جلسه هفتم.نحو(تمیز کنایات عدد)

[تسلیمی]

besm3






سلام خدمت شما دانشجویان محترم صبحتون بخیر


درس این جلسه از کلاس نحو راجع به تمیز کنایات عدد صحبت می کنیم.

explanation



تمیز کنایات عدد :


(کم استفهامی ، کم خبری ، کایّن ،کذا )


اسم نکره منصوب جامدی که بعد از این حروف بیاید بعنوان تمیزعددی محسوب می شود.





matn13matn13

[تسلیمی]

نکته :


*تمیز کم استفهامی : مفرد و منصوب است



**ولی اگر بین کم و تمییزش فعل متعدی بیاید، به وسیله ی " مِن " مجرور می شود.


کم قرأتم من کتابٍ (کتابٍ تمیز و منصوب است)





***اگر به کم استفهامی حرف جر افزوده شود،بهتر است که تمیز آن بنابر تمیز بودن منصوب شود یا با یک مِن در تقدیر مجرور می شود.


بکَم درهماً أو درهمِ اشتریتُ هذا الکتاب؟




****حذف تمیز بعد از کم استفهامی اگر دلیل بر آن وجود داشته باشد جایز است.


کم مالُکَ ؟ (در اینجا در اصل کم درهماً مالُکَ؟)






matn13matn13

[تسلیمی]

نکته :


کم ابتدایی بنابر مبتدا بودن در محل رفع است و این در صورتی است که :



1- بعد از آن فعل قرار نگرفته باشد. کم طبیباً فی المدینة


2- یا بعد از آن فعل لازم قرار گرفته باشد. کم تلمیذاً قرِّت عیناه الیوم بنیله الشهادة


3- یا بعد از آن فعل متعدی مشتغل بر ضمیر باشد. کم کتاباً طالَعتُه؟

[تسلیمی]

*کم استفهامی بر حسب آنچه فعل بعد از آن ایجاب می کند در محل نصب است.



_ یعنی اگر تمیز کم کنایه از مصدر فعل باشد " کم " مفعول مطلق است. کم التفاتةً التَفت؟ (در اینجا "کم" مفعول مطلق و محلا منصوب است)


_ اگر کم کنایه از ظرف باشد مفعول فیه می شود. کم یوماً صمتَ؟ ("کم" مفعول فیه و محلا منصوب)


_ اگر بعد از کم معمول فعل متعدی بعد از آن باشد مفعول به می شود. کم مجلةً ؟ ("کم" در اینجا مفعول به می شود)


_ یا خبر فعل نواسخ باشد. کم کانت جواریک؟


_ ولی اگر قبل از کم حرف جر بیاید یا مضافی آمده باشد در این صورت در محل جر است.


بکم ابتعَت الدار؟ / غلامَ کم رجلاً علّمت ؟



matn13matn13

[تسلیمی]

*تمیز کم خبری مجرور به اضافه به آن است و غالباً به صورت مفرد می باشد. کم أجیرٍ فی بیت أبی؟



**در برخی موارد تمیز کم خبری جمع می آید. کم کتبٍ لی؟


و جایز است به وسیله ی "مِن" مجرور شود. کم مِن مرّةٍ شاهدتُه؟



***اگر بین کم خبری و تمیزش فاصله ای بیافتد نصب تمیز واجب است. کم لی عبداً؟



****حذف تمیز کم خبری اگر دلیلی برای وجودش باشد جایز است. کم خُضَت بحر الضّلال (در اصل بوده است کم خُضّةً خُضتَ....)



نکته :


تمیز کأیّن به صورت مفرد مجرور به " مِن "است. کأیّن من رجلٍ رأیتُ؟


اما جایز نیست که بعد از کأین به غیر از جمله یا شبه جمله بیاید.یعنی گفته نمی شود،کأیّن من رجلٍ أحبنَ من مرأة






matn13matn13

[تسلیمی]

نکته :



*حکم تمیز کذا مفرد و منصوب بنابر تمیز بودن است.


اشتریتُ کذا و کذا کتاباً



**عامل تمیز در مفرد اسم مبهم است.


اشتریتُ ذراعین جوفاً (در اینجا ذراعین،اسم مبهم است)




***عامل تمیز در نسبت جمله ،فعل است.


قررتُ بک عیناً



****تقدیم تمیز بر عاملش مطلقا جایز نیست.یعنی نمی توان گفت " زیتاً رطلٌ ".





matn13matn13

[تسلیمی]

دانشجویان محترم سؤالی باشه درخدمتم





matn13matn13