يكى از مشكلات هر زبان و به خصوص زبان عربى كه مملو از مجاز و كنايه است شناسايى ريشه معانى مختلف يك لفظ است. چه بسا يك فرد غير وارد، در آغاز كار تصور مىنمايد كه يك لفظ داراى معانى مختلف بوده و هر كدام وضع خاصى دارند، ولى پس از بررسى ريشه آنها، روشن مىشود كه لفظ مزبور يك معنا بيش نداشته و معانى ديگر از مشتقات آن هستند و به مناسبتهايى در آنها به كار رفتهاند. در ميان فرهنگهاى زيادى كه براى لغت عرب نوشته شده است المقاييس بهترين كتابى است كه براى ريشه شناسى و تشخيص معانى واقعى الفاظ عرب تاليف يافته است مولف آن احمد بن فارس بن زكريا از لغت شناسان بزرگ زبان عرب در قرن چهارم اسلامى بوده و در سال 395 در گذشته است. اين اثر نفيس در شش جلد در مصر چاپ شده است و مطالعه آن را به كسانى كه علاقه مندند معانى اصيل الفاظ قرآن را در روز نزول آن به دست آورند توصيه مىنماييم و به نظر ما ريشهشناسى يكى از كليدهاى مهم براى فهم بسيارى از آيات قرآن است.