش محذوف ترجمه آنچه روزی دادیم ایشان را ( آن را) گه (ه )محذوف است

(آن را ) چیه ؟ البته از حیث ترجمه می خوام بدونم . آن (ه) روزی است یا چیز دیگه ....با پوزش فراوان

[هندیانی]

با سلام خدمت استاد عزیزم
در ایه دوم درس دوم ذلک به عنوان مبتدا ذکر شده ولی نقش کتاب گفته نشده ؟
جمله اسمیه بعد معرفه ایا نمیتونه حالیه باشه؟ این کتاب در حالیکه شکی در ان نیست.....
خبر محذوف لا چیه ؟ ایا این شامل همه موارد لای نفی جنس میشه؟
اگر استاد فکر می کنید سوالات من در طول دوره پاسخ داده میشه نیازی به زحمت دوباره نیست.ممنونم

. سلام بر شما لاله مرداب عزيز. در اين جمله( ذا )اسم اشاره در محل رفع مبتدا هست، لام براي دور و كاف براي خطاب **.( كتاب )بدل از (ذا) يا عطف بيان ميتونه باشه كه جمله ( لا ريب فيه ...) در محل رفع خبر براي مبتدا( ذا) ميشود؛ يا ميتونه (كتاب )خبر براي (ذا) باشه كه جمله ( لا ريب فيه ...) حال مي شود. ***** خبر محذوف لاي نفي جنس. ميگويند (موجودًٌ ) هست، يعني نيست هيچ شكي موجود در ان. بيشتر اوقات خبر لاي نفي جنس محذوف هست كه بعضي از بزرگواران علم صرف و نحو شبه جمله يعني جارومجرور را خبر ميگيرند. خواهش ميكنم وظيفه هست، موفق باشيد.