از اوج آسمان

[صبور]

از اوج آسمان

على اكبرمظاهرى

تقديم به :
اين اثر را به روح بلند امام خمينى تقديم مى كنم كه ((از اوج آسمان )) ما را نظاره مىكند تا ميراثش را چگونه پاس داريم ...
جوانان ، كه تشنگان حقيقت اند
و
معلّمان و مربّيان ، كه پاسداران امانت اند
و
عالِمان و مبلّغان ،كه بيانگر معارف شريعت اند
و
همه آنان كه جوياى سعادت اند...

اشاره
منابع عمده ما، در باب احاديث قدسى ، دوكتاب بوده است :
1. ((الْجَواهِرُ السَّنيَّةُ فِي الاَْحاديثِ الْقُدْسيَّة )).
الشيخ الحُر العاملى (صاحب الوسائل ) /
مؤ سسة الا علمى للمطبوعات / بيروت لبنان .
2. ((كَلِمَةُ اللّهِ)).
السيّد حسن الشّيرازى / دارالصّادق / بيروت لبنان .

[سجادی]

به نام خدا
خیلی عالی ست .

[صبور]

ارادت و رحمت

خداوند به آدمى مى فرمايد:

يَابْن َآدَمَ!

1. تُريدُ وَ اُريدُ وَ لايَكُونُ إِلاّ ما اءُريدُ.

2. فَمَنْ قَصَدَني ، عَرَفَني ،

3. وَ مَن عَرَفَني ، اءَرادَني ،

4. وَ مَنْ اءَرادَني ، طَلَبَني ،

5. وَ مَنْ طَلَبَني ، وَجَدَني ،

6. وَ مَنْ وَجَدَنْي ، خَدَمَني ،

7. وَ مَنْ خَدَمَني ، ذَكَرَني ،

8. وَ مَنْ ذَكَرَني ، ذَكَرْتُهُ بِرَحْمَتي .⁽³²⁾

[صبور]

اى فرزند آدم !

1. تو اراده مى كنى و من نيز اراده مى كنم ، و [امّا] تحقّق نمى يابد، مگر آنچه من اراده مى كنم .

2. پس ، كسى كه مرا قصد كند [و مقصودش من باشم ] مرا مى شناسد و به من معرفت مى يابد.

3. و كسى كه مرا بشناسد، مرا اراده مى كند [و تنها خواسته او، من مى شوم ].

4. و آن كه مرا بخواهد، مرا مى طلبد [و در پى يافتنم بر مى آيد].

6. و آن كه مرا بيابد، خدمتم مى كند.

7. و آن كه مرا خدمت كند، يادم مى كند [ و ذكر و يادم با جانش درمى آميزد].

8. و كسى كه مرا يادكند، من نيز با رحمت خويش ، او را يادمى كنم .

[صبور]

خداوند، دست يافتنى است . رابطه انسان و خداى رحمان ، رابطه اى نزديك و صميمى است. خداوند، از رگ گردن انسان و حتى از خود او به او، نزديكتر است .

كى رفته اى ز دل كه تمنّا كنم تو را؟!

كى بوده اى نهفته كه پيدا كنم تو را؟

غيبت نكرده اى كه شوم طالب حضور

پنهان نگشته اى كه هويدا كنم تو را

با صد هزار جلوه برون آمدى كه من

با صدهزار ديده تماشا كنم تو را

ميان آدميان و خداى سبحان ، حائل و مانعى نيست ((ميان عاشق و معشوق ، هيچ حائل نيست .)) بلى ! گاهى آدمى ، ميان خود و خداوند، پرده مى افكند و فاصله مى اندازد ومسافت بين خويشتن و پروردگار را بعيد مى گرداند و راه وصول به كوى محبوب را دور و دشوار مى سازد؛ ((تو خود حجاب خودى حافظ، از ميان برخيز!))
رذيلتهاى اخلاقى و هواهاى نفسانى و گناهان و تبهكاريها، غباربرانگيز و فتنه خيز؛اينها راه روشن و هموارِ وصول به مقصود را تار و ناهموار مى سازند و رابطه صميمى عابد و معبود را تيره مى گردانند.
ارادتى خالصانه ، عزمى جزم ، معرفتى آگاهانه ، كوششى مجدّانه ، خدمتى صادقانه ،پرستش و ذكر و يادى عابدانه و عبادتى عارفانه ، آدمى را به مقصد مى رساند و رحمت و راءفت پروردگار رحيم و رئوف را بر جان انسان فرو مى بارد.

به فرموده امام عارفان و عابدان ، حضرت سجّاد7:
رهپوى به سوى تو، راهش نزديك است )).
و آن گاه است كه اُنس و جذْبه و صفا و لذّتى دست مى دهد كه انسان ، آن را با تمامى جهان مبادله نمى كند:
((إِنَّ لِلذِّكْرِ لاََهْلا اءَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْيا بَدَلا:⁽³³⁾
همانا اهل ذكر، دنيا را داده اند و به جاى آن ، ذكر را ستانده اند.)) [در مبادله دنيا و ذكر،دنيا را رهانيده و ذكر را برگزيده اند]
آرى !

طفيل هستى عشقند آدمى و پرى

ارادتى بنما تا سعادتى ببرى (

[صبور]

دعوت و اجابت

خداوند سبحان به مردمان مى فرمايد:

يَابْن َآدَمَ!

1. اُذْكُرُوني اءَسْتَجِبْ لَكُمْ.

2. اُدْعُوني بِلاغَفْلَةٍ، اءَسْتَجِبْ لَكُمَ بِلامُهْلَةٍ.

3. اُدْعُوني بِالْقُلُوبِ الْخاليَةِ، اءَسْتَجِبْ لَكُمْ بِالدَّرَجاتِ الْعاليَةِ.

4. اُدْعُوني بِالاِْخْلاصِ وَالتَّقْوى ، اءَسْتَجِبْ لَكُمْ بِالْجَنَّةِ الْمَاءْوى .

5. اُدْعُوني بِالْخَوْفِوَ الرَّجاءِ، اءَجْعَلْ لَكُمْ مِنْ كُلِّ اءَمْرٍ فَرَجاوَ مَخْرَجا.

6. اُدْعُوني بِالاَْسْماءِالْعُلْيا، أَسْتَجِبْلَكُمْ بِبُلُوغِالْمَطالِبِالاَْ سناءِ.

7. اُدْعُونى في دارِ الْخَرابِ وَالْفَناءِ، اءَسْتَجِبْ لَكُمْ في دارِ الثَّوابِ وَالْبَقاءِ.⁽³⁵⁾

[صبور]

اى فرزندان آدم !

1. مرا ياد كنيد، تا پاسختان گويم .

3. مرا با قلبهاى خالى [از شرك و آلودگى ...]بخوانيد، تا شمارا با درجات و مقامهاى عالى اجابت كنم .

4. مرا از سراخلاص و تقوابخوانيد، تا به بهشت جاودان پاسختان گويم .

5. مرا با بيم و اميد بخوانيد، تا در همه امور برايتان توفيق و گشايش قرارد هم .

6. مرا با نامهاى بلندْمرتبه ام بخوانيد، تا شمايان را باوصول به خواسته هاى ارجمند پاسخ گويم .

7. مرا در اين وادى خراب و فناپذير بخوانيد، تا شما را در سراى پاداش و جاويدِ آخرت پاسخ گويم .

[صبور]

از نيازهاى حتمى ما آدميان ، بلكه لازمترين و عاليترين نيازمان ، ((نيايش )) است ؛ مناجات با خداوند، پيوند با پروردگار، گشودن گره دل و افشاى رازهاى نهان و ابراز نياز در برابر آن مولاى بنده نواز، افكندن خويشتن دردامان پر مهر آفريدگار مهربانتر از مادر، نجواى محرمانه با آن وجود رازدار و رازدان ،تضرّع خاشعانه و طلب خاضعانه حوايج خويش از آن ذات اقدس ... و آن گاه از لطف بى انتهاى او بهره مند شدن واز جذْبه هاى پرفيض و خلسه آور و سبكبار كننده لقاى محبوب، سرشار گشتن ، و جامى از شهد حياتبخش وصال يار نوشيدن ، و پر وبال جان را از آلودگيها و غبارها تكاندن ، و جانْ آسوده وسبكبال ، بال در بال ملائك ، از تنگناى خاكستان جهان مادّى ، پر كشيدن و بى كرانه هارا درنورديدن ... و به سرمنزل مقصود رسيدن !
((مرغ روح ، در حال نيايش ، از تنگناى قفس تن رها گشته ؛ پر و بالى در بى نهايت مى گشايد. اگر اين پرواز، صحيح بوده باشد، ديگر براى روح ، برگشتن و محبوس شدن در همين قفس ‍ خاكى ، امكان پذير نخواهد بود؛ زيرا پس از چنين پروازى ، كالبد خاكى اوهمچون رصدگاهى است كه به سوى بى نهايت نصب شده و ديده از نظاره به آن بى نهايت نخواهد پوشيد.))⁽³⁶⁾
دعا و نيايش و مناجات ، شكلهاى گوناگون دارد؛ هم از راز و نياز عاشق و عابد، سخن مى رود و هم از ناز و عطاى معشوق و معبود.در نيايش ،اُنس و محبّت و خوف و خشيت ، درهم مى آميزند؛ جهانى ؛ هم معرفت پروردگار تحصيل مى گردد و هم كرامت انسانى فراهم مى آيد.
البته ، در بخش خواسته ها، نبايد توقّع داشت كه هر چه ما از خداوند طلب مى كنيم ، به همان صورت و بى كم و كاست و كاملا مطابق دلخواه ما، عطايمان فرمايد؛ بلكه وظيفه مادعا و تضرّع و نيايش است و امّا اختيار عطا و اندازه و چگونگى آن ، به دست خداوند است .
او مصلحت ما را بهتر مى داند. شايد برخى از خواسته هاى ما، [به واقع ] به زيان مانباشد و يا اكنون زمان و زمينه برآورده شدنشان نرسيده و فراهم نشده باشد و... امّا آنچه حتمى است ، اين است كه اگر دعا و نيايش ما از سر اخلاص و معرفت باشد، قطعا نتيجه مى دهد؛ چه دعا براى نيازهاى مادّى و چه معنوى .

گفت آن اللّه تو، لبيك ماست

و آن نياز و درد و سوزت ، پيك ماس

حيله ها و چاره جويى هاى تو

جذب ما بود و گشاد اين پاى تو

ترس و عشق تو، كمند لطف ماست

زير هر ياربّ تو، لبيك هاست

و نيز پاره اى دعاهايمان كه در اين جهان به اجابت نمى رسد، خداوند حكيم آنها را براى آخرتمان ذخيره مى كند و در آن جهان به گونه اى بهتر، عطايمان مى فرمايد. انشاءاللّه .

تو كار بندگى چو گدايان به شرط مزد مكن

كه خواجه خود روش بنده پرورى داند

[صبور]

ياد كردى دوسويه

خداوند به آدمى مى فرمايد:

يَابْن َآدَمَ!

1. اُذْكُرْني تَذَلُّلا، اءَذْكُرْكَ تَفْضُّلا.

2. اُذْكُرْني بِمُجاهَدَةٍ، اءَذْكُرْكَ بِمُشاهَدَةٍ.

3. اُذْكُرْني في فَوْقِ الاَْرْضِ، اَذْكُرْكَ تَحْتَ الاَْرْضِ.

4. اُذْكُرْني فِي النِّعْمَةِ وَالصِّحَّةِ، اءَذْكُرْكَ فِي الشِّدَّةِ وَالْوَحْدَةِ.

5. اُذْكُرْني بِالطّاعَةِ، اءَذْكُرْكَ بِالْمَغْفِرَةِ.

6. اُذْكُرْني فِي الصِّحَّةِ وَالْغِناءِ، اءَذْكُرْكَ فِي الْفَقْرِ وَالْعَناءِ.

7. اُذْكُرْني بِالصِّدْقِ وَالصَّفاءِ، اءَذْكُرْكَ بِالْمَلاَِ الاَْعْلى .

8. اُذْكُرْني بِالاِْحْسانِ إِلَى الْفُقَراءِ، اءَذْكُرْكَ بِالْجَنَّةِ الْمَاءْوى .

9. اُذْكُرْني بِالْعُبُوديَّةِ، اءَذْكُرْكَ بِالرُّبُوبيَّةِ.

10. اُذْكُرْني بِالتَّضَرُّعِ، اءَذْكُرْكَ بِالتَّكَرُّمِ.

11. اُذْكُرْني بِالتَّلَفُّظِ، اءَذْكُرْكَ بِالتَّلَطُّفِ.

12. اُذْكُرْني بِتَرْكِ الدُّنْيا، اءَذْكُرْكَ بِنَعيمِ الْبَقاءِ.

13. اُذْكُرْني فِى الشِّدَّةِ الْهالِكَةِ، اءَذْكُرْكَ بِالنَّجاةِ الْكامِلَةِ.⁽³⁷⁾

[صبور]

اى فرزندآدم !

1. خاضعانه يادم كن ، بزرگوارانه يادت مى كنم .

2. مجاهدانه يادم كن ، آشكارا و با مشاهده يادت مى كنم

3. روى زمين يادم كن ، زير زمين [در قبر] يادت مى كنم .

4. با نعمت و سلامت يادم كن ، در سختى و تنهايى يادت مى كنم .

5. با طاعت يادم كن ، با مغفرت يادت مى كنم .

6. در سلامت و ثروت يادم كن ، در فقر و تنگنا يادت مى كنم .

8. با احسان به بينوايان يادم كن ، در آرامشگاه بهشت جاودان يادت مى كنم .

9. به بندگى يادم كن ، به پروردگارى يادت مى كنم .

10. با تضرّع و خشوع يادم كن ، با كرامت وتجليل يادت مى كنم .

11. ثناگويانه يادم كن ، مهربانانه يادت مى كنم .

12. با وانهادن دنيا يادم كن ، با نعمتهاى جاودان يادت مى كنم .

13. در تنگناهاى هلاكت بار يادم كن ، با حيات كامل و زندگى پايدار يادت مى كنم .

[صبور]

از ارجمندترين الطاف الهى به ما آدميان ، فراخواندنمان به سخن گفتن با خداوند است واذن دادنمان به گفتگويى روياروى با او و گشودن رازدل در محضرش و بيان خواسته هامان در پيشگاه كبريايى اش . و همچنين ، نويد دادنمان به شنودن رازهامان و برآوردن خواستهامان و اجابت دعاهامان .
به فرموده امام عارفان و ذاكران ، حضرت سجّاد7:
((إِلهى ! ... مِنْ اءَعْظَمِ النِّعَمِ عَلَيْنا، جَرْيانُ ذِكْرِكَ عَلى اءَلْسِنَتِنا وَإِذْنُكَ لَنا بِدُعائِكَ وَتَنْزيهِكَ وَ تَسْبيحِكَ.⁽³⁸⁾
خداى من !... از عظيمترين نعمتها بر ما، جارى شدن ذكر تو است بر زبانهامان ؛ و اذن ورخصتى است كه به ما داده اى تا تو را بخوانيم و دعا كنيم و تنزيهت كنيم و تسبيحت گوييم .))
ورود در اين گفت و شنود ((دوسويه )) و بى واسطه و سپاس اين نعمت و صميمى باخداوند، استوارترين پشتوانه آدمى در زندگى پرتلاطم اين جهان است . گشودن پنجره آسمان به روى آدميان به دست پر مهر خداى رحمان و دادن رخصت براى نگريستن به آفاق كرانْ ناپديد جهان ملكوتيان و شنيدن صداى لطيف بالهاى فرشتگان و نهادن جان درمسير وزش نسيمهاى الطاف روح افزاى خداى سبحان و سرودن نغمه هاى عابدانه وعاشقانه به درگاه او و بازشنودن نجواهاى پروردگار مهربان ، موهبتى است بىبديل كه حيات مردمان در اين خاكدان طبيعت را تفسير مى كند و بدان معنا مى بخشد.
رابطه مبارك را پيوسته ، استوار داريم و به ناتوانى خويش از سپاسگزارى خداوندبر اين نعمت ، اعتراف كنيم و خاضعانه بگوييم : خداوندا! هرچه هست ، از آنِ تو است و اين توفيق عبادت و نيايش هم از الطاف تو است .

هم دعا از تو، اجابت هم ز تو

ايمنى از تو، مهابت هم زتو

و ملتمسانه از او بخواهيم كه اين باب را به رويمان گشوده بدارد و سعادت هم سخنى باخويش را هرگز از ما نستاند و اين عيش مباركِ همنشينى با خويش را هرگز از ما دريغ ندارد.

اى خدا اين وصل را هجران مكن

سرخوشان عشق را نالان مكن