انواع ورزش در اسلام

[گل مريم]

besmellah4


ورزش در اسلام
مؤ لف : حسين صبورى


ورزشهايى كه به نحوى در اسلام مطرح بوده و هستند:


اسب سوارى

اسب ، اسب دوانى و پرورش اسب در اسلام ، مورد توجه فراوان قرار گرفته است . در قرآن و احاديث اسب به صور مختلف و از جهات متعدد، بويژه از ديدگاه نظامى و رزمى مورد تمجيد و تقدير قرار گرفته است .

خداوند متعال در قرآن به رزمندگان اسلام دستور مى دهد، هميشه اسبان جنگى را آماده و مهيا نگهدارند:

و اعدوا لهم ما استطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو الله و عدوكم ؛( انفال (8) آيه 60.)
هر چه در توان داريد، از نيرو و اسب هاى آماده بسيج كنيد، تا با اين (تداركات )، دشمن خدا و دشمن خودتان را بترسانيد.

همچنين ، اسب ، قاطر و الاغ را وسيله سوارى و زينت مناسب معرفى مى كند:

والخيل والبغال والحمير لتركبوها وزينه و يخلق ما لا تعلمون .( نحل (16) آيه 8.)
و اسبان و استران و خران را (آفريد) تا بر آن ها سوار شويد و (براى شما) تجملى (باشد)، و آن چه را نمى دانيد مى آفريند.(شايد منظور از آن مركبهايى كه مردمان صدر اسلام از آن ها اطلاعى نداشتند همين وسايل نقليه امروزى ، از قبيل : اتومبيل ، هواپيما، قطار و هليكوپتر باشد.)

[گل مريم]

حضرت سليمان پيامبر عليه السلام را از علاقه مندان به اسب معرفى نموده و مى فرمايد:

وى از اسبان قوى و چابك جنگى ، سان مى بيند و به آنان آن چنان علاقه مى ورزد كه دستور مى دهد كه آن ها را بازگردانند و با اين كه تاريكى شب همه جا را فرا گرفته و اسبان به خوبى قابل رؤيت نيستند، با كشيدن دست به ساق ها و گردن هايشان ، آن ها را آزموده ( اسب نجيب و خوب ، اسبى است كه هميشه بر روى سه دست و پا ايستاده و يك دست خود را كمى بلند كرده ، تنها نوك جلو سم را بر زمين مى گذارد؛ و اين حالت ، مخصوص اسبهاى چابك و تيزرو است كه هر لحظه آماده حركت مى باشند.) و مورد نوازش قرار مى دهد:

اذ عرض عليه بالعشى الصافنات الجياد(ص (38) آيه 31.)
(به خاطر بياور) هنگامى كه (طرف ) غروب ، اسبان چابك و تندرو را بر او عرضه داشتند.

فقال انى احببت حب الخير عن ذكر ربى حتى توارت بالحجاب (ص (38) آيه 32.)
گفت : من اين اسبان را به خاطر پروردگارم دوست دارم (من مى خواهم از آن ها در جهاد استفاده كنم . او همچنان به آن ها نگاه مى كرد) تا از ديدگانش پنهان شدند.

ردوها على فطفق مسحا بالسوق و الاعناق ؛(ص (38) آيه 33.)
(آن ها آن وقت جالب بودند كه گفت :) بار ديگر آن ها را بازگردانيد، و دست به ساق ها و گردنهاى آن ها كشيد (و آن ها را نوازش كرد).

[گل مريم]

پيامبر گرامى اسلام (ص ) اسب را (كه سبب تقويت بنيه نظامى مسلمانان است )، موجب عزت مسلمين معرفى مى كند و مى فرمايد:

اربطوا الخيل فان ظهورها لكم عز و اجوافها كنز؛( الحياة ، ج 5، ص 71.)
اسب ها را براى سوارى و جنگ آماده كنيد، زيرا پشت هاى آن ها (يا ظاهر آن ها) براى شما عزت و قدرت بوده ، و شكم هايشان (يا باطن آن ها) برايتان گنج است .

ان الله اعز امتى بسنابك خيلها و مراكز رماحها؛( مرتضى مطهرى ، قيام و انقلاب مهدى ، ص 93؛ شيخ طوسى ، تهذيب الاحكام ، ج 6 (كتاب الجهاد).)
خداوند، امت مرا بوسيله سم اسبها و فروگاه نيزه ها عزيز ساخت .

آن حضرت همچنين اسب را يك مركب بهشتى دانسته و مى فرمايد:

خيول الغزاة حنولهم فى الجنة ؛( الحياة ، ج 2، ص 231، (نقل از: شيخ صدوق ، امالى ، ص 517).)
اسبان رزمندگان اسلام ، در بهشت نيز اسبان آن ها خواهند بود.

[گل مريم]

و پرورش اسب را از شمار سرگرمى هاى باطل و بيهوده ، خارج شمرده و مى فرمايد:

كل لهو المؤمن باطل الا فى ثلاث : فى تاءديبه الفرس ، و رميه قوسه ، و ملاعبته امراءته ، فانهن حق ؛( وسائل الشيعه ، ج 13، ص 347.)
همه سرگرميهاى مؤمن ، جز در سه مورد باطل است : در آموزش دادن اسب و پرورش آن ، و تيراندازى اش با كمان ، و بازى كردنش با زنش ، اين سه مورد (باطل نبوده ) حق است .

و اسب را براى هميشه خوب و خير مى داند و مى فرمايد:

الخير معقود بنواصى الخيل الى يوم القيامة ؛( شيخ طبرسى ، مجمع البيان ج 4، ص 475؛ تفسيرالصافى ، ج 4، ص 298.)
خير و خوبى به پيشانى اسب تا روز قيامت بسته شده است .

جالبتر اينكه خود آن حضرت در مسابقه اسب دوانى شركت مى نمايد.

روزى به همراه گروهى از مسلمانان ، دشمنان و دزدان را در خارج از شهر تعقيب مى نمايد. دشمنان ، متفرق شده و مى گريزند.

آن گاه ابوقتاده به پيامبر (ص )، پيشنهاد مسابقه اسب دوانى مى دهد. آن حضرت نيز پذيرفته و در مسابقه شركت مى كند و در اين مسابقه ، گوى سبقت را از همه شركت كنندگان ربوده و اول مى شود.( ((فقال ابوقتادة : يا رسول الله ! ان العدو قد انصرف ، فان راءيت اءن نستبق ، فقال : نعم ، فاستبقوا فخرج رسول الله (ص ) سابقا عليهم )).(وسائل الشيعه ، ج 13، ص 346).)

[گل مريم]

و قابل توجه ، اينكه نه تنها تعيين جايزه و شرط بندى را در اين مورد جايز مى داند، بلكه گاه ، مخارج جوايز برندگان مسابقه را نيز خود به عهده مى گيرد:

امام باقر عليه السلام فرمود:

ان رسول الله (ص ) سابق بين الخيل ، و اعطى السوابق من عنده ؛(وسائل الشيعه ، ج 13، ص 351.)
رسول خدا (ص ) مسابقه اسب دوانى ترتيب داده و جوايز را از مال خويش پرداخت .

راءيت رسول الله (ص ) يلوى ناصية فرس ‍ باصبعه ؛(وسائل الشيعه ، ج 13، ص 350.)
رسول خدا (ص ) را ديدم كه با انگشت خويش موى پيشانى اسبى را مى پيچيد.

و هو يمسح وجه فرسه بردائه ؛
او صورت اسب خود را با عباى خود پاك مى كرد.

[گل مريم]

از مجموع مطالب مطرح شده مى توان فهميد، اسلام چقدر براى اين ورزش سالم ، مفيد و رزمى ، ارزش و اهميت قايل است .

امام زين العابدين عليه السلام فرمود:

ان رسول الله (ص ) اجرى الخيل و جعل سبقها اواقى من فضة ؛( اء. ى ونسنك ، المعجم المفهرس لالفاظ الحديث النبوى ، ج 5، ص 103.)
رسول خدا (ص )، (در مسابقه اسب دوانى )، اسب دوانيده ، و جايزه اش ‍ را چندين آق ( آق كه جمع آن اواقى و اواق است ، نوعى واحد سنجش بوده و به معناى يك دوازدهم رطل است . ((ترجمه منجدالطلاب .))) از جنس نقره قرار داد.

آن حضرت نيز همانند حضرت سليمان عليه السلام ، آن چنان به اسب اهميت داده و بدان عشق مى ورزد، كه به دست مبارك خود، موى پيشانى اسب را پيچيده و صورت آن را با عباى خويش پاك و تميز مى كند.