معارفی از سوره حج

[گل مريم]

besm2`

مـــعــارف قــــرآن
جــلــد 4
نــویـــسـنــده: جــمــعــے از نــویــســنــدگـان
فــــصــــل چهارم
مــعــارفــے از ســــوره حج

[دژدان]

سوره حج‌

سوره حج، بيست و دومين سوره قرآن كريم و داراى 78 آيه است كه بعضى آن را بجز چند آيه، مكّى مى‌دانند، در حالى كه جمعى ديگر معتقدند همه آيات آن- جز چند آيه- در مدينه نازل شده است.
سياق آيات با مدنى بودن سوره، تناسب بيشترى دارد.
از آنجا كه در آيات 26 تا 37 اين سوره در ارتباط با مسأله حج و تشريع بعضى از احكام آن صحبت شده، بدين نام موسوم شده است.


فشرده مطالب سوره‌

بخشى از آيات به مسايل پيرامون توحيد و معاد پرداخته و سخن از مبارزه با شرك و مشركان دارد و بخشى ديگر به كليات برخى از احكام پرداخته است.
در ابتداى سوره با انذار شديد، همه مردم را از سختيهاى برپايى روز قيامت و عذاب الهى مى‌ترساند.
پس از آن به استدلال پيرامون برپايى قيامت پرداخته و قدرت‌نمايى خدا در مسير خلقت هر شخص از خاك و سپس نطفه تا رسيدن به جوانى و پيرى را به عنوان دليل امكان قيامت آورده است. همچنين معاد را به زنده كردن زمين مرده به وسيله باران تشبيه كرده است.مجادله بدون علم و دليل، از ناحيه مشركان را مردود شمرده و آنان را به عذاب قيامت تهديد نموده است.
سپس در يك تقسيم‌بندى انسانهاى مؤمن و داراى عمل صالح را به بهشت وعده داده و انسانهاى بت‌پرست و كسانى كه تنها خدا را به زبان مى‌پرستند و در قلبشان خبرى از ايمان نيست را خسران كنندگان در دنيا و آخرت معرفى كرده است. در آيات بعدى نمونه‌هايى از نعمتها و عذابهاى دو گروه را بيان كرده است.

ادامه دارد.... 

1397/11/04
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

فشرده مطالب سوره

در فراز ديگرى از سوره به ساختن خانه كعبه به دست حضرت ابراهيم (ع) و دعوت او از مردم براى حج گزاردن و همچنين به مسائلى درباره طواف و قربانى اشاره نموده است.
از ديگر امور مطرح شده در اين سوره، اذن به جهاد براى اولين بار به مسلمانان، تأكيد در برپايى نماز و اداى زكات و امر به معروف و نهى از منكر مى‌باشد.
در ادامه آيات، سرنوشت عبرت انگيز اقوام پيامبران گذشته همانند قوم نوح، هود، صالح، ابراهيم، لوط، شعيب و موسى عليهم‌ السلام را يادآور شده و به عذاب‌هاى الهى بر آنان اشاره دارد.


زلزله بزرگ قيامت‌

«يا ايُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ انَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَىْ‌ءٌ عَظيمٌ يَوْمَ تَرَوْنَها تَزْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا ارْضَعَتْ وَ تَضَعُ كُلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها وَ تَرَى النَّاسَ سُكارى‌ وَ ما هُمْ بِسُكارى‌ وَ لكِنَّ عَذابَ اللَّه شَديدٌ» (حج، آيات 1- 2)
اى مردم! از پروردگار خود بترسيد كه زلزله قيامت امر عظيمى است. روزى كه آن را مى‌بينيد (از شدت وحشت و ترس) هر شيردهنده‌اى شيرخواره‌اش را از ياد مى‌برد و هر آبستنى بار (جنين) خود را بر زمين مى‌نهد و مردم را مست مى‌بينى، حال آنكه مست نيستند، بلكه عذاب خدا شديد است.

ادامه دارد...

1397/11/06
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

زلزله بزرگ قیامت

در بسيارى از آيات قرآن كريم «اهل ايمان» به تقوا دعوت شده‌اند؛ اما در اين آيات دعوت به تقواى الهى خطاب به همه مردم از مؤمن و كافر، در همه اعصار و قرون است تا بلكه كافران از خدا بترسند و ايمان بياورند و مؤمنان از خدا بترسند و مخالفت اوامر و نواهى پروردگار را نكنند. اين آيه نشان مى‌دهد كه تنها تقواى الهى مى‌تواند انسان را از هول و وحشت قيامت نجات بخشد.
بازتاب زلزله قيامت‌ چنان كه از آيات ديگر قرآن كريم، استفاده مى‌شود، با اين زلزله هول‌انگيز كه جزء مقدّمات قيامت است، تحوّل شديد مادى در نظام هستى پديد مى‌آيد، خورشيد و ماه در هم پيچيده مى‌شوند، ستارگان بى‌نور مى‌گردد، كوهها از جا كنده مى‌شود و همچون پنبه زده شده پراكنده مى‌گردد، درياها به هم مى‌ريزد، زمين و آسمان در هم كوبيده مى‌شود، مردم از نظر روانى در وحشت عظيم و غير قابل وصف فرو مى‌روند و سر از پا نمى‌شناسند. حوادث آن روز چنان مهيب و دهشتناك است كه خداوند به منظور بيان شدّت عظمت، آن را به صورت سربسته بيان كرده و «شَيْى‌ءٌ عَظيمٌ» خوانده است. 

#در_ادامه: تصاویر حوادث وحشت بار زلزله بزرگ قیامت

1397/11/07
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

تصاویر حوادث وحشت بار زلزله بزرگ قیامت

تصويرهايى كه آيه [آیات 2_1] از آن روز ترسيم مى‌كند، بخوبى حوادث وحشت‌بار و آثار آن را روشن مى‌سازد:

الف- كودكان شيرخوار به حال خود رها مى‌شوند. محبّت مادر نسبت به كودك، بخصوص هنگام شيرخوارگى، بالاترين محبته است. مادرى كه حاضر است به جاى فرزند شيرخوارش جان ببازد و براى حفظ سلامتى او در آتش بسوزد، بر اثر شدّت وحشت ناشى از زلزله، كودك شيرخوار خود را از آغوش پر مهر خويش رها مى‌سازد و به سويى مى‌اندازد و تنها براى نجات خود دست و پا مى‌كند.

ب- زنان باردار در هر جا و هر شرايطى باشند، جنين خود را سقط مى‌كنند.

ج- مردمان همچون افراد مست، مضطرب، متحيّر و سرگردان به هر سو روانند.

تأثير آيات هنگام نزول‌ دو آيه آغاز اين سوره در يكى از شبهاى «غزوه بنى المصطلق» نازل شد. پيامبر (ص) مردم را كه در حال حركت به سوى ميدان جنگ بودند، صدا زد. آنها توقف كردند و گرداگرد پيامبر (ص) حلقه زدند. رسول خدا (ص) اين آيات را بر آنها خواند؛ مسلمانان در آن شب بسيار گريستند. هنگام صبح بقدرى نسبت به دنيا و زندگى بى‌اعتنا شده بودند 
كه حتى مركبها را زين نكردند و خيمه‌اى برپا نساختند؛ گروهى گريه مى‌كردند و گروهى در فكر فرو رفته بودند. پس از آن، رسول خدا (ص) به آنان بشارتهايى داد كه همه تكبير گفتند.

#در_ادامه: ايمان سطحى‌

1397/11/08
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

ايمان سطحى‌

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‌ حَرْفٍ فَانْ اصابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَ انْ اصابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلى‌ وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيا وَالْاخِرَةَ ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبينُ يَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُهُ ذلِكَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعيدُ يَدْعُوا لَمَنْ ضَرُّهُ اقْرَبُ مِنْ نَفْعِهِ لَبِئْسَ الْمَوْلى‌ وَ لَبِئْسَ الْعَشيرُ» (حج، آيات 11- 13)
و از ميان مردم كسى است كه خدا را تنها با زبان مى‌پرستد. پس اگر خيرى به او رسد، دلش به آن آرام‌گيرد و اگر فتنه‌اى به او رسد (و با مصيبتى مورد آزمايش واقع شود)، رو بر مى‌تابد (و كفر مى‌ورزد) در دنيا و آخرت زيانكار است و آن زيانى آشكار است. او غير خدا كسى را مى‌خواند كه نه زيانى به او مى‌رساند و نه سودى. اين گمراهى عميقى است. او جز خدا كسى را مى‌خواند كه ضررش نزديكتر از نفع اوست، چه بد مولا و همنشينى است!

در آيه مزبور از پرستش بعضى از مردم با تعبير «عَلى‌ حَرْفٍ» سخن به ميان آمده است كه مى‌تواند داراى دو معنى زير باشد:

الف- اگر حرف را كنايه از زبان بدانيم، معناى آيه چنين مى‌شود:
بعضى از مردم ايمان كامل ندارند و خدا را تنها به زبان مى‌پرستند و ايمانشان قلبى نيست. بنابراين، از ايمان سطحى برخوردارند.

ب- در صورتى كه حرف را به معناى لبه و كنار چيزى بدانيم، معناى آيه چنين خواهد بود:
آنها در متن ايمان و اسلام قرار ندارند، بلكه در حاشيه و كنار آنند. در اين صورت همانند افراد فرصت‌طلبى هستند كه در كناره لشگر ايستاده، منتظرند تا اگر شكستى پيش آيد، فرار كنند و چنانچه غنيمتى بدست آيد، خود را در آن سهيم بدانند.

#در_ادامه: ويژگيهاى ايمان سطحى‌

1397/11/09
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

ويژگيهاى ايمان سطحى‌

كسانى كه از ايمان سطحى برخوردارند، همواره مضطرب و متزلزلند؛ هر دم به سويى رو مى‌آورند و از آرامشى كه در پرتو ايمان كامل به دست مى‌آيد، برخوردار نيستند.
مصيبتها و سختيها، معيار محك و مناسبى براى سنجش ايمان افراد است. در اين راستا پيامبر اكرم (ص) فرمود:

«الْايمانُ نِصْفانِ فَنِصْفٌ فِى الصَّبْرِ وَ نِصْفٌ فِى الشُّكْرِ»
ايمان دو نيمه است، نيمى از آن در صبر و نيمى در شكر قرار دارد.

افرادى كه داراى ايمان ضعيفى هستند، نه در مقابل مشكلات، صبر دارند و نه شكرگزار نعمت خداوند هستند. براساس اين روايت، حتى اگر افراد مؤمنى به هنگام گشايش و نعمت، شكرگزار باشند، اما به هنگام مصيبت، صبر و مقاومت از خود نشان ندهند، از نيمى از ايمان محرومند.
نتيجه‌ سرانجامِ ايمان سطحى، روى گرداندن از دين به هنگام پيش آمدن مصيبتها و فتنه‌هاست و روى گرداندن از دين، خسران در دنيا و آخرت را در پى خواهد داشت، چون در دنيا با قطع رابطه با خداوند، پناه واقعى خويش را از دست مى‌دهند و در آخرت نيز نه تنها از ثواب الهى و نعمتهاى اخروى محرومند، بلكه به عقاب و عذاب ابدى گرفتار مى‌شوند.

#در_ادامه: بزرگداشت شعاير الهى‌

1397/11/10
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

بزرگداشت شعاير الهى‌

«ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَانَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ» (حج، آيه 32)
و هر كس شعاير الهى را بزرگ شمارد، اين كار نشانه تقواى دلهاست.

«شعائر» جمع «شعيره» به معناى علامت است و شعاير خدا علامتهايى است كه خداوند آنها را براى اطاعتش نصب كرده است.
همچنانكه خودش فرمود:

«انَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ»
همانا صفا و مروه از شعاير الهى است.

و نيز فرمود:

«وَالْبُدْنَ جَعَلْناها لَكُمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ»
و قربانى را براى شما از شعاير الهى قرار داديم

منظور از بزرگداشت شعاير الهى، اين است كه «مقام و موقعيت اين شعاير را در افكار و اذهان و ظاهر و باطن بالا برند و آنچه در خور احترام و عظمت آنهاست به جا آورند.»
گفتنى است كه تقوا بر دو قسم است، يكى #تقواى_جوارح كه انسان، اعضا و جوارح خود را از معاصى باز دارد و ديگرى #تقواى_دلها كه قلب از عقايد باطل و اخلاق زشت، خالى باشد. عمل به شعاير اسلامى جزء تقواى جوارح است، اما بزرگداشت شعاير جزء تقواى دلهاست، زيرا تعظيم شعاير غير از عمل به آنهاست. چه بسا انسان به وظايف خود عمل كند، اما اهميتى به آنها ندهد و از روى بى‌ميلى و اكراه يا خوف و رجا انجام دهد.

#در_ادامه: خدا حامى مؤمنان‌ 

1397/11/11
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

خدا حامى مؤمنان‌

«انَّ اللَّهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذينَ امَنُوا انَّ اللَّهَ لا يُحِبَّ كُلِّ خَوَّانٍ كَفُورٍ» (حج، آيه 38)
خداوند از كسانى كه ايمان آورده‌اند دفاع مى‌كند. خداوند هيچ خيانتكار كفران‌كننده‌اى را دوست ندارد

شيوه ظلم‌ستيزى و برخوردهاى منطقى و ضد خرافى مؤمنان در طول تاريخ، پيوسته كافران كج‌انديش و متعصبان كوردل را بر عليه ايشان برانگيخته و اين نبرد بين حق و باطل همچنان ادامه دارد. خداوند در قرآن كريم به مؤمنان، وعده نصرت و پيروزى داده و آنان‌ را به امدادهاى غيبى دلگرم ساخته است. در اين آيه شريفه نيز به مؤمنان، بشارت داده شده كه خداوند از آنان دفاع مى‌كند.
تعبير «يُدافِعُ» كه به شكل فعل مضارع آمده، حاكى از مبالغه در دفع و دوام است، به اين معنا كه هر گونه حيله دشمنان را از مؤمنان دور مى‌سازد. اين وعده، مخصوص مؤمنان عصر پيامبر نيست، بلكه حكمى است كه در تمام زمانها جارى است و هر مؤمنى را شامل مى‌شود.

#در_ادامه: علت حمايت‌ وعده يارى خداوند 

1397/11/13
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

علت حمايت‌ وعده يارى خداوند

علت حمايت‌ وعده يارى خداوند به اين دليل است كه خدا مؤمنان را دوست مى‌دارد، ولى مشركان را دوست نمى‌دارد، چون مؤمنان امانت را رعايت و نعمت خدا را شكر مى‌گزارند، پس در حقيقت، خدا از دين خود حمايت مى‌كند؛ همچنان كه فرمود:
«ذلِكَ بِانَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذينَ امَنُوا وَ انَّ الْكافِرينَ لا مَوْلى‌ لَهُمْ»
زيرا خداوند مولاى مؤمنان است و كافران مولا و ياورى ندارند.

تعبیر
«انَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ»

در پايان آيه شريفه، خود علت اين يارى خداوند است؛ زيرا «خوّان» به معناى بسيار خيانت‌كننده و «كفور» به معناى بسيار كفران‌كننده نعمت است و چه نعمتى بالاتر از دين مبين اسلام و چه كفران و خيانتى بالاتر از پشت‌ كردن به اين دين بزرگ الهى است.

#در_ادامه: دفاع‌  

1397/11/14
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

دفاع‌

«اذِنَ لِلَّذينَ يُقاتَلوُنَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ انَّ اللَّهَ عَلى‌ نَصْرِهِمْ لَقَديرٌ الَّذينَ اخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ الَّا انْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ يُذْكَرُ فيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثيراً وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ انَّ اللَّهَ لَقَوِىٌ عَزيزٌ» (حج، آيات 39- 40)

به كسانى كه جنگ بر آنان تحميل مى‌شود، اجازه جهاد داده شد، زيرا مورد ستم قرار گرفته‌اند و خدا بر يارى آنها تواناست. همانهايى كه بناحق از ديارشان رانده شدند (و جرمى نداشتند) جز اينكه مى‌گفتند: پروردگار ما اللَّه است و اگر خداوند بعضى را به وسيله بعضى ديگر دفع نمى‌كرد، ديرها و صومعه‌ها و معابد يهود و نصارا و مساجدى كه نام خدا در آنها بسيار برده مى‌شود، ويران مى‌گرديد و خداوند، كسانى را كه او را يارى كنند (و از آيينش دفاع نمايند) يارى مى‌كند، خداوند قوى و شكست‌ناپذير است.

هنگامى كه مسلمانان در مكه بودند، پيوسته مورد آزار و ضرب و شتم مشركان قرار گرفته، با تنى مجروح و دلى شكسته خدمت پيامبر اكرم (ص) مى‌آمدند و از اين وضع، شكايت مى‌كردند. رسول خدا (ص) نيز آنان را به صبر دعوت مى‌كرد و مى‌فرمود:
من به جنگ‌ مأمور نشده‌ام؛ تا اينكه از مكه به مدينه هجرت نمود و اين آيه نازل گرديد كه اوّلين آيه در مورد جهاد بود.

#در_ادامه: اجازه دفاع‌

1397/11/15
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

اجازه دفاع‌

جنگ دفاعى اسلام به خاطر حمايت از مكتب، عقيده و دفاع از مردم و عزت و شرافت اسلامى انجام مى‌شود و چنين دفاعى نه تنها حكم شرع، بلكه مقتضاى فطرت سالم و عقل هر انسان آزاده‌اى است. به همين دليل است كه نخستين حكم جهاد با عنوان «اجازه» بيان شده؛ يعنى پيش از آنكه امر به دفاع نازل شود، مسلمانان بنا بر فطرت انسانى خود مشتاق مبارزه عليه ستمگران بودند و اجازه چنين جهادى را درخواست مى‌كردند. بنابراين، مى‌توان گفت كه حكم دفاع در اسلام، پاسخ مثبت به يكى از نيازهاى فطرى و ارزشهاى ارجمند انسانى است.




فلسفه جهاد

از آيه مزبور [آیات 40_39]استفاده مى‌شود كه تمام مراكز عبادت، در سايه جهاد فى سبيل‌ اللَّه پابرجا و استوار مى‌ماند. «آرى اگر افراد با ايمان و غيور، دست روى دست بگذارند و تماشاچى فعاليتهاى ويرانگرانه طاغوتها و مستكبران و افراد بى‌ايمان و ستمگر باشند و آنها ميدان‌ را خالى ببينند، اثرى از معابد و مراكز عبادت الهى باقى نخواهند گذارد. چرا كه معبدها جاى بيدارى است و محراب ميدان مبارزه و جنگ است و مسجد در برابر خودكامگان سنگر است و اصولًا هر گونه دعوت به خداپرستى بر ضد جبارانى است كه مى‌خواهند مردم آنها را همچون خدا بپرستند و لذا اگر آنها فرصت پيدا كنند، تمام اين مراكز را با خاك، يكسان خواهند كرد. اين يكى از اهداف تشريع جهاد و اذن براى جنگ است.»

#در_ادامه: يارى خدا به مجاهدان‌

1397/11/16
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

يارى خدا به مجاهدان‌

در پايان آيه مزبور[آیات 40_39] بار ديگر با تأكيد فراوان وعده نصرت الهى به مجاهدان تكرار شده ...
تا مدافعان خط توحيد تصور نكنند، در ميدان مبارزه حق و باطل و در برابر انبوه عظيم دشمنان سرسخت، تنها و بدون تكيه‌گاه خواهند بود.
از پرتو اين وعده الهى بود كه مدافعان راه خدا در ميدانهاى جنگ على‌رغم اندك بودن بر دشمنان پيروز مى‌شدند، بگونه‌اى كه جز از طريق نصرت و يارى الهى، قابل تفسير و توجيه نبود.


روزى نيكو

«وَالَّذينَ هاجَرُوا فى سَبيلِ اللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوا اوْ ماتُوا لَيَرْزُقَنَّهُمُ اللَّهُ رِزْقاً حَسَناً وَ إِنَّ اللَّهَ اَ وَ خَفُ الرَّازِقغَ لَيُدْخِلَشُ‌مْ مُدْخَلًا يَرْضَوْنَهُ وَ انَّ اللَّهَ لَعَلرٌ حَلرٌ»(حج، آیات 59_58)
و كسانى كه در راه خدا هجرت كردند، سپس كشته شدند يا مردند، خداوند به آنها روزى نيكو مى‌دهد كه او بهترين روزى‌دهندگان است، خداوند آنها را در محلى وارد مى‌كند كه از آن خشنود خواهند شد و خداوند دانش فراوان و شكيبايى بسيار دارد.

#هجرت يا #مهاجرت به معنى ترك كردن و جدا شدن از غير مى‌باشد و در عرف به‌ «رفتن» و «كوچ كردن» از محلى به محل ديگر گفته مى‌شود، ليكن در اصطلاح قرآنى به معنى رفتن از ديار كفر به ديار ايمان است. 

#در_ادامه: شکل های مختلف هجرت

1397/11/17
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

شکل های مختلف هجرت

الف_هجرت آفاقى:
انسانى كه براى اصلاح جامعه به مبارزه بر مى‌خيزد، گاه به علت كمبود نيرو و توانايى لازم، عدم رشد فكرى مردم براى درك ضرورت اصلاح و قوى بودن دشمن، در مبارزه خود ناكام مى‌ماند. در اين هنگام، تاكتيك مبارزه اقتضا مى‌كند كه به منظور حفظ نهضت، تأمين امكانات و نيروهاى لازم و فراهم شدن زمينه‌هاى مساعد فرهنگى، از محيط اجتماعى خود به مكان مناسب ديگرى هجرت كند، اگر چه اين كوچ، با سختيها و مشكلات فراوانى از قبيل گرسنگى، آوارگى، فقر، بيمارى و گاهى مرگ، همراه باشد. از اين رو، خداوند فرموده است: كسانى كه در راه خدا هجرت كردند، و سپس (در اين راه) كشته شده، يا با مرگ طبيعى از دنيا رفتند، خداوند به آنان روزى پسنديده عطا خواهد كرد.
نمونه اين نوع هجرت در تاريخ اسلام، هجرت مسلمانان از مكه به حبشه و مدينه بود كه در پيروزى اسلام و مسلمانان نقش بسيار مهمى ايفا كرد.

ادامه دارد...  

1397/11/18
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

هجرت آفاقی

مصداق ديگر هجرت آفاقى جايى است كه انسان براى حفظ دين و اعتقاد خود از سرزمينش كوچ كند.
زمانى كه محيط اجتماعى چنان فاسد و گمراه‌ كننده باشد كه امكان هر نوع رشد و تكامل را از انسان سلب كند و آدمى را به فساد و گناه وا دارد و به او ظلم و اجحاف شود، بايستى از آن محيط كوچ كرد كه در غير اين صورت هيچ عذرى پذيرفته نيست.
قرآن در اين باره مى‌فرمايد:

«انَّ الَّذينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمى‌ انْفُسِهِمْ، قالُوا فيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفينَ فِى الْارْضِ قالُوا الَمْ تَكُنْ ارْضُ اللَّهِ واسِعَةٌ فَتُهاجِرُوا فيها ...»

بى گمان كسانى كه فرشتگان در حالى جانشان را مى‌گيرند كه بر خويشتن ستم كرده‌اند. از آنان مى‌پرسند: در چه حالى بوديد؟ گويند: مستضعفانى در روى زمين بوديم، گويند آيا سرزمين خدا پهناور نبود تا در آن هجرت كنيد؟



#در_ادامه: هجرت انفسی  

1397/11/20
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

شکل های مختلف هجرت

الف_هجرت آفاقی

ب_هجرت انفسى:
هجرت انفسى يا هجرت از نفس، هجرتى است كه از درون انسان، يعنى از هواها، خودخواهي ها و دلبستگي هايى كه او را زمين گير كرده و از تكامل باز داشته‌اند آغاز مى‌شود، اين هجرت، مهمترين و بزرگترين مبارزه انسان بر ضد قويترين دشمن خود است كه حتى پيروزى انسان در جهاد بيرونى در گرو اين مبارزه است و به فرموده پيامبراكرم (ص) اين جهاد در مقايسه با جهاد با كافران و طاغوتها، جهاد اكبر است، در روايات نيز چنين آمده است:

«افْضَلُ الْهِجْرَةِ انْ تَهْجُرَ السُّوءَ»

با فضيلت‌ترين هجرت اين است كه از بدى هجرت كنى.

#در_ادامه: هجرت علمى 

1397/11/21
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

شکل های مختلف هجرت

الف_هجرت آفاقی
ب_هجرت انفسی

ج_هجرت علمى:
انسان به اقتضاى نيروى كنجكاوى و حقيقت‌ جويى‌اش از اوان كودكى تا مرگ، همواره در حال پژوهش و جستجوست و پرسشهاى او حدى نمى‌شناسد. اين پرسشها براى او چنان با اهميت است كه در صورت لزوم، همانند سلمان و ابوعلى سينا براى يافتن پاسخ به سفرهاى دور و درازى مى‌رود و در اين راه از جان و مال و مقام خود مى‌گذرد و گاهى نيز به حكم مسؤوليت دينى و انسانى‌اش براى نجات جامعه از چنگال جهل و نادانى و در پاسخ به اين نداى قرآنى كه مى‌فرمايد «چرا از هر گروه دسته‌اى به سفر نروند تا دانش دين بياموزند و چون بازگشتند مردم را هشدار دهند» براى تعليم به سرزمينهاى ديگر سفر مى‌كنند كه اين نيز مى‌تواند مصداقى از هجرت در راه خدا باشد.

#در_ادامه: معناى رزق نيكو 

1397/11/22
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

معناى رزق نيكو

رزق به عطا و بخششى گفته مى‌شود كه بتوان از آن بهره‌مند شد، خواه طعام باشد يا علم و يا غير آن.
به عقيده عدّه‌اى از مفسران، رزق حسن به نعمتهايى گفته‌مى‌شود كه وقتى چشم انسان به آن مى‌افتد، چنان شيفته آن مى‌شود كه نمى‌تواند ديده از آن برگيرد و به غير آن نگاه كند.
خداوند در آيات فوق، رزق نيكو را پاداش كسانى قرار داده است كه در راه خدا هجرت كرده‌اند و در اين راه شهيد شده يا رحلت كرده‌اند و شايد علّت آن اين باشد كه چون آنان در اين جهان، منزل و مأواى خود را به خاطر خدا ترك گفته‌اند و در اين راه انواع مشكلات و سختيها را تحمّل كرده‌اند، آوارگى و گرسنگى را پذيرفته و محروميتها را با اختيار به دوش كشيده‌اند، خداوند متعال نيز براى جبران آن سختيها، نعمتهايى به آنها وعده مى‌دهد كه از هيچ نظر با نعمتهاى دنيوى، قابل مقايسه نيست؛ زيرا استفاده و لذّتى كه از نعمتهاى دنيوى حاصل مى‌شود، نسبى، ناقص و همراه با خستگى و ملالت است، در حالى كه نعمتهاى بهشتى، جاودان و بى‌پايان و وصف‌ناشدنى است.

#در_ادامه: خداوند بهترين رزّاق‌

1397/11/23
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

خداوند بهترين رزّاق‌

خداوند در پايان آيات مزبور، خود را به عنوان بهترين روزى دهنده معرّفى كرده است؛ زيرا
#اول آنكه روزى‌ دهى او از روى علم به نوع نياز موجودات و متناسب با مقدار آن و همسنخ با آن مى‌باشد، در حالى كه روزى ديگران ممكن است هماهنگ با نوع نياز از حيث مقدار و سنخيّت نباشد،
#دوم آنكه، روزى دهىِ او هميشگى است، ولى روزى‌دهىِ ديگران موقّتى است،
#سوم آنكه، روزيى كه ديگران مى‌دهند، ممكن است به خاطر سود شخصى و همراه با منّت و خواهش باشد و حال آنكه خداوند، بى‌آنكه كسى از او بخواهد و حتى قبل از خلقت موجودات و بدون هيچ منّتى روزى آنها را در اختيارشان گذارده است،
#چهارم آنكه، روزيى كه ديگران مى‌دهند، در حقيقت، از خود آنها نيست، چرا كه مالك حقيقى هر چيزى خداوند است.
#پنجم آنكه, خداوند از حيث روزى‌ دهى، لطيف، قوى و عزيز است، يعنى هيچ موجودى از مخلوقاتش كه نيازمند رزق اوست، از وى غايب نيست و از پذيرفتن رزقش سر باز نمى‌زند و به خاطر اينكه قوى است، توانايى روزى‌دادن به بندگانش را دارد و چون عزيز است كسى نمى‌تواند مانع او از اين كار شود.
#ششم آنكه، روزى‌ دهىِ او عام و شامل تمام موجودات‌ است، در حالى كه روزى دهى ديگران به افراد خاصّ و معدودى اختصاص دارد؛ از اين روست كه خداوند، بحق، بهترين رازق است.

#در_ادامه: توصيه‌اى به متخصّصان‌

1397/11/24
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

توصيه‌اى به متخصّصان‌

با توجه به آنچه گذشت، معلوم شد كسانى كه براى رضاى خدا ديار و موطن خويش را ترك مى‌گويند و براى پيشبرد اهداف خدايى هجرت مى‌كنند، مورد نظر خاص خداوند هستند و وعده «رزق حسن» شامل حال آنان است كه از آن جمله‌اند كسانى كه «هجرت علمى» انجام دادند، ولى لازم است به اين مهاجران هشدار داد كه: اى عزيزانى كه براى كسب علم و تكنيك، هجرت مى‌كنيد، و به كشورهاى ديگر مى‌رويد، بدانيد كه وعده «رزق حسن» شامل حال شماست، به شرطى كه بعد از كسب علم، به وطن باز گرديد و دانش و تخصص خويش را در راه پيشبرد كشور اسلامى و مسلمانان جهان به خدمت گيريد.
بايد به متخصصان و انديشمندان كشورهاى اسلامى هشدار داد كه مبادا به اميد زرق و برق دنياى ناپايدار، وطن اسلامى خويش راترك كنيد و به كشورهاى غربى و اروپايى برويد و بهره علمى خويش را براى آنان مباح گردانيد و چرخ نظامهاى استكبارى را به چرخش درآوريد و از هموطنان خويش دريغ ورزيد، كه اين خيانتى است به اسلام و مسلمين، و قهر خدا در كمين خائنان است.
همچنين بايد به دولتمردان تذكر داد كه از دانشمندان و متخصصان عالى مقام، قدردانى كنند و امكانات لازم را براى زندگى و تحقيق و تفحص در اختيار آنان قرار دهند تا كشور اسلامى از ثمره علم و دانش آنان هر چه بيشتر بهره‌گيرد.


#پایان_سوره

1397/11/25
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

پرسش ها

1- بازتاب مادى و روحى زلزله قيامت را بنويسيد.

2- سه اثر وحشتبار برپايى قيامت را بنويسيد.

3- ايمان سطحى چيست و چه نتيجه‌اى دارد؟

4- مقصود از «شعائر اللَّه» و تعظيم آنها چيست؟

5- تقوا بر چند نوع است و تعظيم شعاير، جزء كدام يك از آنهاست؟

6- منظور از دفاع خدا از مؤمنان را توضيح دهيد.

7- فلسفه جهاد در اسلام چيست؟

8- معناى هجرت و مصاديق آن را توضيح دهيد.

9- هجرت از نفس به چه معناست؟ حديثى در اين باره بنويسيد.

10- رزق نيكو چيست و چرا خداوند بهترين رازق است؟

11- عمل انسان چگونه با ايمان او مرتبط است؟ توضيح دهيد.