ترکیب آیات سوره قصص

[دژدان]

besm20



عالم همه قطره و دریاست حسین

خوبان همه بنده و مولاست حسین

ترسم که شفاعت کند از قاتل خویش

از بس که کرم دارد و آقاست حسین

ایام سوگواری امام حسین علیه السلام تسلیت باد....parcham...
matn39



ترکیب آیات سوره مبارکه ی قصص



..5.....

[دژدان]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

طسم(1)

محلی از اعراب ندارند.

[دژدان]

تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْمُبِينِ(2)

تِلْكَ: مبتدا و محلا مرفوع

آيَاتُ: خبر و لفظا مرفوع

الْكِتَابِ: مضاف الیه و لفظا مجرور

الْمُبِينِ: صفت کتاب و لفظا مجرور

[دژدان]

نَتْلُو عَلَيْكَ مِن نَّبَإِ مُوسَىٰ وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ(3)

نَتْلُو: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر نحن

عَلَيْكَ: جارومجرور متعلق به نَتْلوا

مِن نَّبَإِ: جارومجرور متعلق به محذوف

مُوسَىٰ: مضاف الیه

وَفِرْعَوْنَ: واو عطف و معطوف

بِالْحَقِّ: جارومجرور متعلق به محذوف

لِقَوْمٍ: جارومجرور متعلق به نَتْلوا

يُؤْمِنُونَ: فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو

[دژدان]

إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا يَسْتَضْعِفُ طَائِفَةً مِّنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْنَاءَهُمْ وَيَسْتَحْيِي نِسَاءَهُمْ إِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ(4)

إِنَّ: حرف مشبهة بالفعل

فِرْعَوْنَ: اسم إنّ و لفظا منصوب

عَلَا: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

(جمله فعلیه عَلَا در محل رفع خبر إنّ)

فِي الْأَرْضِ: جارومجرور متعلق به عَلا

وَ: واو عطف

جَعَلَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

أَهْلَ: مفعول و لفظا منصوب

هَا: مضاف الیه و محلا مجرور

شِيَعًا: مفعول دوم و لفظا منصوب

يَسْتَضْعِفُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

طَائِفَةً: مفعول و لفظا منصوب

مِّنْهُمْ: جارومجرور متعلق به صفت طائفة

يُذَبِّحُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

أَبْنَاءَ: مفعول و لفظا منصوب

هُمْ: مضاف الیه و محلا مجرور

وَ: واو عطف

يَسْتَحْيِي: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

نِسَاءَ: مفعول و لفظا منصوب

هُمْ: مضاف الیه و محلا مجرور

إِنَّهُ: حرف مشبه‍ة بالفعل و ضمیر در محل نصب اسم إنّ

كَانَ: فعل ماضی ناقص و ضمیر مستتر هو اسم کانَ

مِنَ الْمُفْسِدِينَ: جارومجرور متعلق به محذوف خبر کانَ

جمله اسمیه (کانَ منَ المفسدینَ) در محل رفع خبر إنّ

[دژدان]

وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ(5)

وَ: واو عطف

نُرِيدُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر نحن

أَن نَّمُنَّ: حرف نصب و فعل مضارع منصوب و فاعل ضمیر مستتر نحن

عَلَى الَّذِينَ: جارومجرور متعلق به نمنَّ

اسْتُضْعِفُوا: فعل ماضی مجهول و نائب فاعل ضمیر بارز واو

فِي الْأَرْضِ: جارومجرور متعلق به اسْتُضْعِفُوا

وَ: واو عطف

نَجْعَلَهُمْ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر نحن/ضمیر هُم مفعول و محلا منصوب

أَئِمَّةً: مفعول دوم و لفظا منصوب

وَ: واو عطف

نَجْعَلَهُمُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر نحن/ ضمیر هُم مفعول و محلا منصوب

الْوَارِثِينَ: مفعول دوم و منصوب به یا

[دژدان]

وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا مِنْهُم مَّا كَانُوا يَحْذَرُونَ(6)

وَ: واو عطف

نُمَكِّنَ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر نحن

لَهُمْ: جارومجرور متعلق به نُمَكِّنَ

فِي الْأَرْضِ: جارومجرور متعلق به نُمَكِّنَ

وَ: واو عطف

نُرِيَ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر نحن

فِرْعَوْنَ: مفعول و لفظا منصوب

وَهَامَانَ: واو عطف و معطوف

وَجُنُودَهُمَا: واو عطف و معطوف و هُمَا مضاف الیه و محلا مجرور

مِنْهُم: جارومجرور متعلق به نُرِيَ

مَّا: مفعول دوم و محلا منصوب

كَانُوا: فعل ماضی ناقص و ضمیر بارز واو در محل رفع اسم کانَ

يَحْذَرُونَ: فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو

(جمله فعلیه يَحْذَرُونَ در محل نصب خبر کانَ)

(جمله اسمیه کانَ يَحْذَرُونَ جمله صله و محلی از اعراب ندارد. )

[دژدان]

وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ أُمِّ مُوسَىٰ أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ(7)

وَ: واو عطف

أَوْحَيْنَا: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز نا

إِلَىٰ أُمِّ: جارومجرور متعلق به أَوْحَيْنَا

مُوسَىٰ: مضاف الیه و تقدیرا مجرور

أَنْ: حرف تفسیر

أَرْضِعِيهِ: فعل امر و فاعل ضمیر بارز یا و ضمیر (ه) در محل نصب مفعول

فَـ: حرف استیناف

إِذَا: ظرف شرط غیرجازم

خِفْتِ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تِ

(جمله فعلیه خِفْتِ در محل جر مضاف الیه)

عَلَيْهِ: جارومجرور متعلق به خِفْتِ

فَـ: فاء رابطه برای جواب شرط

أَلْقِيهِ: فعل امر و فاعل ضمیر بارز یا و ضمیر (ه) در محل نصب مفعول

فِي الْيَمِّ: جارومجرور متعلق به أَلْقِي

وَ: واو عطف

لَا تَخَافِي: فعل نهی و فاعل ضمیر بارز یا

وَ: واو عطف

لَا تَحْزَنِي: فعل نهی و فاعل ضمیر بارز یا

إِنَّا: حرف مشبهة بالفعل و ضمیر نَا در محل نصب اسم إن

رَادُّوهُ: خبر إنّ و ضمیر (ه) در محل جر مضاف الیه

إِلَيْكِ: جارومجرور متعلق به رَادُّوهُ

وَ: واو عطف

جَاعِلُوهُ: معطوف به رَادُّو و ضمیر (ه) در محل جر مضاف الیه

مِنَ الْمُرْسَلِينَ: جارومجرور متعلق به جاعِلُ

[دژدان]

فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَحَزَنًا إِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَجُنُودَهُمَا كَانُوا خَاطِئِينَ(8)

فَـ: حرف عطف

الْتَقَطَهُ: فعل ماضی و ضمیر(ه) در محل نصب مفعول

آلُ: فاعل و لفظا مرفوع

فِرْعَوْنَ: مضاف الیه

لِيَكُونَ: فعل مضارع ناقص منصوب و ضمیر مستتر هو در محل رفع اسم کانَ

لَهُمْ: جارومجرور متعلق به عَدُوًّا

عَدُوًّا: خبر کانَ و لفظا منصوب

وَحَزَنًا: واو عطف و معطوف

إِنَّ: حرف مشبهة بالفعل

فِرْعَوْنَ: اسم إنَّ و لفظا منصوب

وَهَامَانَ: واو عطف و معطوف

وَجُنُودَهُمَا: واو عطف و معطوف و ضمیر هُمَا در محل جر مضاف الیه

كَانُوا: فعل ماضی ناقص و ضمیر بارز واو اسم کانَ

خَاطِئِينَ: خبر کانَ

(جمله اسمیه کانَوا خَاطِئِينَ در محل رفع خبر إنّ)

[دژدان]

وَقَالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ لِّي وَلَكَ لَا تَقْتُلُوهُ عَسَىٰ أَن يَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ(9)

وَ: واو عطف

قَالَتِ: فعل ماضی

امْرَأَتُ: فاعل و لفظا مرفوع

فِرْعَوْنَ: مضاف الیه

قُرَّتُ: خبر برای مبتدای محذوف یا در تقدیر (هو)

عَيْنٍ: مضاف الیه و لفظا مجرور

لِّي: جارومجرور متعلق به محذوف؛ صفت برای قرة

وَ: واو عطف

لَكَ: جارومجرور متعلق به محذوف؛ صفت برای قرة

لَا تَقْتُلُوهُ: فعل نهی و فاعل ضمیر بارز واو و ضمیر(ه) در محل نصب مفعول

عَسَىٰ: فعل ماضی

أَن يَنفَعَنَا: حرف نصب و فعل مضارع منصوب و فاعل ضمیر بارز نا

(مصدر مؤول «أَن يَنفَعَنَا» در محل رفع فاعل عَسَیٰ)

أَوْ: حرف عطف

نَتَّخِذَهُ: فعل مضارع منصوب و فاعل ضمیر مستتر نحن و ضمیر(ه) در محل نصب مفعول

وَلَدًا: مفعول دوم و لفظا منصوب

وَ: واو حالیه

هُمْ: مبتدا و محلا مرفوع

لَا يَشْعُرُونَ: فعل نفی و فاعل ضمیر بارز واو

(جمله فعلیه «لَا يَشْعُرُونَ» در محل رفع خبر هُمْ)

[دژدان]

وَأَصْبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَارِغًا إِن كَادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْلَا أَن رَّبَطْنَا عَلَىٰ قَلْبِهَا لِتَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ(10)

وَ: واو عطف

أَصْبَحَ: فعل ماضی ناقص

فُؤَادُ: اسم أَصْبَحَ و لفظا مرفوع

أُمِّ: مضاف الیه و لفظا مجرور

مُوسَىٰ: مضاف الیه

فَارِغًا: خبر أَصْبَحَ و لفظا منصوب

إِن: حرف مخففه از ثقیله

كَادَتْ: فعل ماضی ناقص و ضمیر (تْ) اسم كَادَتْ

لَتُبْدِي: لام فارقه، فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هی

(جمله فعلیه لَتُبْدِي در محل نصب خبر کادَتْ )

بِهِ: جارومجرور متعلق به لَتُبْدِي

لَوْلَا: حرف شرط غیرجازم

أَن رَّبَطْنَا: حرف مصدری، فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز نا

عَلَىٰ قَلْبِ: جارومجرور متعلق به رَّبَطْنَا

هَا: مضاف الیه و محلا مجرور

لِتَكُونَ: فعل مضارع ناقص منصوب و ضمیر مستتر هو اسم تَکونَ

مِنَ الْمُؤْمِنِينَ: جارومجرور متعلق به محذوف خبر تَکونَ

[دژدان]

وَقَالَتْ لِأُخْتِهِ قُصِّيهِ فَبَصُرَتْ بِهِ عَن جُنُبٍ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ(11)

وَ: واو عطف

قَالَتْ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

لِأُخْتِهِ: جارومجرور متعلق به قالتْ و ضمیر(ه) در محل جر مضاف الیه

قُصِّيهِ: فعل امر و فاعل ضمیر (ی) و ضمیر (ه) در محل نصب مفعول

فَـ: حرف عطف

بَصُرَتْ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

بِهِ: جارومجرور متعلق به بَصُرَتْ

عَن جُنُبٍ: جارومجرور متعلق به حال

وَ: واو حالیه

هُمْ: مبتدا و محلا مرفوع

لَا يَشْعُرُونَ: فعل نفی و فاعل ضمیر بارز واو

(جمله فعلیه در محل رفع خبر هُمْ)

[دژدان]

وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِن قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ أَهْلِ بَيْتٍ يَكْفُلُونَهُ لَكُمْ وَهُمْ لَهُ نَاصِحُونَ(12)

وَ: واو عطف

حَرَّمْنَا: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز نا

عَلَيْهِ: جارومجرور متعلق به حَرَّمْنَا

الْمَرَاضِعَ: مفعول و لفظا منصوب

مِن قَبْلُ: جارومجرور متعلق به محذوف

فَـ: حرف عطف

قَالَتْ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

هَلْ: حرف استفهام

أَدُلُّكُمْ: (أَدُلُّ/كُمْ)فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر أنا/مفعول و محلا منصوب

عَلَىٰ أَهْلِ: جارومجرور متعلق به أَدُلُّ

بَيْتٍ: مضاف الیه و لفظا مجرور

يَكْفُلُونَهُ: (يَكْفُلُونَ/هُ) فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو/مفعول و محلا منصوب

لَكُمْ: جارومجرور متعلق به يَكْفُلُونَ

وَ: واو حالیه

هُمْ: مبتدا و محلا مرفوع

لَهُ: جارومجرور متعلق به خبر

نَاصِحُونَ: خبر و مرفوع به واو

[دژدان]

فَرَدَدْنَاهُ إِلَىٰ أُمِّهِ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ(13)

فَـ: حرف عطف

رَدَدْنَاهُ: (رَدَدْنَا/هُ)فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز نا/مفعول و محلا منصوب

إِلَىٰ أُمِّهِ: (إِلَىٰ أُمِّ/هِ) جارومجرور متعلق به رَدَدْنَا/مضاف الیه و محلا مجرور

كَيْ تَقَرَّ: حرف نصب، فعل مضارع منصوب

عَيْنُهَا: (عَيْنُ/هَا)فاعل و لفظا مرفوع/ مضاف الیه و محلا مجرور

وَ: واو عطف

لَا تَحْزَنَ: فعل نهی و فاعل ضمیر مستتر هی

وَ: واو عطف

لِتَعْلَمَ: فعل مضارع منصوب به أن مضمره بعد از لام تعلیل و فاعل ضمیر مستتر هی

أَنَّ: حرف مشبهه بالفعل

وَعْدَ: اسم أنّ و لفظا منصوب

اللَّهِ: مضاف الیه و لفظا مجرور

حَقٌّ: خبر أنّ و لفظا مرفوع

وَ: حرف حالیه

لَٰكِنَّ: حرف مشبهه بالفعل

أَكْثَرَ: اسم لَٰكِنَّ و لفظا منصوب

هُمْ: مضاف الیه و محلا مجرور

لَا يَعْلَمُونَ: فعل نفی و فاعل ضمیر بارز واو
(جمله فعلیه لَا يَعْلَمُونَ در محل رفع خبر لَٰكِنَّ)

[دژدان]

وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَىٰ آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ(14)

وَ: واو استیناف

لَمَّا: ظرف،مفعول فیه

بَلَغَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

أَشُدَّهُ: (أَشُدَّ/هُ) مفعول و لفظا منصوب/مضاف الیه و محلا مجرور

وَ: واو عطف

اسْتَوَىٰ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

آتَيْنَاهُ: (آتَيْنَا/هُ)فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز نا/مفعول و محلا منصوب

حُكْمًا: مفعول دوم و لفظا منصوب

وَ: واو عطف

عِلْمًا: معطوف و لفظا منصوب

وَ: واو استیناف

كَذَٰلِكَ: جارومجرور متعلق به محذوف

نَجْزِي: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر نحن

الْمُحْسِنِينَ: مفعول و منصوب به یا

[دژدان]

وَدَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَىٰ حِينِ غَفْلَةٍ مِّنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَٰذَا مِن شِيعَتِهِ وَهَٰذَا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِي مِن شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسَىٰ فَقَضَىٰ عَلَيْهِ قَالَ هَٰذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُّضِلٌّ مُّبِينٌ(15)

وَ: واو عطف

دَخَلَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

الْمَدِينَةَ: مفعول و لفظا منصوب

عَلَىٰ حِينِ: جارومجرور متعلق به محذوف حال

غَفْلَةٍ: مضاف الیه و لفظا مجرور

مِّنْ أَهْلِهَا: (مِّنْ أَهْلِ/هَا) جارومجرور متعلق به صفت غَفْلَةٍ/مضاف الیه و محلا مجرور

فَـ: حرف عطف

وَجَدَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

فِيهَا: جارومجرور متعلق به وَجَدَ

رَجُلَيْنِ: مفعول و منصوب به یا

يَقْتَتِلَانِ: فعل مضارع و فاعل ضمیر الف

هَٰذَا: مبتدا و محلا مرفوع

مِن شِيعَتِهِ: (مِن شِيعَتِ/هِ) جارومجرور متعلق به محذوف خبر هذا/ مضاف الیه و محلا مجرور

وَ: واو عطف

هَٰذَا: مبتدا و محلا مرفوع

مِنْ عَدُوِّهِ: (مِنْ عَدُوِّ/هِ) جارومجرور متعلق به محذوف خبر هذا/مضاف الیه و محلا مجرور

فَـ: حرف استیناف

اسْتَغَاثَهُ: (اسْتَغَاثَ/هُ)فعل ماضی/مفعول و محلا منصوب

الَّذِي: فاعل و محلا مرفوع

مِن شِيعَتِهِ: (مِن شِيعَتِ/هِ) جارومجرور متعلق به محذوف صله موصول/مضاف الیه و محلا مجرور

عَلَى الَّذِي: جارومجرور متعلق به اسْتَغَاثَ

مِنْ عَدُوِّهِ: (مِنْ عَدُوِّ/هِ)جارومجرور متعلق به محذوف صله موصول/مضاف الیه و محلا مجرور

فَـ: حرف عطف

وَكَزَهُ: (وَكَزَ/هُ)فعل ماضی/ مفعول و محلا مجرور

مُوسَىٰ: فاعل

فَـ: حرف عطف

قَضَىٰ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

عَلَيْهِ: جارومجرور متعلق به قَضَىٰ

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

هَٰذَا: مبتدا و محلا مرفوع

مِنْ عَمَلِ: جارومجرور متعلق به محذوف خبر هذا

الشَّيْطَانِ: مضاف الیه و لفظا مجرور

إِنَّهُ: حرف مشبهه بالفعل و ضمیر اسم إنّ و محلا منصوب

عَدُوٌّ: خبر إنّ و لفظا مرفوع

مُّضِلٌّ: صفت عَدُوٌّ و لفظا مرفوع

مُّبِينٌ: صفت عَدُوٌّ و لفظا مرفوع

[دژدان]

قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ(16)

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

رَبِّ: منادای مضاف به یاء متکلم محذوف

إِنِّي: حرف مشبهه بالفعل و ضمیر(ی) اسم إنّ

ظَلَمْتُ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تُ
(جمله فعلیه در محل رفع خبر إنّ)

نَفْسِي: (نَفْسِ/ي)مفعول و لفظا منصوب/مضاف الیه و محلا مجرور

فَـ: فاء رابطه برای جواب شرط

اغْفِرْ: فعل امر (دعا) و فاعل ضمیر مستتر انت

لِي: جارومجرور متعلق به اغْفِرْ

فَـ: حرف عطف

غَفَرَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

لَهُ: جارومجرور متعلق به غَفَرَ

إِنَّهُ: حرف مشبهه بالفعل و ضمیر(ه) اسم إنّ

هُوَ: ضمیر فصل

الْغَفُورُ: خبر إنّ و لفظا مرفوع

الرَّحِيمُ: خبر إنّ و لفظا مرفوع

[دژدان]

قَالَ رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيرًا لِّلْمُجْرِمِينَ(17)

قَالَ: فعل و فاعل ضمیر مستتر هو

رَبِّ: منادای مضاف به یاء متکلم محذوف

بِمَا: جارومجرور متعلق به محذوف

أَنْعَمْتَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تَ

عَلَيَّ: جارومجرور متعلق به أَنْعَمْتَ

فَـ: فاء رابطه برای جواب شرط

لَنْ أَكُونَ: فعل مضارع ناقص منصوب و ضمیر مستتر أنا اسم آن

ظَهِيرًا: خبر و لفظا منصوب

لِّلْمُجْرِمِينَ: جارومجرور متعلق به ظَهِيرًا

[دژدان]

فَأَصْبَحَ فِي الْمَدِينَةِ خَائِفًا يَتَرَقَّبُ فَإِذَا الَّذِي اسْتَنصَرَهُ بِالْأَمْسِ يَسْتَصْرِخُهُ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ إِنَّكَ لَغَوِيٌّ مُّبِينٌ(18)

فَـ: حرف استیناف

أَصْبَحَ: فعل ماضی ناقص و ضمیر مستتر هو اسم آن

فِي الْمَدِينَةِ: جارومجرور متعلق به خَائِفًا

خَائِفًا: خبر أَصْبَحَ و لفظا منصوب

يَتَرَقَّبُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

فَـ: حرف عطف

إِذَا: حرف مفاجات

الَّذِي: مبتدا و محلا مرفوع

اسْتَنصَرَهُ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو/مفعول و محلا منصوب

بِالْأَمْسِ: جارومجرور متعلق به اسْتَنصَرَ

يَسْتَصْرِخُهُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو/مفعول و محلا منصوب

جمله فعلیه(يَسْتَصْرِخُهُ) در محل رفع خبر الذی

قَالَ: فعل ماضی

لَهُ: جارومجرور متعلق به قَالَ

مُوسَىٰ: فاعل و تقدیرا مرفوع

إِنَّكَ: حرف مشبهه بالفعل و ضمیر(ک) اسم إنّ

لَغَوِيٌّ: لام مزحلقه/خبر إنّ و لفظا مرفوع

مُّبِينٌ: صفت غَوِيٌّ و لفظا مرفوع

[دژدان]

فَلَمَّا أَنْ أَرَادَ أَن يَبْطِشَ بِالَّذِي هُوَ عَدُوٌّ لَّهُمَا قَالَ يَا مُوسَىٰ أَتُرِيدُ أَن تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ إِن تُرِيدُ إِلَّا أَن تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ وَمَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ الْمُصْلِحِينَ(19)

فَـ: فاء استیناف

لَمَّا: ظرف شرط،مفعول فیه

أَنْ: حرف زائد

أَرَادَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

أَن يَبْطِشَ: فعل مضارع منصوب و فاعل ضمیر مستتر هو

بِالَّذِي: جارومجرور متعلق به أَن يَبْطِشَ

هُوَ: مبتدا و محلا مرفوع

عَدُوٌّ: خبر و لفظا مرفوع

لَّهُمَا: جارومجرور متعلق به عَدُوٌّ

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

يَا مُوسَىٰ: حرف ندا و منادا

أَ: حرف استفهام

تُرِيدُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر انت

أَن تَقْتُلَنِي: (أَن تَقْتُلَ/نِ/ي)فعل مضارع منصوب و فاعل ضمیر مستتر انت/نون وقایه/مفعول

كَمَا: جارومجرور متعلق به محذوف

قَتَلْتَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تَ

نَفْسًا: مفعول و لفظا منصوب

بِالْأَمْسِ: جارومجرور متعلق به قَتَلْتَ

إِن: حرف نفی

تُرِيدُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر انت

إِلَّا: ادات حصر

أَن تَكُونَ: فعل مضارع ناقص منصوب و ضمیر مستتر انت اسم آن

جَبَّارًا: خبر تکون و لفظا منصوب

فِي الْأَرْضِ: جارومجرور متعلق به جَبَّارًا

وَ: واو عطف

مَا: حرف نفی

تُرِيدُ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر انت

أَن تَكُونَ: فعل مضارع ناقص منصوب و ضمیر مستتر انت اسم آن

مِنَ الْمُصْلِحِينَ: جارومجرور متعلق به خبر تکون

[دژدان]

وَجَاءَ رَجُلٌ مِّنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعَىٰ قَالَ يَا مُوسَىٰ إِنَّ الْمَلَأَ يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ فَاخْرُجْ إِنِّي لَكَ مِنَ النَّاصِحِينَ(20)

وَ: واو استیناف

جَاءَ: فعل ماضی

رَجُلٌ: فاعل و لفظا مرفوع

مِّنْ أَقْصَى: جارومجرور متعلق به محذوف صفت رجل

الْمَدِينَةِ: مضاف الیه و لفظا مجرور

يَسْعَىٰ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

يَا مُوسَىٰ: حرف ندا و منادا

إِنَّ: حرف مشبهه بالفعل

الْمَلَأَ: اسم إنّ و لفظا منصوب

يَأْتَمِرُونَ: فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو
(جمله فعلیه يَأْتَمِرُونَ در محل رفع خبر إنّ)

بِكَ: جارومجرور متعلق به يَأْتَمِرُونَ

لِيَقْتُلُوكَ: فعل مضارع منصوب و فاعل ضمیر بارز واو/ مفعول و محلا منصوب

فَـ: فاء رابطه برای جواب شرط

اخْرُجْ: فعل امر و فاعل ضمیر مستتر انت

إِنِّي: حرف مشبهه بالفعل و ضمیر(ی) اسم إنّ

لَكَ: جارومجرور متعلق به النَّاصِحِينَ

مِنَ النَّاصِحِينَ: جارومجرور متعلق به محذوف خبر إنّ

[دژدان]

فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا يَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ(21)

فَـ: حرف استیناف

خَرَجَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

مِنْهَا: جارومجرور متعلق به خَرَجَ

خَائِفًا: حال و لفظا منصوب

يَتَرَقَّبُ: فعل و فاعل ضمیر مستتر هو

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

رَبِّ: منادای مضاف به یاء متکلم محذوف

نَجِّنِي: فعل امر(دعا) و فاعل ضمیر مستتر انت/نون وقایه/مفعول و محلا منصوب

مِنَ الْقَوْمِ: جارومجرور متعلق به نَجِّنِي

الظَّالِمِينَ: صفت الْقَوْمِ، مجرور به یاء

[دژدان]

وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاءَ مَدْيَنَ قَالَ عَسَىٰ رَبِّي أَن يَهْدِيَنِي سَوَاءَ السَّبِيلِ(22)

وَ: واو استیناف

لَمَّا: ظرف شرط

تَوَجَّهَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

تِلْقَاءَ: ظرف مکان، مفعول فیه و لفظا منصوب

مَدْيَنَ: مضاف الیه و محلا مجرور

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

عَسَىٰ: فعل ماضی ناقص

رَبِّي: (رَبِّ/ي)اسم عَسَىٰ و محلا مرفوع/مضاف الیه و محلا مجرور

أَن يَهْدِيَنِي: (أَن/ يَهْدِيَ/نِ/ي)حرف نصب/فعل مضارع منصوب/ نون وقایه/مفعول

سَوَاءَ: مفعول و لفظا منصوب

السَّبِيلِ: مضاف الیه و لفظا مجرور

[دژدان]

وَلَمَّا وَرَدَ مَاءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِّنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ امْرَأَتَيْنِ تَذُودَانِ قَالَ مَا خَطْبُكُمَا قَالَتَا لَا نَسْقِي حَتَّىٰ يُصْدِرَ الرِّعَاءُ وَأَبُونَا شَيْخٌ كَبِيرٌ(23)

وَ: واو عطف

لَمَّا: ظرف شرط

وَرَدَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

مَاءَ: مفعول و لفظا منصوب

مَدْيَنَ: مضاف الیه و محلا مجرور

وَجَدَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

عَلَيْهِ: جارومجرور متعلق به وَجَدَ

أُمَّةً: مفعول و لفظا منصوب

مِّنَ النَّاسِ: جارومجرور متعلق به محذوف صفت أُمَّةً

يَسْقُونَ: فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز واو

وَ: واو عطف

وَجَدَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

مِن دُونِهِمُ: (مِن دُونِ/هِمُ)جارومجرور متعلق به وَجَد/مضاف الیه و محلا مجرور

امْرَأَتَيْنِ: مفعول و منصوب به یا

تَذُودَانِ: فعل مضارع و فاعل ضمیر بارز الف

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

مَا: مبتدا و محلا مرفوع

خَطْبُكُمَا: (خَطْبُ/كُمَا)خبر و لفظا مرفوع/مضاف الیه و محلا مجرور

قَالَتَا: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز الف

لَا نَسْقِي: فعل نفی و فاعل ضمیر مستتر نحن

حَتَّىٰ يُصْدِرَ: حرف نصب، فعل مضارع منصوب

الرِّعَاءُ: فاعل و لفظا مرفوع

وَ: واو حالیه

أَبُونَا: (أَبُو/نَا)مبتدا و مرفوع به واو/مضاف الیه و محلا مجرور

شَيْخٌ: خبر و لفظا مرفوع

كَبِيرٌ: صفت شَيْخٌ و لفظا مرفوع

[دژدان]

فَسَقَىٰ لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّىٰ إِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ(24)

فَـ: حرف استیناف

سَقَىٰ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

لَهُمَا: جارومجرور متعلق به سَقَىٰ

ثُمَّ: حرف عطف

تَوَلَّىٰ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

إِلَى الظِّلِّ: جارومجرور متعلق به تَوَلَّىٰ

فَـ: حرف عطف

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

رَبِّ: منادای مضاف به یاء متکلم محذوف

إِنِّي: حرف مشبهة بالفعل و ضمیر(ی) در محل نصب اسم إنّ

لِمَا: جارومجرور متعلق به فَقِيرٌ

أَنزَلْتَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تَ

إِلَيَّ: جارومجرور متعلق به أَنزَلْتَ

مِنْ خَيْرٍ: جارومجرور متعلق به محذوف حال

فَقِيرٌ: خبر إنّ و لفظا مرفوع

[دژدان]

فَجَاءَتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاءٍ قَالَتْ إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا فَلَمَّا جَاءَهُ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفْ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ(25)

فَـ: حرف استیناف

جَاءَتْهُ: فعل ماضی/مفعول و محلا منصوب

إِحْدَاهُمَا: (إِحْدَا/هُمَا) فاعل و مرفوع به الف/مضاف الیه و محلا مجرور

تَمْشِي: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هی

عَلَى اسْتِحْيَاءٍ: جارومجرور متعلق به تَمْشِي

قَالَتْ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هی

إِنَّ: حرف مشبهة بالفعل

أَبِي: (أَبِ/ي)اسم إنّ /مضاف الیه و محلا مجرور

يَدْعُوكَ: فعل مضارع و فاعل ضمیر مستتر هو/مفعول و محلا منصوب

[جمله فعلیه در محل رفع خبر إنّ]

لِيَجْزِيَكَ: حرف نصب، فعل مضارع منصوب و فاعل ضمیر مستتر هو/مفعول و محلا منصوب

أَجْرَ: مفعول دوم و لفظا منصوب

مَا: مضاف الیه و محلا مجرور

سَقَيْتَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تَ

لَنَا: جارومجرور متعلق به سَقَيْتَ

فَـ: حرف استیناف

لَمَّا: ظرف شرط

جَاءَهُ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو/ضمیر (هُ) منصوب به نزع خافض

وَ: حرف عطف

قَصَّ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

عَلَيْهِ: جارومجرور متعلق به قَصَّ

الْقَصَصَ: مفعول و لفظا منصوب

قَالَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر مستتر هو

لَا تَخَفْ: فعل نهی و فاعل ضمیر مستتر انت

نَجَوْتَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تَ

مِنَ الْقَوْمِ: جارومجرور متعلق به نَجَوْتَ

الظَّالِمِينَ: صفت الْقَوْمِ و مجرور به یاء

[دژدان]

قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ(26)

قَالَتْ: فعل ماضی

إِحْدَاهُمَا: (إِحْدَا/هُمَا) فاعل و مرفوع به الف/مضاف الیه و محلا مجرور

يَا أَبَتِ: حرف ندا و منادا

اسْتَأْجِرْهُ: فعل امر و فاعل ضمیر مستتر انت/ضمیر (ه) مفعول و محلا منصوب

إِنَّ: حرف مشبهة بالفعل

خَيْرَ: اسم إنّ و لفظا منصوب

مَنِ: مضاف الیه و محلا مجرور

اسْتَأْجَرْتَ: فعل ماضی و فاعل ضمیر بارز تَ

الْقَوِيُّ: خبر إنّ و لفظا مرفوع

الْأَمِينُ: خبر دوم إنّ و لفظا مرفوع