چرا امام سجاد(علیه السلام) زبان دعا را برگزید؟
پس از واقعهی کربلا، جریان ولایتستیز فرهنگی، سیاسی و نظامی شکل گرفت که همگی در کنارگذاری خط ولایت اهداف مشترکی داشتند، جریان امویان سفیانی، امویان مروانی و آل زبیر چنان سرزمینهای اسلامی را دچار انحطاط و انحراف کرده بودند که ایمان، تقوا و معنویت، عدالت و ولایت بهکلی از جامعه رخت بربسته بود و تمامی حرکتهای اسلامخواهی، ولایتمداری، عدالتگستری و استکبارستیزی سرکوب میشد.
نمونهی آن، واقعهی حُرّه و آن جنایات بیشمار است، به همین جهت امام سجاد(علیه السلام) در قالب دعا به مخاطبانشان بصیرت میدادند و با اتخاذ سیاست صبر و انتظار به بازسازی جبههی ولایتمدار میپرداختند.
امام سجاد(علیه السلام) در غربت غریبانهشان، باید احیای اسلام راستین را طراحی میکردند، ایشان به خاطر فضای عذابآور حاکم باید در قالبهایی بدون تحریک سردمداران جبههی ولایتستیزی، مفاد اسلام ناب محمدی(صلی الله علیه وآله) را در ابعاد مختلف بیان میکردند، کتب معتبر تاریخی نگاشتهاند که آن حضرت در مدینه و کوفه بیش از بیست نفر صحابی نداشتند، از اینرو غیر از عرضهی دین و مقابله با دشمنان و بازسازی جبههی ولایتمدار به عنوان یک سیاست راهبردی، راهی نمانده بود.
به همین جهت «صحیفهی سجادیّه» هم که در پنجاهوسه دعای آن، مطالب بسیار عمیق معرفتی، رفتاری، اخلاقی، خانوادگی، سیاسی و نظامی موجود است، دو نسخه بیشتر نبود و سالها در دست خاندان رسولالله(صلی الله علیه وآله) پنهان بود.
در پرتو واسازی جملهی ولایتمدار از سوی امام سجاد(علیه السلام)، نهضت علمی امام باقر(علیه السلام) و امام صادق(علیه السلام) شکل گرفت و قیامهای متعدد «زید بن علی» و «یحیی بن زید» در سرزمینهای اسلامی به وقوع پیوست که سقوط نظام پلید اموی از آثار آن بود.
آیتالله صفایی بوشهری، مترجم کتاب صحیفهی سجادیه