درس اول تکمیلی ترجمه قرآن کریم(سوره حمد)

[هندیانی]

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام قرآن پژوهان و دوستان عزیز با یاری خدای مهربون اولین درس تکمیلی رو از ابتدای قرآن، إن شاءالله شروع می کنیم.
لازمه که ابتدا گفته شود که روش ما ترجمه ی کلمه به کلمه هست باضافه اون واژه هایی که از قواعد و نقش کلمات بدست می آید. البته ممکنه بعضی از قواعدو که ما در ترجمه استفاده میکنیم، مترجمان، واژه های دیگری که روان و سلیس است در زبان فارسی، جایگزین آن کنند و سعی براین است که بعضی از مواردی که مهم هست، گفته شود.
نکته ی بعدی این که دوست خوبمون سرکار گل مریم عزیز در بخش تجزیه و ترکیب، شروع به تجزیه و ترکیب آیات نورانی و تجزیه افعال سوره ها نموده اند که میتوانید به آن ها مراجعه کنید. برای ترجمه ی بهتر آیات، تشخیص نقش ها و افعال مهم هستند.

و اما درس امروز:

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ ﴿١﴾ (شروع می کنم) با نام خدایی که بخشنده ی مهربان است.
در این آیه (بسم) جارو مجرور متعلق به خبر محذوف هست. پس مبتدا محذوفه و میتونه در تقدیر فعل أبدأُ(آغاز میکنم، شروع می کنم) باشد. و میدونید که (رحمن، رحیم) هم دو صفت (الله) هستند.


الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿٢﴾ ستایش مخصوص خداییست که پروردگار جهانیان است.
در این آیه (لام) الله (لام) اختصاص نام دارد پس می گوییم مخصوص خداست.


الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ ﴿٣﴾ آن خدایی که بخشنده ی مهربان است.

مَالِكِ یَوْمِ الدِّینِ ﴿٤﴾ فرمان روای روز پاداش و حساب است.

إِیَّاكَ نَعْبُدُ وَإِیَّاكَ نَسْتَعِینُ ﴿٥﴾ تنها تو را می پرستیم و تنها تو را کمک طلب می کنیم.

اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ ﴿٦﴾ هدایت کن ما را، این راه راست را.
چون (هدی) از فعل هایی هست که دو مفعول می گیرد. پس ما مفعول دوم آن را با علامت (را) نشان می دهیم. البته بعد ها که متوجه شدید، میتونید (را) را نیاورید. و جایگزینش در ترجمه فارسی حروف متمم هست. یعنی میتونه اینطوری ترجمه شود: هدایت کن ما را به راه راست.


صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ ﴿٧﴾ راه آن کسانی را که نعمت دادی بر ایشان، نه آن کسانی را که مورد خشمت واقع می شوند و نه آن کسانی که گمراه می شوند.
حتما یادتون هست که (ال) سر اسم فاعل و اسم مفعول را (ال) موصول می گویند. و اگر سر اسم فاعل باشد به صورت فعل معلوم و اگر سر اسم مفعول باشد به صورت فعل مجهول معنا میشود.

صدق الله العلی العظیم
راست گفت خداوند بلند مرتبه ی خیلی بزرگ

تجزیه و ترکیب آیات سوره ی شریفه حمد


تجزیه فعل های سوره ی حمد

[هندیانی]

خب اولین درس چطور بود. خسته که نشدید.
البته شما هنوز عادت به کلاس مجازی ندارید و ممکنه در ابتدا براتون سخت باشه ولی مطمئن باشید که بهترین گزینه هست در این گرمای تایستان و ماه مبارک رمضان.
إن شاءالله هر روز در ماه رمضان بعد نماز صبح کلاس داریم.
سؤالی نیست؟!
پس همه با هم دعای فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را زمزمه میکنیم.

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ

إِلَهِي عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمَاءُ وَ أَنْتَ الْمُسْتَعَانُ وَ إِلَيْكَ الْمُشْتَكَى وَ عَلَيْكَ الْمُعَوَّلُ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
أُولِي الْأَمْرِ الَّذِينَ فَرَضْتَ عَلَيْنَا طَاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنَا بِذَلِكَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنَّا بِحَقِّهِمْ فَرَجا عَاجِلا قَرِيبا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ يَا مُحَمَّدُ يَا عَلِيُّ يَا عَلِيُّ يَا مُحَمَّدُ
اكْفِيَانِي فَإِنَّكُمَا كَافِيَانِ وَ انْصُرَانِي فَإِنَّكُمَا نَاصِرَانِ
يَا مَوْلانَا يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي أَدْرِكْنِي السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ

[بشری]

استاد تو آیه اول که گفته بسم جارومجرور متعلق به خبر محذوف هم مبتدا محذوفه هم خبر و این ابتدا که گفتید محذوفه چه نقشی داره؟

[مشکات]

سلام استاد من تو تشخیص متعلق جارو مجرور وهمچنین مضاف ومضاف الیه مشکل دارم


اگه میشه کمی توضیح بدین چطوری بفهمیم که مثلا کلمه ای مضافه یا متعلق جارو مجرور همیشه قبلش میان یا بعدشم میاد

[بشری]

استاد مغضوب اسم مفعول هستش که با ال لام به صورت مجهول معنا شده؟ واگه میشه ی مثال برای اسم فاعل بزنید که ال داشته باشه و معنیش هم بکنید با تشکر

[هندیانی]

تو آیه اول که گفته بسم جارومجرور متعلق به خبر محذوف هم مبتدا محذوفه هم خبر و این ابتدا که گفتید محذوفه چه نقشی داره؟

ببینید همیشه جارو مجرور به فعل یا شبه فعل قبل خودش تعلق داره. درسته
الان اینجا متعلَّق (بسم) محذوف هست.(ب) حرف جر و (اسم) مجرور و به چی تعلق داره ؟
باید یه فعلی قبلش بوده باشه که به اون تعلق داشته باشه. چون به نام تنها معنایی نداره و معناش با فعل و یا شبه فعل کامل میشه.
که در اینجا گفته شده فعل (ابتدأ) متعلَّق هست برای (بسم) یعنی من شروع میکنم به نام خدا

پس (انا) میشه مبتدا ی محذوف و (ابتدا) میشه خبر محذوف و جارو مجرو متعلِّقه به خبر محذوف

متوجه شدید؟!

[هندیانی]

سلام استاد من تو تشخیص متعلق جارو مجرور وهمچنین مضاف ومضاف الیه مشکل دارم


اگه میشه کمی توضیح بدین چطوری بفهمیم که مثلا کلمه ای مضافه یا متعلق جارو مجرور همیشه قبلش میان یا بعدشم میاد

سلام مشکات عزیز
در مورد جارو مجرور که توضیح دادم اگر باز متوجه نشدید بگید.
بعضی اوقات متعلَّق جارو مجرور بعدش میاد که باید ببینیم معنای جارو مجرور با چی کامل میشه با فعل یا شبه فعل قبلش یا بعدش.

و مضاف و مضاف الیه رو اجازه بدید وقتی در آیات بهش برخورد داشتیم، توضیح بدم و فرقشو با موصوف و صفت بیان کنم.

استاد مغضوب اسم مفعول هستش که با ال لام به صورت مجهول معنا شده؟ واگه میشه ی مثال برای اسم فاعل بزنید که ال داشته باشه و معنیش هم بکنید با تشکر

بله
مثلا السابقون: اسم فاعل هست و (ال ) آن اسم موصول و وقتی میخواهیم ترجمه کنیم اسم فاعلو به صورت فعل معلوم معنا می کنیم. یعنی آن کسانی که سبقت می گیرند.

[مشکات]

ممنون استاد تا حدودی جا افتاد برای تمرین اگه آیه بدین خیلی عالی میشه

[هندیانی]

ممنون استاد تا حدودی جا افتاد برای تمرین اگه آیه بدین خیلی عالی میشه

آفرین خیلی خوبه

این هم سؤال:

جارور مجرور و متعلَّق های این آیه را پیدا کنید؟


بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

اقْتَرَ‌بَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُّعْرِ‌ضُونَ ﴿ انبیاء/١﴾

[بشری]

استاد من در پیدا کردن ریشه دچار مشکلم نمیتونم تشخیص بدم میشه راهنماییم کنیدو اینکه تو تجزیه و ترکیب فرمودید نستعین متعددی هستش مفعولش همون ایاک یعنی ک در ایاک هستش؟