رابطه توبه و اعمال در نامه اعمال
اگر انسانى در دنیا، در زمانهاى مختلف و مكانهاى گوناگون، گناهانى مرتكب شد و سپس تائب و نادم شد؛ این گناهان قبل از توبه در باطن، در نامه عمل این شخص با چهرههاى گوناگونش، بدون مكان و زمان ثبت و ضبط شده است. اما وقتى كه از گذشته خود واقعاً و از سّر وجودش، منزجر و پشیمان شد و هر روز حسرت و خون جگر خورد، آه كشید و انزجارش به حدى رسید كه دوست داشت و آرزو كرد كه گناهان و آلودگىهایش از صحنه وجود برچیده شود، در باطن صحیفه عمل خودچه وضعى خواهد داشت؟
این كنار كشیدن از گناهان و تعلقات و پشیمانى از گذشته، چگونه جلوه خواهد كرد؟
از آیات و روایات استفاده مىشود كه آن چهره مخالفت و عناد - كه بر اثر گناهان و تعلقات در نامه عمل او ثبت شده بود - كنار رفته و در باطن قیافه آن قطعه، شرمندگى، ندامت، كوچكى محض، تضرع محض، اطاعت محض و... مىشود؛ یعنى، وقتى در صحیفه عمل خود قرار گرفت، شخصى به جاى آن گناه، در حال تضرّع، ناله و شرمندگى است و به جاى دلبستگىهاى گوناگون به غیر خدا، فرد عاشق و مطیع محض خداوند است.
وقتى چنین شد، در موقف «حساب» با تبدیل سیئات به حسنات و با تحوّل محبت غیرخدا به عشق و دلدادگى خدا، وضعیت انسان بهتر، حسابش آسانتر و ارتقاى او سریعتر خواهد بود.
هیچ چیز قیامت با دنیا قابل مقایسه نیست، لذا كیفیت نامه اعمال و گرفتن و خواندن آن براى ما قابل درك نیست و تنها آن چه در آیات و روایات بیان شده مى توان بازگو كرد.
فرآوری: زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان