جلسه یازدهم.نحو(اختصاص،استثنا)

[تسلیمی]

به نام خدا



دانشجویان محترم سلام .به جلسه یازدهم کلاس نحو خوش آمدید.


من یه عذر خواهی به همه شما عزیزان بدهکارم.متاسفانه یک هفته ای است که سرعت اینترنت پایینه و من نمی تونم مطالب رو به موقع بفرستم.ان شاالله که هرچه سریعتر این مشکل برطرف بشه

امروز می خواهیم راجع به اختصاص و استثناء صحبت کنیم.

[تسلیمی]

*اختصاص :اسم ظاهری است که بعد از ضمیر متکلم یا مخاطب و به صورت معرفه می آید و منصوب است.عامل نصب آن " أخصُّ " است

که وجوباً محذوف می باشد.



مثال : نحن معشرَالعلم نصلحُ الامةَ (معشرَ مخصوص و منصوب می باشد)




*هدف از اختصاص : فخر،تواضع و توضیح بیشتر است.

[تسلیمی]

*شرط مخصوص این است که : بعد از ضمیر متکلم یا ضمیر مخاطب واقع شود.



نکته :


مخصوص به هیچ وجه بعد از اسم ظاهر و ضمیر غایب نمی آید.

[تسلیمی]

*سه نوع مخصوص در عربی وجود دارد :


1- معرفه به الف ولام. " نحنُ العربَ نرعی الذمم "


2-اضافه شده به معرفه ای که الف و لام دارد. " انتم معاشرَ الفضل تجودون علی البائسین.


3- ایُّها و ایّتُها. " علیَّ ایُّها الشجاعُ یعوَّلُ فی القتال.



*به ندرت یافت می شود که خود مخصوص عَلَم بیاید.


" بنا تمیماً یستنسِرُ البغاث "

[تسلیمی]

نکته :

ایُّها و ایَّتها مبنی بر ضم هستند ولی در محل نصب به عنوان مخصوص و لازم است که به دنبال آن اسمی ال دار بیاید که مرفوع می شود و به تبعیت از لفظ ایّها و ایَّتها.

[تسلیمی]

استغاثه


*استغاثه : ندای شخص برای کمک و اعانت از دیگران. "یا لزیدٍ لعمروٍ "


*در استغاثه فقط از حرف یاء استفاده می شود.


*کمک کننده را مستغاث منه و کمک شده را مستغاث له می گویند.


*حذف مستغاث و حرف استغاثه (یاء) جایز نیست اما مستغاث له را می توان حذف کرد.





*مستغاث 3 وجه دارد :


1- مجرور به ل مفتوح است. " یا لَزیدٍ للمظلوم "


2- مستغاث به الف ختم شده. " یا قوماً للمظلوم "


3- مستغاث به حال خود باقی می ماند و مانند منادا با آن عمل می شود. " یا قومُ للغریقِ"



*در کل مستغاث لفظا مجرور و محلا منصوب می باشد.


*بعضی لام استغاثه را متعلق به فعل ندای محذوف (ادعوا) در تقدیر می دانند و بعضی آن را متعلق به حرف ندا می دانند.


*بعضی لام مستغاث را متعلق به حال محذوف که در تقدیر است می دانند.

[تسلیمی]

دانشجویان محترم اگر سؤالی باشه در خدمتم