داستان های بحارالانوار

[دژدان]

داستان های بحارالانوار
جلد 1 تا 8

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

44_مرگ در بدترين حال

شخصي در محضر امام صادق عليه السلام عرض كرد:
پدر و مادرم فدايت باد! همسايگان من كنيزاني دارند كه مي خوانند و مي نوازند.
گاهي به محل قضاي حاجت مي روم براي اينكه خوانندگي و نوازندگي آنان را بيشتر بشنوم نشستن خود را طولاني تر مي كنم.
حضرت فرمود:
اين كار را نكن! نشستن خود را طول مده و از شنيدن خوانندگي و نوازندگي بپرهيز!
آن مرد گفت:
- به خدا سوگند! من به خاطر شنيدن آواز آنان به آنجا نمي روم، بلكه گاهي كه به آن محل مي روم صدايشان بي اختيار به گوشم مي رسد.
امام صادق عليه السلام فرمود:
- مگر نشنيده اي كه خداوند مي فرمايد: ان السمع و البصر و الفوائد كل اولئك كان عنه مسئولا (گوش و چشم و دلها همه مسؤولند).
آن مرد گفت:
- آري! به خدا سوگند! مثل اين است كه تاكنون اين آيه را نه از قرآن و نه از عرب و نه از عجم نشنيده بودم. از حالا اين كار را ترك مي كنم و از خداوند در خواست دارم كه مرا ببخشد و از من درگذرد.
امام صادق عليه السلام به او فرمود:
- برخيز! غسل توبه كن و تا مي تواني نماز بخوان! چون به كار بسيار بدي معصيت بزرگي - عادت كرده اي كه اگر در اين حال بميري در بدترين حالت از دنيا رفته اي و مسؤوليت بزرگي خواهي داشت. اينك به پيشگاه خداوند توبه كن و از درگاه او بخواه تا توبه ات را از كارهاي زشتي كه مرتكب شده اي بپذيرد.

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

45_سه توصيه مهم امام صادق

عبدالاعلي يكي از شيعيان بوده كه در كوفه زندگي مي كرد، مي گويد:
بعضي از دوستان و پيروان امام صادق عليه السلام نامه اي به امام نوشتند و در آن نامه چند مسأله كه مورد احتياج بود سؤال كردند و به من نيز گفتند تا درباره حق مسلمان بر برادر مسلمانش شفاها از امام سؤال كنم.
وارد مدينه شده، به محضر امام رسيدم. نامه دوستان را به امام تقديم كردم و نيز اين سؤال را نيز مطرح كردم (حق مسلمان بر برادر مسلمانش چيست)؟
حضرت جواب نامه دوستان را داد، ولي به سؤال شفاهي من پاسخ نگفت.
هنگامي كه خواستم به كوفه برگردم، براي خداحافظي محضر امام عليه السلام رسيدم.
عرض كردم:
- يابن رسول الله! من از شما مطلبي پرسيدم، پاسخم ندادي.
حضرت فرمود:
- من عمدا پاسخ نگفتم.
- براي چه؟
- زيرا مي ترسم حقيقت را بگويم و شما عمل نكنيد و كافر شويد.
سپس امام عليه السلام فرمود:
- اكنون بدان كه از سخت ترين و مهم ترين واجبات خدا بر خلقش سه چيز است:
1. رعايت عدل و انصاف بين خود و ديگران تا حدي كه آنچه براي خود نمي پسندد، براي برادر مؤمنش نپسندد.
2. ديگر اينكه، مال خود را از برادران مسلمان مضايقه نكند و با آنان همكاري صميمانه داشته باشد.
3. ياد كردن خداست در همه حال. اما منظورم از ياد خدا پيوسته گفتن (سبحان الله و الحمدلله) نيست، بلكه مقصودم اين است كه مسلمان بايد چنان باشد كه هرگاه با كار حرامي مواجه شد، ياد خدا مانع گردد و او را از ارتكاب گناه باز دارد.

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

46_كمك به مستمندان

محمد پسر عجلان مي گويد:
خدمت امام صادق عليه السلام بودم، كه يكي از شيعيان وارد شد و سلام كرد، حضرت از او پرسيد:
برادرانت در چه حالي بودند؟
او در پاسخ، آنان را ستود و گفت:
مردمان خوب و شايسته اي هستند.
امام عليه السلام فرمود:
رفت و آمد ثروتمندانشان با فقرا و احوال پرسي ايشان از همديگر چگونه بود؟
مرد گفت:
ارتباطشان اندك است (روابط گرمي ندارند) و زياد احوال يكديگر را جويا نمي شوند.
امام عليه السلام پرسيد:
انفاق و دستگيري ثروتمندان با تهيدستان چگونه بود؟
مرد جواب داد:
شما از اخلاق و صفاتي مي پرسيد كه در ميان مردم كمياب است.
امام عليه السلام فرمودند:
بنابراين آنان چگونه خود را شيعه مي نامند!
شيعه حقيقي كسي است كه در راه كمك و ياري مستمندان گام بردارد و آنان را در مهر و محبت كردن فراموش نكند.

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

47_احسان پيش از سؤال

اسحاق مي گويد:
در محضر امام صادق عليه السلام بودم و معلي بن خنيس نيز در خدمت امام حضور داشت. در اين وقت مردي از اهل خراسان وارد شد، گفت: پسر پيغمبر خدا! پولم كم شده و توان برگشت به خانه ام را ندارم مگر اينكه شما مرا ياري نماييد.
امام صادق عليه السلام به چپ و راست نگاه كرد و فرمود:
آيا مي شنويد برادر ديني تان چه مي گويد؟
نيكي آن است كه پيش از سؤال كسي انجام داده شود، بخشش بعد از سؤال پاداش آبروريزي او است...
پيغمبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود:
سوگند به آن خدايي كه دانه را مي شكافد و انسانها را مي آفريند، مرا حقيقتا پيامبر قرار داده است. آن مقدار كه سائل از سؤال كردن، رنج مي برد بيشتر از آنست كه تو به او احسان مي كني.
سپس پنج هزار درهم جمع كردند و به او دادند.

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

48_بار نابخردان بر دوش آگاهان

حارث پسر مغيره گويد:
شبي در يكي از راه هاي مدينه امام صادق عليه السلام با من برخورد كرد و فرمود: اي حارث!
گفتم: بلي!
فرمود:
- گناهان سفيهان شما بار آگاهان شما خواهد شد و علما شما حامل بار نابخردان شما خواهند بود. آنگاه رد شد و رفت.
حارث مي گويد:
پس از مدتي محضر امام صادق عليه السلام رسيدم و اجازه خواسته و گفتم:
- فدايت شوم! چرا فرمودي بار گناهان نابخردان شما را، علما شما حمل خواهند كرد، از اين فرمايش شما مطلب مهمي به نظرم مي رسد و سخت نگران شدم.
فرمود:
- آري! مطلب همان است كه گفتم، گناهان نابخردان شما بار علما شما خواهد شد. علتش اين است چرا هنگامي كه يكي از شما كار ناپسندي را مرتكب مي شود كه باعث اذيت ما شده و بر ما عيب و ايراد مي كنند، او را نصيحت نكرده و با سخنان زيبا، پند و اندرز نداده و از خواب غفلت بيدارش نمي كنيد؟
گفتم:
- اگر او را نصيحت كنيم نمي پذيرد و از ما اطاعت نمي كند.
فرمود:
- اگر چنين است با او قهر كنيد و هرگز با اين گونه آدم همنشين و دوست و رفيق نباشيد.

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

49_رفتار با همسايه

شخصي مي گويد:
محضر امام صادق عليه السلام رسيدم عرض كردم:
- همسايه اي دارم مرا اذيت مي كند.
فرمود:
- تو با او خوش رفتار باش!
گفتم:
- خداوند او را نيامرزد.
حضرت از من روي گردانيد.
آن مرد مي گويد:
من نخواستم با آن حال از امام جدا شوم. براي اينكه توجه حضرت را جلب كنم عرض كردم:
همسايه ام با من چنين و چنان مي كند و مرا آزار مي دهد.
فرمود:
- تو فكر مي كني اگر آشكارا با او دشمني كني (تو هم به او آزار و اذيت كني) مي تواني از او انتقام بگيري؟
عرض كردم:
- بلي! مي توانم.
فرمود:
- همسايه تو آدم حسودي است. او از كساني كه به خاطر نعمت هايي كه خداوند به آنان داده است، به مردم حسد مي ورزد. چنين آدمي اگر نعمتي را براي كسي ديد، از ناراحتي و آتش دروني كه از حسد شعله ور است، چنانچه خانواده داشته باشد با آنان درگير شده، اذيت و آزارشان مي كند و اگر خانواده نداشته باشد به نوكر و خدمتكارش دعوا مي كند و اگر خدمتكار نداشته باشد، شبها را به خواب نمي رود و روزها را با خشم و غضب سپري مي كند.
بنابراين، با چنين آدمي رو در روئي صلاح نيست بايد كج دار و مريض رفتار كرد، چون آدم مريضي است.

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

50_دعاهايي كه مستجاب نمي شود

امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
چهار كس دعايشان به اجابت نمي رسد:
1. مردي كه در خانه خود نشسته و مي گويد:
خدايا! به من روزي بده!
خداوند به او مي فرمايد:
آيا به تو دستور ندادم به جستجوي روزي بروي؟
2. مردي كه درباره زن ناشايست خود نفرين كند.
خداوند به او هم مي فرمايد:
آيا اختيار طلاق او را به تو واگذار نكردم؟
3. و مردي كه مال خود را در جاهاي بد و اسراف تلف كرده و مي گويد: خدايا! به من روزي بده!
خداوند به او نيز مي فرمايد:
آيا به تو دستور ميانه روي ندادم؟ آيا به تو دستور ندادم، مالت را اصلاح كن و در موارد بد مصرف منما؟
چنانچه در قرآن مي فرمايد:
كساني كه چون خرج كنند نه اسراف و نه بر خود تنگ گرفته، بخل ورزند و ميان اين دو صفت، معتدل و ميانه رو هستند.
4. مردي كه بدون شاهد و گواه و سند به ديگري وام دهد. (سپس بدهكار انكار نمايد) براي دريافت حق خود از خدا كمك بخواهد.
به او نيز مي فرمايد:
آيا به تو دستور ندادم كه هنگام وام دادن شاهد بگيري؟

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

51_امام كاظم (ع) در كاخ هارون

روزي امام موسي بن جعفر عليه السلام را در بغداد به يكي از كاخهاي با شكوه هارون وارد كردند.
هارون كه مست قدرت و سلطنت بود، به كاخ اشاره كرد و گفت:
اين كاخ از آن كيست؟
- نظر هارون اين بود كه عظمت و جلال خويش را به رخ حضرت بكشد.-
امام با كمال بي اعتنايي به كاخ پرتجمل وي فرمود:
اين خانه، خانه فاسقان است؛ همان افرادي كه خداوند درباره آنها مي فرمايد:
به زودي كساني را كه در روي زمين به ناحق كبر مي ورزند از (درك و فهم) آيات خود منصرف مي سازم به طوري كه هرگاه آيات الهي ببينند ايمان نمي آورند و اگر راه هدايت و كمال ببينند آن را انتخاب نمي كنند. اما هرگاه راه گمراهي ببينند آن را پيش مي گيرند همه اينها به خاطر آن است كه آنان آيات ما را تكذيب نموده و از آن غفلت كردند.
(تو نيز اي هارون از آنان هستي كه در برابر حق تكبر ورزيده و جبهه گرفته اند.) هارون از اين پاسخ سخت ناراحت شد. از امام پرسيد:
پس در واقع اين خانه، خانه كيست؟
حضرت فرمود:
اين خانه در حقيقت از آن شيعيان ما است اكنون ديگران (شما) با زور آن را گرفته اند و بر ايشان باعث آزمايش و امتحان است.
هارون گفت:
اگر اين كاخ از آن شيعيان است، چرا صاحبش آن را از ما نمي گيرد؟
امام فرمود:
اين خانه از صاحب اصليش در حال عمران و آبادي گرفته شده است، هرگاه توانست آن را آباد كند پس خواهد گرفت...

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

52_ابوحنيفه در محضر امام كاظم عليه السلام

ابوحنيفه مي گويد:
من خدمت حضرت صادق عليه السلام رسيدم تا چند مسأله بپرسم. گفتند:
حضرت خوابيده است. منتظر نشستم تا بيدار شود، در اين وقت پسر بچه پنج يا شش ساله اي را كه بسيار خوش سيما و باوقار و زيبا بود، ديدم، پرسيدم:
اين پسر بچه كيست؟
گفتند:
موسي بن جعفر عليه السلام است.
عرض كردم:
- فرزند رسول خدا! نظر شما درباره گناهان بندگان چيست و از كه سر مي زند؟
چهار زانو نشست و دست راست را روي دست چپش گذاشت و فرمود:
- ابوحنيفه! سؤال كردي اكنون جوابش را بشنو! آن گاه كه شنيدي و ياد گرفتي عمل كن!
گناهان بندگان از سه حال خارج نيست:
1. يا خداوند به تنهايي اين گناهان را انجام مي دهد.
2. يا خدا و بنده هر دو انجام مي دهند.
3. يا فقط بنده انجام مي دهد.
اگر خداوند به تنهايي انجام مي دهد پس چرا بنده اش را كيفر مي دهد بر كاري كه انجام نداده است. با اين كه خداوند عادل و رحيم و حكيم است.
و اگر خدا و بنده هر دو با هم هستند،
چرا شريك قوي شريك ضعيف خود را مجازات مي كند در خصوص كاري كه خودش شركت داشته و كمكش نموده است.
سپس فرمود:
- ابوحنيفه آن دو صورت كه محال است.
ابوحنيفه: بلي! صحيح است.
فرمود:
- بنابراين، فقط يك صورت باقي مي ماند و آن اينكه بنده به تنهايي گناهان را انجام مي دهد و به تنهايي مسؤول اعمال خود مي باشد.

[دژدان]

داستانهای بحارالانوار
جلد 3

---

53_مرگ آسان

يكي از فرزندان امام موسي بن جعفر عليه السلام در جواني دنيا را وداع مي كرد، امام عليه السلام به فرزندش قاسم فرمود:
- برخيز در بالين برادرت سوره والصافات را تا آخر بخوان! قاسم هم شروع كرد بخواندن، وقتي كه به آيه (اهم اشدا خلقا ام من خلقنا) رسيد جوان از دنيا رفت. پس از آنكه كفن كردند و به سوي قبرستان حركت دادند، يعقوب بن جعفر به امام كاظم عليه السلام عرض كرد:
- وقتي كسي به حالت احتضار در مي آمد بالاي سرش سوره ياسين مي خوانند شما دستور داديد (والصافات) بخوانند.
امام عليه السلام فرمود:
- پسرم! اين سوره در بالاي سر هر كس كه گرفتار مرگ است خوانده شود خداوند او را فوري آسوده مي كند و از دنيا مي رود.