چهل حديث در سيره فاطمى

[گل مريم]

بسم الله الرحمن الرحیم

چهل حديث در سيره فاطمى
مؤلف: محمود لطيفى


فاطمه ام ابيها

حضرت فاطمه ام ابيها (سلام الله عليها) روز جمعه 20 جمادى الاخرى سال دوم يا پنجم بعثت در شهر مكه به دنيا آمد. پدر بزرگوارش حضرت رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) و مادرش خديجه كبرى (سلام الله عليها) بود. در سال دوم هجرت عقد او با حضرت على (عليه السلام) در ملكوت اعلى بسته شد و ثمره آن امام حسن و امام حسين و زينب و ام كلثوم بود و محسن نيز در حوادث پس از رحلت پيامبر سقط شد.
آغاز زندگى حضرتش در مكه با محاصره اقتصادى شعب ابيطالب همراه بود و با پايان يافتن محاصره، عمر مادر نيز به آخر رسيد و پس از مادر مهر خانه پدر بود و بر چهره خسته او كه از فراق ابوطالب و خديجه و آزار كافر در هم مى تكيد گل نشاط و اميد مى كاشت.

پس از هجرت و در مدينه به صورت يك زن با تمام ويژگيهايى كه خداى زن براى او منظور نموده است تجلى نمود.فاطمه (سلام الله عليها) شمع جمع خانه بود و حلقه وصل رسالت و امامت. هم عزيز پدر بود و هم محبوب همسر و هم كدبانوى مدينه اسلام و الگوى تربيت خدايى زنانه. رنجها و مصيبتها در برابر خورشيد مهرش ذوب مى شد و پدر و همسر كه دو برادر بودند و دو همرزم و دو همدرد در پناه مهر او آرامش مى يافتند.

فاطمه يكى از دو ركن امامت بود كه پس از پيامبر با تمام وجودش به دفاع از حق پرداخت، هم سيلى نامحرمان تحمل نمود و هم تازيانه جهل و جاهليت را به جان خريد و در آخر نيز جان و فرزند را در اين راه نهاد و در سوم جمادى الاخرى يا 13 جمادى الاول سال 11 هجرى (و در كمتر از 3 ماه پس از رحلت پيامبر) على (عليه السلام) را يك و تنها گذاشت، مرقد منورش در مدينه - مسجد النبى يا بقيع - مطاف ملائكه مقرب الهى است.

[عطیه سادات]

http://night-skin.com/blogcode/tasvir-zibasazi/upimg/uploads/1308479428.gif


امام صادق علیه السلام می فرمایند:
هر کس به شناخت حقیقی فاطمه علیها السلام دست یابد، بی گمان شب قدر را درک کرده است .




http://night-skin.com/blogcode/tasvir-zibasazi/upimg/uploads/1308479428.gif

[عطیه سادات]

http://night-skin.com/blogcode/tasvir-zibasazi/upimg/uploads/1308479428.gif


2. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:
هر کس فاطمه علیها السلام دخترم را دوست بدارد، در بهشت با من است، و هر کس با او دشمنی ورزد، در آتش [دوزخ] است .


http://night-skin.com/blogcode/tasvir-zibasazi/upimg/uploads/1308479428.gif

[گل مريم]

فصل اول: فرشته عبادت


1: تجلى ايمان

قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم):

ان ابنتى فاطمة ملأ الله قلبها و جوارحها ايمانا الى مشاشها، فتفرغت لطاعة الله.

دلائل الامامه: 139، ح 47

پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود:

خداوند قلب دخترم فاطمه و سراپاى وجود او را پر از ايمان كرده است، پس او - بهمين خاطر - همواره در اطاعت خداست

[گل مريم]

2: فروغ فرشتگان

سألت عن ابى عبد الله (عليه السلام) عن فاطمة لم سميت الزهرأ؟ فقال: لانها كانت اذا قامت فى محرابها زهر نورها لاهل السمأ كما تزهر - تزهو - نوز الكواكب الاهل الارض.

علل الشرائع، ج 1: 215.

راوى مى گويد: از حضرت صادق (عليه السلام) علت نامگذارى حضرت فاطمه (سلام الله عليها) را به - زهرا - پرسيدم. فرمود:

چون وقتى كه در محراب عبادتش به نماز مى ايستاد فروغ نورش براى ساكنان آسمان مى درخشيد همانگونه كه نور ستارگان آسمان براى زمينيان مى درخشد.


3: تنديس عبادت

عن الحسن البصرى:

ما كان فى هذه الأمة اعبد من فاطمة كانت تقوم حتى تتورم قدماها.

مناقب، ج 3: 341.

حسن بصرى مى گويد:

در ميان امت اسلام، كسى خداپرست تر از فاطمه (سلام الله عليها) نبود. آنقدر در نماز مى ايستاد كه قدم هايش ورم مى كرد.

[گل مريم]

4: نياز نماز

كانت فاطمة (سلام الله عليها) تنهج فى صلاتها من خوف الله تعالى.

ارشاد القلوب: 105.

حضرت فاطمه (سلام الله عليها) در نمازش از ترس خدا نفس نفس مى زد - و گريه در گلويش مى شكست -

[گل مريم]

5: قدرشناس قدر

قال على (عليه السلام):
و كانت فاطمة (سلام الله عليها) لاتدع احدا من اهلها ينام تلك الليلة - ليلة القدر - و تداويهم بقلة الطعام و تتأهب لها من النهار و تقول: محروم من حرم خيرها.

دعائم الاسلام، ج 1: 282.

حضرت على (عليه السلام) فرمود:

فاطمه (سلام الله عليها) نمى گذاشت كسى از اهل خانه در شبهاى قدر به خواب رود. به آنان غذاى كم مى داد و از روز قبل براى احياى شب قدر آماده مى شد و مى فرمود: محروم كسى است كه از بركات اين شب محروم باشد.

[گل مريم]

6: نثار و ايثار

قال موسى بن جعفر (عليه السلام):
كانت فاطمة (سلام الله عليها) اذا دعت تدعو للمؤمنين و المؤمنات ولا تدعو لنفسها
فثيل لها يا بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) انك تدعين للناس و لاتدعين لنفسك فقالت (عليه السلام):
الجار ثم الدار.

علل الشرائع، ج 1: 216.

حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) از پدرانش نقل مى كند:
هرگاه حضرت فاطمه (سلام الله عليها) دعا مى كرد براى زنان و مردان مؤمن دعا مى كرد و براى خود دعا نمى كرد.
به او گفته شد: چرا شما براى مردم دعا مى كنيد اما براى خودتان دعا نمى كنيد؟
فرمود: اول همسايه آنگاه درون خانه.

[گل مريم]

7: وقت دعا

عن فاطمة (سلام الله عليها) قالت: سمعت النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) يقول:
ان فى الجمعة لساعة لا يراقبها رجل مسلم يسأل الله عزوجل فيها خيرا الا اعطاه....و قال هى اذا تدلى نصف عين الشمس للغروب....
و كانت فاطمة (سلام الله عليها) تقول لغلامها:
اصعد على الضراب - الظراب - فاذا رأيت عين الشمس قد تدلى للغروب فاعلمنى حتى ادعو.

معانى الاخبار: 399

حضرت فاطمه (سلام الله عليها) گويد: شنيدم پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) مى فرمود:
غروب روز جمعه ساعتى است كه هركس آن را مراقبت كند و در آن لحظه دعا كند دعايش مستجاب شود، و آن زمانى است كه نيمى از خورشيد غروب كرده باشد.

حضرت زهرا (عليه السلام) براى درك آن ساعت به خدمتكارش ‍ مى گفت:

بر فراز بلندى برو و هرگاه ديدى نيمه خورشيد غروب نمود مرا خبر كن تا دعا كنم

[گل مريم]

8: دو ركعت نياز

قال ابو عبد الله (عليه السلام):
كان لأمى فاطمة (سلام الله عليها) صلاة تصليها علمها جبرئيل، ركعتان تقرء فى الأولى: الحمد مرة و: انا انزلناه فى ليلة القدر، مأة مرة و فى الثانية: الحمد مرة، و مأة مرة: قل هو الله احد، فاذا سلمت سبحت تسبيح الطاهرة (عليه السلام).

جمال الاسبوع: 173

امام صادق (عليه السلام) فرمود:
مادر ما فاطمه (سلام الله عليها) همواره دو ركعت نماز مى خواند كه جبرئيل به او آموخته بود، در ركعت اول آن پس از حمد صد بار سوره قدر و در ركعت دوم پس از حمد صد بار سوره توحيد را مى خوانى، و پس از سلام نماز. تسبيحات حضرتش را نيز مى گويى.

[گل مريم]

9: هديه بى نظير

ان على ابى طالب (عليه السلام) امر فاطمه (سلام الله عليها) تستخدم رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فقالت:
يا رسول الله انه قدشق على الرحى - و ارته اثرا فى يديها من اثر الرحى -
فسألته ان يخدمها خادما، فقال (صلى الله عليه و آله و سلم)
اولا اعملك خيرا من الدنيا و ما فيها؟ اذا آويت الى فراشك فكبرى اربعا و ثلاثين تحميدة و ثلاثا و ثلاثين تسبيحة.

كنزالعمال 2: 57

امير المؤمنين (عليه السلام) به حضرت زهرا (عليه السلام) گفت تا برود و از پيامبر خادمى بخواهد. او نيز رفت و ضمن نشان دادن پينه هاى دستش ‍ گفت :

آسياب كردن مرا به زحمت انداخته است و آنگاه در خواست خادمى كرد.
پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) در پاسخ فرمود: آيا نمى خواهى - به جاى خادم - هديه اى به تو دهم كه از همه دنيا ارزشمندتر باشد؟ هنگامى كه براى خواب آماده شدى سى و چهار بار "الله اكبر"و سى و سه بار "الحمدلله" و سى و سه بار "سبحان الله" بگو.

[گل مريم]

10: تسبيح تربت

قال ابو عبدالله (عليه السلام):
ان فاطمة عليهاالسلام بنت رسول الله (ص) كانت مسبحتها من خيوط صوف مفتل عليه عدد التكبيرات فكانت عليهاالسلام تديرها بيدها تكبر و تسبح الى ان قتل حمزة بن عبد المطلب فاستعملت تربته و عملت التسابيح فاستعمها الناس

وسائل الشيعه ج 4: 1033

امام صادق (عليه السلام) فرمود:
تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام نخى بود كه بر آن به تعداد تكبيرات - 34 عدد - گره زده بود و آن را در دستش مى چرخانيد و تكبير و تسبيح مى گفت تا وقتى كه حمزه شهيد شد، تسبيح از تربت او ساخت.
و از آن پس ‍ ساختن تسبيح در ميان مردم رواج يافت.

[گل مريم]

فصل دوم: در سايه نور

11: يادگار مادر

روى ان رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) كان يحب فاطمة (سلام الله عليها) لانها كانت زاهدة عابدة...
و لانها كانت تذكرة له من خديجة.

مستدرك عوالم ج 1: 450.

نقل شده است كه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) را به آن جهت دوست داشت كه او دخترى پرهيزكار و همواره مشغول عبادت بود و به خاطر آنكه يادگارى از خديجه بود.

[گل مريم]

12: سر چشمه ادب


قالت ام سلمة:
تزوجنى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم)... و فوض امر ابنته الى فكنت ادلها و اودبها. و كانت و الله ادب منى و اعرف بالاشيأ كلها.

دلائل الامامة: 82.

ام سلمه مى گويد:
وقتى پيامبر با من ازدواج نمود دخترش - فاطمه (سلام الله عليها) - را به من سپرد.
من نيز آداب زندگى را به او مى آموختم، و بخدا قسم او خود از من آگاه تر و به همه آشناتر بود.

[گل مريم]

13: زيارت و كرامت

قالت عائشة:
ما رأيت احدا من خلق الله اشبه حديثا و كلاما برسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) من فاطمة (سلام الله عليها) و كانت اذا دخلت عليه اخذ بيدها فقبلها و رحب بها و اجلسها فى مجلسه و كان اذا دخل عليها قامت اليه و رحبت و اخذت بيده فقبلتها.

عقد الفريد ج 3: 230.

عايشه مى گويد: كسى از مخلوقات خدا را نديدم كه در گفتار و سخن شبيه تر از فاطمه (سلام الله عليها) به پيامبر باشد.
هرگاه كه فاطمه (سلام الله عليها) به ديدار پيامبر مى آمد پيامبر دست او را مى گرفت و مى بوسيد و به او خوش آمد مى گفت و در جايگاه خودش مى نشانيد و هرگاه پيامبر به ديدار فاطمه مى رفت فاطمه (سلام الله عليها) بر مى خاست و خوش آمد مى گفت و دست پيامبر را مى گرفت مى بوسيد.

[گل مريم]

14: انتظار ديدار

كانت فاطمة (سلام الله عليها) اذا سافر رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و بلغها قدومه تخرج الى باب البيت تنتظره فاذا رأته بادرت اليه و تقبل وجهه.

كشف الغمة ج 1: 145.

هرگاه كه خبر بازگشت پيامبر از سفر، به مدينه مى رسيد فاطمه بر در خانه به انتظار مى نشست و آنگاه كه پدر را مى ديد به استقبال مى رفت و صورت او را مى بوسيد.

[گل مريم]

15: مدافع حق

لما اشتدت عداوة قريش للنبى (صلى الله عليه و آله و سلم) كانت فاطمة (سلام الله عليها) تدافع عنه ما يلقى من كيد و اذى المشركين و سفهأ قريش ، فذات يوم... عهدوا الى سلى جمل - جزور - فرفعوه و وضعوه على رأس رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و هو ساجد بفنأ الكعبة... فجائت ابنته فاطمة (سلام الله عليها) و هى باكية فاحتضنت ذالك السلى فرفعته عنه فالقته.

احقاق الحق ج 25: 289 و شرح نهج البلاغه ج 6: 282.

آنگاه كه - پس از وفات ابوطالب - دشمنى قريش نسبت به پيامبر شدت يافت، فاطمه (سلام الله عليها) در مقابل نيرنگ و آزار مشركان و نابخردان قريش از پدر دفاع مى كرد.

در يكى از روزها كه پيامبر در آستانه كعبه سر به سجده نهاده بود تعدادى از مشركين - عمروعاص و عقبه و... شكمبه شترى برداشته و بر روى سر او نهادند.

آنگاه دخترش فاطمه گريان آمد و آن را از روى سر پدر برگرفت و به سويى افكند.

[گل مريم]

16: حافظ اسرار

عن عائشة قالت:
اقبلت فاطمة (سلام الله عليها) تمشى كان مشيتها مشية رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ثم انه اسر اليها حديثا فبكت، ثم انه اسر اليها حديثا فضحكت...
فسألتها عما قال (صلى الله عليه و آله و سلم) فقالت (عليه السلام): ما كنت لأفشى سر رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم).

مسند احمد بن حنبل ج 6: 282.

عايشه مى گويد:
روزى - در ايام بيمارى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) - فاطمه زهرا (عليها السلام) آمد مانند اينكه گويى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) راه مى رود - و در كنار پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) نشست - آنگاه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) در گوش دخترش سخنى گفت كه او گريه كرد، مجددا در گوش او سخنى گفت و فاطمه خنديد.
من از روى تعجب علت را از فاطمه (سلام الله عليها) پرسيدم، او گفت: من راز پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) را افشا نمى كنم.

[گل مريم]

فصل سوم: همسر و همراه

17: مهريه زندگى

قال ابوجعفر (عليه السلام).
كان صداق فاطمة (سلام الله عليها) جرد برد حبرة و درع حطمية و كان فراشها اهاب كبش يلقيانه و يفرشانه و ينامان عليه.

كافى ج 5: 378.

امام باقر (عليه السلام) فرمود:

مهر - كابين - حضرت فاطمه (سلام الله عليها) لباس كهنه و زرهى بود و فرش ‍ خانه او پوست ميشى كه آنرا مى انداختند و بر آن مى خوابيدند.

[گل مريم]

18: غمخوار زندگى

قال على (عليه السلام) فى حديث...:
- فوالله - ما اغضبتها و لا اكرهتها على امر حتى قبضها الله عزوجل اليه و لا اغضبتنى و لا عصت لى امرا. و لقد كنت انظر اليها فتنكشف عنى الهموم و الأخزان.

كشف الغمة ج 1: 363

حضرت على (عليه السلام) - در ضمن حديثى - فرمود:

بخدا سوگند هيچگاه فاطمه (سلام الله عليها) را به خشم نياوردم و او را بر كارى - كه ميل نداشت - وادار نكردم تا روزى كه خداوند او را برد و او نيز هيچگاه مرا به خشم نياورد و از فرمان من سرپيچى نكرد و هر گاه كه به او مى نگريستم نگرانيها و غمها از من زدوده مى شد.

[گل مريم]

19: همسر و همراه

سمعت أبا عبدالله (عليه السلام) يقول:
كان على (عليه السلام) يسقى و يحتطب و كانت فاطمة (سلام الله عليها) تطحن و تعجن و تخبز و ترقع.

كافى ج 8: 165.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

- در اداره امور خانه - على (عليه السلام) آب و هيزم تهيه مى كرد و فاطمه (سلام الله عليها) گندم آرد مى كرد و خمير مى نمود و نان مى پخت و لباسهاى كهنه را وصله مى زد.

[گل مريم]

20: تقسيم كار

قال أبو جعفر (عليه السلام):
ان فاطمة ضمنت لعلى (عليه السلام) عمل البيت و العجين و الخبز و قم البيت و ضمن لها على (عليه السلام) ما كان خلف الباب. نقل الحطب و ان يجيى ء بالطعام
تفسير عياشى ج 1: 171.

امام باقر (عليه السلام) فرمود:
- براى تقسيم كارهاى خانه - حضرت فاطمه (سلام الله عليها) خمير نمودن و پخت نان و نظافت را بعهده گرفت و على (عليه السلام) نيز كارهاى بيرون خانه همچون نهيه هيزم و خريد لوازم خوراكى را پذيرفت.( اين تقسيم كار پس از رحلت فاطمه بنت اسد در سال چهارم بوده است. به حديث 23 مراجعه شود.)

[گل مريم]

21: كرامت و ايثار

اصبح على (عليه السلام) ذات يوم فقال: يا فاطمة هل عندك شيى ء تغذينيه؟
قالت فاطمة (سلام الله عليها):... ما كان شيى ء اطعمناه مذ يومين الا شيى ء كنت او ثرك به على نفسى و على ابنى هذين الحسن و الحسين
فقال على (عليه السلام): يا فاطمة الا كنت اعلمتينى فابغيكم شيئا؟
فقالت (عليه السلام): يا ابا الحسن انى لأستحى من الهى ان تكلف نفسك ما لا تقدر عليه.

تفسير فرات كوفى: 83.

روزى حضرت على (عليه السلام) به حضرت فاطمه (سلام الله عليها) فرمود: آيا غذايى در خانه هست تا بخورم؟
فاطمه (سلام الله عليها) گفت: آنچه كه در دو روز گذشته خورده ايد غذايى بوده كه من و دو فرزندم - حسن و حسين - نخورده و براى تو نگه داشته بوديم.
على (عليه السلام) گفت: چرا به من اطلاع نداده بودى تا براى شما غذايى تهيه كنم؟
فاطمه (سلام الله عليها) گفت: اى ابوالحسن! من از خداى خود شرم دارم كه خودت را به خاطر آنچه كه نسبت به آن توانايى ندارى به زحمت اندازى.

[گل مريم]

22: ساده زيستى

قالت فاطمة (سلام الله عليها) فى حديث...:
يا رسول الله ان سلمان تعجب من لباسى، فوالذى بعثك بالحق مالى و لعلى منذ خمس سنين الا مسك كبش تعلف عليه بالنهار بعيرنا فاذا كان الليل افترشناه و ان مرفقتنا لمن ادم حشوها ليف النخل.


دروع الواقية: 275.

حضرت فاطمه (سلام الله عليها) - در ضمن حديثى مفصل - به پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) گفت:
اى رسول خدا سلمان از لباس من - كه دوازده وصله داشته - تعجب مى كند به خدايى كه تو را به حق فرستاده است، پنج سال است كه من و على فرشى جز يك پوست ميش نداريم كه روزها بر روى آن علوفه شتر مى ريزيم و شبها روى آن مى خوابيم، بالش ما نيز پوستى است كه درون آن پوشال درخت خرما است.

[گل مريم]

فصل چهارم: بانوى خانه

23: عروس نمونه

عن على (عليه السلام): انه قال لامه فاطمة بنت اسد:
اكفى فاطمة (سلام الله عليها) بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ما كان خارجا من السقى و غيره و تكفيك ما كان داخلا من العجن و الطحن و غير ذلك.

انساب الاشراف 2: 37 ح 36

امام على (عليه السلام) به مادرش فاطمه بنت اسد گفت:
شما كارهاى خارج از خانه همچون تهيه آب و... را بعهده بگيريد و فاطمه دختر پيامبر به امور داخل خانه همچون آرد كردن و خمير گرفتن و... مى پردازد.

[گل مريم]

24: خانه دارى

انها استقت بالقربة حتى اثر فى صدرها وطحنت بالرحى حتى مجلت يداها و كسحت البيت حتى اغبرت ثيابها و اوقدت النار تحت القدر حتى دكنت ثيابها.

علل الشرائع ج 2: 65.

حضرت على (عليه السلام) فرمود:
فاطمه آنقدر با كوزه آب كشيد تا در سنيه اش اثر گذاشت و آنقدر با آسياب آرد كرد كه دستانش تاول زد و آنقدر خانه جاروب كرد كه لباسش غبار آلود شد و آنقدر آتش بر زير ديگ افروخت كه بر لباسش دود خاكستر نشست.

[گل مريم]

25: آينه صبر و شكر

رأى النبى (صلى الله عليه و آله و سلم) فاطمة (سلام الله عليها) و عليها كساء من اجلة الأبل و هى تطحن بيديها و ترضع ولدها فدمعت عينا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فقال:
يا بنتاه تعجلى مرارة الدنيا بحلاوة الاخرة، فقالت (عليه السلام): يا رسول الله الحمدالله على نعمائه و الشكرلله على آلائه.

مناقب ج 3: 342.

روزى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) فاطمه (سلام الله عليها) را ديد كه پوششى از پلاس شتر بر دوش انداخته با دستانش خمير مى كرد و فرزندش ‍ را شير مى داد. - با مشاهده اين صحنه - اشك بر چشمان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) حلقه زد و فرمود:
دخترم به خاطر شيرينى آخرت تلخى دنيا را تحمل كن.
فاطمه (سلام الله عليها) در پاسخ گفت: نعمتها و موهبتهاى بى پايان حق را سپاسگزارم.

[گل مريم]

26: با زيردستان

غزا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ساحل البحر فاصاب سبيا... فبعث الى فاطمة (سلام الله عليها) و اخذ بيد المرأة فوضعها فى يد فاطمة (سلام الله عليها) و قال (صلى الله عليه و آله و سلم):
يا فاطمة هذه لك و لا تضربيها فانى رأيتها تصلى...فلما رأت فاطمة ما يوصيها بها...
قالت (عليه السلام): يا رسول الله على يوم و عليها يوم ففاضت عينا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) بالبكأ.

مقتل الحسين (عليه السلام): 69.

پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم) در يكى از جنگها - در ساحل درياى سرخ - تعدادى را به اسارت گرفت - و پس از بازگشت به مدينه - حضرت فاطمه (سلام الله عليها) را طلبيد و دست يكى از زنان اسير را در دست او نهاد و فرمود: اى فاطمه اين كنيز از آن تو. اما او را كتك مزن زيرا ديدمش ‍ كه نماز مى خواند.

وقتى حضرت فاطمه (سلام الله عليها) توجه و توصيه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) را نسبت به زن ديد گفت:

اى پيامبر خدا يك روز من كار مى كنم و يك روز او.

با شنيدن اين سخن اشك از چشمان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) جارى شد.

[گل مريم]

27: عدل مجسم

قال سلمان:
كانت فاطمة (سلام الله عليها) جالسة قدامها رحى تطحن بها الشعير و على عمود الرحى دم سائل و الحسين (عليه السلام) فى ناحية الدار يبكى. فقلت: يا بنت رسول الله دبرك كفاك و هذه فضه. فقالت (عليه السلام):
اوصانى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ان تكون الخدمة لها يوما ولى يوما فكان امس يوم خدمتها.

خرايج و جرايح: 530.

سلمان مى گويد:
- روزى ديدم - فاطمه (سلام الله عليها) نشسته و در پيش رويش آسيابى بود كه با آن جو آرد مى كرد و بر دسته آسياب خون جارى بود و حسين (عليه السلام) نيز در گوشه خانه گريه مى كرد. گفتم: اى دختر پيامبر دستانت تاول زده است در صورتى كه فضه حاضر است - و مى تواند كمك كند - فرمود:

پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) به من توصيه نموده كه يك روز او كار كند و يك روز من و ديروز نوبت او بوده است.

[گل مريم]

28: تنديس عفاف

قال ابو جعفر (عليه السلام):
فاطمة (سلام الله عليها) سيدة اهل الجنة
و كان خمارها الا هكذا
- و او مأبيده الى وسط عضده -

مكارم الاخلاق: 94.

امام باقر (عليه السلام) فرمود:

فاطمه (سلام الله عليها) بانوى زنان بهشتى است،
مقنعه او بلند و تا حد بازوانش بود.

[گل مريم]

فصل پنجم: انسان نمونه
29: الگوى صداقت

قالت عائشة:
ما رأيت احدا قط
اصدق من فاطمة (سلام الله عليها) غير ابيها (صلى الله عليه و آله و سلم).

مناقب ج 3. 341.

عايشه گفته است:
كسى را راستگوتر از فاطمه (سلام الله عليها) نديدم جز پدرش.

[گل مريم]

30: همدل و همراه

عن عائشة قالت:
ما رأيت احدا اشبه سمتا و دلا و هديا برسول الله فى قيامها و قعودها من فاطمة بنت رسول الله.

صحيح ترمذى ج 5: 499 ح 3898.

عايشه مى گويد:

كسى را نديده ام كه در خوش خلقى و رفتار و برخورد از فاطمه (سلام الله عليها) به پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) شبيه تر باشد. و در نشست و برخاست نيز كسى چون فاطمه (سلام الله عليها) همانند پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) نبود.

[گل مريم]

31: بر مزار شهيدان

عن أبى عبدالله (عليه السلام) قال:
ان فاطمة (سلام الله عليها) كانت تأتى قبور الشهدأ فى كل غداة سبت فتأتى قبر حمزة و تترحم عليه و تستغفرله.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

حضرت فاطمه (سلام الله عليها) هر صبح شنبه به سوى قبور شهيدان مى رفت و بر سر قبر حمزه مى نشست و براى او از خدا طلب و آمرزش ‍ مى كرد.

[گل مريم]

32: حفظ آثار شهيد

عن ابى جعفر (عليه السلام):
ان فاطمة (سلام الله عليها) بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) كانت تزور قبر حمزة (صلى الله عليه و آله و سلم) ترمه و تصلحه و قد تعلمته بحجر

وفاء الوفاء 3: 932.



امام باقر (عليه السلام) فرمود:

فاطمه (سلام الله عليها) دختر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) همواره به زيارت قبر حمزه مى رفت، و آن را با سنگ نشان گذاشته بود و به تعمير و اصلاح آن مى پرداخت.

[گل مريم]

33: تداكارت جبهه

قال الواقدى:
فخرج محمد بن مسلمة يطب مع النسأ و كن اربع عشرة امرأة قد جئن من المدينة يتلقين الناس. منهن فاطمة (سلام الله عليها) يحملن الطعام و الشراب على ظهور هن و يسقين الجرحى و يداوينهم.

شرح نهج البلاغه، 15: 36.

واقدى در گزارش جنگ احد مى گويد:

محمد بن مسلمه به همراه چهارده زن كه حضرت فاطمه (سلام الله عليها) نيز در ميان آنان بود، به قصد تداركات از مدينه به احد آمدند. آنان غذا و آب بر دوش خود حمل مى كردند و مجروحين را آب داده و مداوا مى كردند.

[گل مريم]

34: در خلوت غيب

سمعت أبا عبدالله (عليه السلام) يقول:

انما سميت فاطمة (سلام الله عليها) محدثة لان الملائكة كانت تهبط من السمأ فتناديها كما تنادى مريم بنت عمران فتقول:
يا فاطمة ان الله اصطفاك و طهرك و اصطفاك على نسأ العالمين يا فاطمة اقنتى لربك و اسجدى و اركعى مع الراكعين فتحدثهم و يحدثونها.

علل الشرائع: 216.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

فاطمه زهرا (عليه السلام) به آن جهت ((محدثه)) نام گرفت كه ملائكه از آسمان فرود مى آمد و او را صدا مى زد همانگونه كه مريم (عليه السلام) را ندا مى داد و مى گفت:

((اى فاطمه، خدا تو را برگزيد و پاكيزه ساخت و بر همه زنان عالم برترى داد. اى فاطمه همواره خدا را عبادت كن و براى او سجده نما و همراه با ركوع كنندگان به درگاه او ركوع كن)).

او با فرشتگان سخن مى گفت و آنان نيز با او سخن مى گفتند.

[گل مريم]

فصل ششم: در فراق جان

35: درد هجران

روى انها (عليه السلام) ما زالت بعد ابيها (صلى الله عليه و آله و سلم) معصبة الراس ناحلة الجسم منهدة الركن باكية العين محترقه القلب يغشى عليها ساعة بعد ساعة.

مناقب ج 3: 362.

مورخين گفته اند:
حضرت فاطمه (سلام الله عليها) پس از پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) پيوسته سرى بسته از شدت درد و جسمى نحيف و در خود فرو شكسته و چشمى گريان و قلبى سوخته داشت كه ساعت به ساعت از خود مى رفت و بى هوش مى شد.

[گل مريم]

36: در فراق عزيزان

عن أبى عبدالله (عليه السلام) قال:

البكائون خمسة: آدم، و يعقوب، و يوسف، (عليه السلام) و فاطمة (سلام الله عليها) بنت محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) و على بن الحسين (عليه السلام).
... اما فاطمة (سلام الله عليها) فبكت على رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) حتى تأذى بها اهل المدينة فقالوا لها: قد اذيتنا بكثرة بكائك، فكانت تخرج الى المقابر - مقابر الشهدأ - فتبكى حتى تقضى حاجتها ثم تنصرف.

الخصال: 272، ح 15.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

گريه كنندگان - معروف تاريخ - پنج نفرند:

آدم و يعقوب و يوسف (عليه السلام) و فاطمه زهرا (عليه السلام) و امام سجاد (عليه السلام) آنگاه حضرت صادق (عليه السلام) در بيان علت گريه آنان مى فرمايد:

... فاطمه (سلام الله عليها) نيز آنقدر بر فراق پدر گريست كه مردم مدينه به زحمت افتاده و گفتند: با گريه بسيارت ما را آزردى، او نيز ناچار به سوى مزار شهداى احد مى رفت و آنقدر گريه مى كرد تا آرام مى گرفت و بر مى گشت.

[گل مريم]

37: روايت فراق

عن أبى عبدالله (عليه السلام):

عاشت فاطمة (سلام الله عليها) لم تركاشرة و لا ضاحكة تأتى قبور الشهدأ فى كل جمعة مرتين الأثنين و الخميس فتقول:

هيهنا كان رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و هيهنا كان المشركون.

كافى، 6: 561.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

حضرت فاطمه (سلام الله عليها) - پس از پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) - خندان و خوشحال ديده نشد. هر هفته دو بار - روزهاى دوشنبه و پنجشنه - بر سر تربت شهيدان احد مى آمد. آنگاه - به ياد خاطرات گذشته - مى گفت:

پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) در اينجا مستقر بود و مشركين در آنجا.

[گل مريم]

38: ياد و ياد آوران

عن أبى عبدالله (عليه السلام) قال:

ان فاطمة (سلام الله عليها) مكثت بعد رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) خمسة و سبعين يوما و كان دخلها حزن شديد على ابيها و كان يأتيها جبرئيل فيحسن عزائها على ابيها و يطيب نفسها و يخبرها عن ابيها و مكانه و يخبرها يما يكون بعدها فى ذريتها و كان على (عليه السلام) يكتب ذلك.

كافى ج 1: 458.

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

حضرت فاطمه (سلام الله عليها) پس از پيامبر فقط 75 روز زنده بود و در اين مدت غم جانكاه فراق پدر او را رنج مى داد.

بهمين خاطر جبرئيل مى آمد و او را تسلى مى داد و با سخنان و خبرهائى كه از موقعيت و مكان پدرش ‍ مى داد به او آرامش مى بخشيد

و گاهى نيز از حوادث آينده و زندگى و سرنوشت فرزندانش براى او سخن مى گفت و على (عليه السلام) همه آنها را مى نوشت.

[گل مريم]

39: بانوى مظلوم

قال على (عليه السلام):

ان فاطمة بنت رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) لم تزل مظلومة من حقها ممنوعة و عن ميراثها مدفوعة لم تحفظ فيها وصية رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) و لا روعى فيها حقه و لا حق الله عزوجل
و كفى بالله خاكما و من الظالمين منتقما.

امالى شيخ طوسى: 155.

حضرت على (عليه السلام) فرمود:

فاطمه دختر پيامبر همواره مظلوم بود و از حق خود وارث پدر محروم گرديد و درباره او به توصيه پيامبر عمل نشد و حق پيامبر و خداى بزرگ نسبت به فاطمه مراعات نشد و خدا به عنوان داور و انتقام گيرنده از ستمگران كافى است.

[گل مريم]

40: جاويدان

أتينا عبدالله بن موسى بن عبدالله بن حسن بن حسن بن على بن أبى طالب (عليه السلام) فسألته عن أبى بكر و عمر، فقال: اجيبك بما اجاب به جدى عبدالله بن الحسن، فانه سئل عنهما فقال:
كانت امنا صديقة، ابنة نبى مرسل،
و ماتت و هى غضبى على قوم
فنحن غضاب لغضبها.

شرح نهج البلاغه، 6: 49.

راوى مى گويد:

نظر يكى از نوادگان امام حسن مجتبى (عليه السلام) را نسبت به ابوبكر و عمر پرسيدم، او گفت:

اتفاقا كسى از جدم - عبدالله بن حسن - همين سؤال را پرسيد و او در جواب گفت:

مادرم زنى راستگو و دختر پيامبر خدا بود كه در حال خشم بر عده اى از دنيا رفت و ما نيز به خاطر خشم او همچنان در خشم هستيم.





بر گرفته از کتاب چهل حديث در سيره فاطمى


مؤلف: محمود لطيفى از سایت غدیر