3. 3. 2. «تدبّر» و «تذکّر»
«تدبّر در قرآن» در آیه ی 29 سوره ی ص در رابطه ی عطفی با «تذکّر اولوا الالباب» به کار رفته است:
«کِتَابٌ أَنزَلنَاهُ إِلَیکَ مُبَارَکٌ لِّیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَ لِیَتَذَکَّرَ أُولُوا الأَلبَابِ».
می دانیم که «تذکّر» از این نظر که یکی از افعال ادراکی در قرآن کریم است با تدبّر مرتبط است. اما همنشینی این دو واژه در یک متن چیزی بیش از ارتباطی معنایی میان واحد های یک حوزه معنایی ارتباطی را نشان می دهد. این متن خاص و همنشینی مفاهیم تدبّر و تذکّر از ارتباطی خاص تر میان این مفاهیم حکایت دارد.
«تذکّر» از ماده «ذکر» بوده و در برداشت غالب، تفکر و عبرت گرفتن معنا شده است (26). این برداشت قطعاً به سبب کاربرد این واژه در متن هایی است که مربوط به مواجهه انسان با آیات است و رابطه ی جانشینی که این واژه با واژه هایی نظیر «عقل»، «تفکر» و غیرِ آنها دارد. اما به رغم این تناظر و قرابت معنایی، «تذکّر» معنایی مخصوص به خود دارد که کاملاً مرتبط با معنای لغوی آن است.