مــــعــــارفــــے از ســــوره هاے قــــرآن (ســــوره مــریــم)

[دژدان]

besm5


مـــعــارف قــــرآن 
جــلــد 4
نــویـــسـنــده: جــمــعــے از نــویــســنــدگـان
فــــصــــل اول
مــعــارفــے از ســــوره مــریــم


..5.....

[دژدان]

سوره مريم‌

سوره مريم، تنها سوره‌اى است كه به اسم يك زن ناميده شده است.
آن زن صديقه طاهره، مريم عليهاالسلام مادر حضرت عيسى (ع) است.
اين سوره دهمين سوره قرآن و در مكّه نازل شده و 98 آيه دارد.
غرض اين سوره مژده دادن و ترسانيدن است و براى رسيدن به آن از روشى بسيار جالب استفاده شده است، بدين صورت كه نخست به داستان زكريا، يحيى، مريم و عيسى، ابراهيم، اسحق، يعقوب، موسى و هارون، اسماعيل و ادريس عليهم‌السلام و سهمى كه از نعمت ولايت به آنها داده شده، اشاره كرده است و بعد علت آن عنايت را فروتنى آنها در برابر پروردگارشان ذكر كرده، پس از آن لغزشهاى گمراهان و آراى خارج از منطق آنها سپس پيامدهاى نكبت‌بار آن را خاطرنشان ساخته است.

#در_ادامه: فشرده مطالب سوره‌
1397/08/13
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

فشرده مطالب سوره‌

بخش نخست اين سوره به سرگذشت پيامبران اختصاص دارد و قسمتهايى از زندگانى آنان را حكايت مى‌كند، مانند بشارت اعطاى فرزند به حضرت زكريا (ع)، سفارشهايى به حضرت يحيى (ع)، داستان تولد حضرت عيسى (ع) از مريم و بروز آيات الهى در اين واقعه، مناظره حضرت ابراهيم (ع) با عمويش آذر براى دعوت او به توحيد، نبوت حضرت موسى و هارون (ع)، توصيه‌هاى اسماعيل (ع) به خانواده‌اش و نبوت ادريس پيامبر (ع).
پس از آن يادآور مى‌شود كه بازماندگان آنان از ياد خدا اعراض كرده، به شهوات گراييدند و رشد معنوى را از دست دادند، مگر آنان كه توبه كردند و عمل صالح انجام دادند.
اين سوره مردم را به سه طايفه تقسيم مى‌كند:
1- آنهايى كه از سوى خدا انعام شده‌اند، مانند انبيا و برگزيدگان و هدايت يافتگان.
2- اهل غىّ، يعنى آنهايى كه مايه استعداد رشد خود را از دست داده‌اند.
3- كسانى كه توبه نموده، ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، آنگاه ثواب تائبين و هدايت يافتگان و عذاب گمراهان را تذكر مى‌دهد.

#در_ادامه: حسرت فراگير 
1397/08/14
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

حسرت فراگير

«وَ انْذِرْهُمْ يَوْمَ‌الْحَسْرَةِ اذْ قُضِىَ‌الْامْرُ وَ هُمْ فى‌ غَفْلَةٍ وَ هُمْ لا يُؤْمِنُونَ» (مريم، آيه 39)
آنان را از روز حسرت، كه كار به پايان آمده و آنان همچنان در حال غفلت و بى‌ايمانى هستند، بترسان.

يكى از اسامى قيامت «روز حسرت» است. در روز قيامت، هم نيكوكار حسرت مى‌خورد و هم گناهكار. نيكوكار حسرت مى‌خورد كه چرا عمل صالح بيشترى انجام نداده تا امروز مقام و مرتبه او عاليتر باشد و گناهكار حسرت مى‌خورد كه چرا ايمان نياورده و عمل صالح انجام نداده تا امروز از جهنم نجات يافته و در زمره بهشتيان باشد.
در آن روز، حقايق، ظاهر مى‌شود و هر كس آنچه را در دنيا عمل كرده، مى‌بيند و كارهاى انسان چه خوب و چه بد به صورتهاى گوناگون، اما متناسب با روح و ملكوت عمل، مجسم مى‌شوند. او وقتى با صورتهاى زشت و هول‌انگيزِ اعتقادات باطل و اخلاق زشت و كارهاى ناپسند خود روبه‌رو مى‌شود، حسرتى عظيم به او دست مى‌دهد.

#در_ادامه: غفلت از روز حسرت‌ 
1397/08/15
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

غفلت از روز حسرت‌

بيشتر انسانها تا در دنيا هستند، از «روز حسرت و ندامت» غافلند و آن را انكار مى‌كنند، جاودانگى را در دنيا مى‌جويند و نعمت فانى آن را باقى مى‌پندارند. قرآن چه زيبا از زبان دنياگرايان مى‌گويد:
«ما اظُنُّ انْ تَبيدَ هذِهِ ابَداً وَ ما اظُنُّ السَّاعَةَ قائِمَةً»»
گمان نمى‌كنم كه اين نعمتها هيچ گاه زوال پذيرد و گمان نمى‌كنم قيامتى بر پا شود.
براى نجات از اين غفلت، سزاوار است كه انسان تا فرصت دارد، به فكر اصلاح نفس برآيد تا از حسرت روز قيامت مصون باشد. يكى از بزرگان اين فرصت كنونى را به وجهى نيكو، چنين ترسيم كرده است:
نفسم را در جهنم تصور كردم كه با غُل و زنجير، آتشِ شعله‌ور، زقوم و زمهرير آن دست به گريبان است.
از او پرسيدم: اى نفس چه چيز را آرزو مى‌كنى؟
گفت: آرزو مى‌كنم كه به دنيا باز گردم تا عملى انجام دهم كه با پاداش آن از اين مهلكه نجات يابم.
دوباره خود را در بهشت در كنار حورالعين تصور كردم كه لباسهاى سندس و حرير و استبرق پوشيده‌اند. از او پرسيدم: اى نفس چه چيز را آرزو مى‌كنى؟
گفت: آرزو دارم به دنيا برگردم تا عملى انجام دهم كه بر ثواب و اجرم افزوده گردد.
به او گفتم: پس بدان كه تو در دنيا هستى و آرزويت برآورده شده است، پس در انجام عمل صالح بكوش.

#در_ادامه: توصيه خانواده به نماز 
1397/08/16
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

توصيه خانواده به نماز

«وَ كانَ يَأْمُرُ اهْلَهُ بِالصَّلوةِ وَ الزَّكوةِ وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيّاً» (مريم، آيه 55)
او (حضرت اسماعيل) همواره خانواده‌اش را به نماز خواندن و زكات دادن امر مى‌كرد و همواره مورد رضايت پروردگارش بود.

از آنجا كه هدف خلقت، شناخت خداوند و رسيدن به مقام بندگى اوست، نماز، بهترين راه ارتباط مخلوق سراپا نياز، با خالق بى‌نياز است. در اين مناجات و خلوتگه راز است كه بنده به فقر و نياز خود اعتراف مى‌كند و خداوند را به عنوان تنها پناهگاه مى‌خواند. اگر كسى با شناخت صحيح، نماز را اقامه كند، نماز او را از همه زشتيها و گناهها باز مى‌دارد و به سوى خوبيها و نيكيها سوق مى‌دهد. به همين جهت، قرآن شريف نماز را بازدارنده بديها مى‌شمارد و در حديث، نماز، ستون دين خوانده شده است، مثل عمود خيمه كه اگر بر پا شد، بقيه اجزاى خيمه فايده مى‌دهد و اگر برپا نشد، ديگر اجزاى خيمه فايده‌اى ندارد.

#در_ادامه: دومين دستور
1397/08/17
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

دومين دستور

دومین دستور اين پيامبر بلند مرتبه، #زكات است.
انسان موجودى اجتماعى است كه زندگى او دو جنبه دارد:
فردى و اجتماعى؛ نماز- كه بهترين وسيله نزديكى انسان به خداست- مربوط به جنبه فردى است و زكات- كه مهمترين اقدام اجتماعى و كاملترين عبادت مالى است- مربوط به جنبه اجتماعى بشر است.
اقدام اساسى‌ شايد علّت اينكه حضرت اسماعيل خانواده‌اش را به اقامه نماز و پرداختن زكات دعوت مى‌كند، اين باشد كه اوّلين مرحله اصلاح اجتماع، اصلاح خود و سپس اطرافيان است. آن پيامبر عظيم‌الشأن كه خود به صفت بندگى آراسته بود، به تربيت نزديكان خود اقدام كرد و با اين عمل، روش اصلاح اجتماعى را به ما آموخت، چنانچه در زندگى پيامبر عظيم‌الشأن اسلام (ص) نيز اين سير اصلاحى را مى‌بينيم. آن حضرت بعد از بعثت، ابتدا اهل خانه‌اش، امام على (ع) و خديجه (س) و اندكى از افراد مستعدّ را به اسلام دعوت كرد و قبل از دعوت عمومى و همگانى، به دعوت خويشاوندان خود پرداخت تا زمينه را براى شروع دعوت و اصلاح عمومى آماده كند.

#در_ادامه: ورود همه به جهنم و نجات متَّقيان‌
1397/08/19
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

ورود همه به جهنم و نجات متَّقيان‌

«وَ انْ مِنْكُمْ الَّا وارِدُها كانَ عَلى‌ رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِيّاً ثُمَّ نُنَجِّى الَّذينَ اتَّقَوْا وَ نَذَرُ الظَّالِمينَ فيها جِثِيّاً» (مريم، آيات 71- 72)
هيچ كس از شما نيست مگر اينكه وارد جهنم مى‌شود، اين حكمى حتمى از جانب پروردگار توست. آن‌گاه تقوا پيشگان را نجات مى‌دهيم و ستمگران را در حالى‌كه به زانو در آمده‌اند در آن وا مى‌گذاريم.


چگونگى ورود

مفسران در اين مورد اختلاف دارند، گروهى از ايشان آن را به معنى داخل شدن در جهنم گرفته‌اند و گروه دوم آن را به معنى مشرف و نزديك شدن به آن دانسته‌اند و هر كدام دلايلى ذكر كرده‌اند.
قول اوّل با ظاهر آيه بخصوص با آيه بعدى سازگارتر است، چون در آيه بعد مى‌فرمايد بعد از ورود همه به جهنم، كسانى را كه تقوا پيشه كرده و مرزهاى بندگى را رعايت كرده‌اند، نجات مى‌دهيم و ديگران را در حاليكه آنها به زانو در آمده‌اند، وا مى‌گذاريم. معلوم است كه واگذاردن كفار در جهنم، بعد از داخل شدن در آن است، يعنى وقتى كافران و مؤمنان، در جهنم وارد شدند، مؤمنان را از آن نجات مى‌دهيم و كفار را به حال خود رها مى‌كنيم تا همچنان در آن باقى بمانند.

#در_ادامه: عبور از جهنم‌ 
1397/08/20
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

عبور از جهنم‌

ظاهر بعضى از روايات كه در ذيل آيه شريفه وارد شده، بيانگر آن است كه ورود به آتش به معناى عبور از آن است. در نتيجه، آن روايات با رواياتى كه درباره صراط وارد شده، منطبق است، چون در روايات آمده كه صراط، پلى است كه بر آتش كشيده شده است و تمام مردم مأمور مى‌شوند تا از آن عبور كنند، چه نيكان و چه بدان، جز اينكه نيكان از آن عبور مى‌كنند و گناهكاران و كافران در آتش آن سقوط مى‌كنند. همچنين در روايتى آمده است كه آتش خطاب به مؤمن مى‌گويد:
«جُزْ يا مُؤْمِنُ، فَقَدْ اطْفَأَ نُورُكَ لَهَبى‌»
اى مؤمن زودتر گذر كن كه نور تو شعله مرا خاموش كرده است.

آن چنان كه از روايات بر مى‌آيد، خداوند سبحان مؤمنان و با تقوايان را وارد و يا مشرف بر جهنم مى‌كند تا با مشاهده عذاب و نجات يافتن از آن و رسيدن به نعمتهاى بهشت به عظمت لطف خداوند در حق خود، پى ببرند و نهايت سرور و شادمانى از نجات از جهنم و ورود به بهشت برايشان حاصل شود، همچنان كه دوزخيان را قبل از بردن به جهنم، بر بهشت مشرف مى‌كند تا نعمتهاى بهشت و ثوابهاى آن را ببينند و در نتيجه عقوبت بر آنان سخت‌تر و حسرتشان بيشتر شود.

#در_ادامه: هشدار آیه
1397/08/21
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

هشدار آیه

اين آيه از آيات تكان دهنده و هشدار دهنده است؛ زيرا خداوند مى‌فرمايد: اين حكم و قضاى ما مبنى بر وارد شدن همه به جهنم، حكمى حتمى و قضايى رانده شده است
«كانَ عَلى‌ رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِيّاً»

حكمى است كه بر خود واجب كرده‌ايم، امّا آيا نجات همگان‌ حتمى است؟ خير، مگر آنان كه نام خود را در ليست با تقوايان ثبت كرده‌اند و چه زيانكارند كسانى كه عمرشان گذشته و هيچ قدمى به سوى تقوا بر نداشته‌اند.
وقتى «عبداللَّه بن رواحه» صحابى بزرگوار پيامبر، مى‌خواست به جنگ «موته» برود، مسلمانان براى وداع آمدند، او گريه كرد و گفت:
متوجه باشيد كه به خدا سوگند من محبتى به دنيا و بستگى به شما ندارم، و لكن گريه‌ام براى اين است كه از رسول خدا (ص) شنيدم كه اين آيه را مى‌خواند:
«وَ انْ مِنْكُمْ الَّا وارِدُها كانَ عَلى‌ رَبِّكَ حَتْماً مَقْضِيّاً»
و من فهميدم كه ناگزير داخل آتش مى‌شوم، امّا نمى‌دانم چطور بيرون بيايم.

پایان سوره
1397/08/22
20
https://t.me/shahrenuraniquran

[دژدان]

پرسش ها

1- چرا روز قيامت را روز حسرت ناميده‌اند؟

2- تفاوت حسرت در قيامت با حسرت در اين دنيا چيست؟

3- توصيه حضرت اسماعيل (ع) به خانواده‌اش چه بود؟

4- براى اصلاح جامعه، از كجا بايد شروع كرد؟

5- منظور از عبور همگانى از دوزخ چيست؟